Chuyển từ 1.000 USD ra nước ngoài phải báo cáo. (Ảnh: Vietnam+)
Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Chuyển từ 1.000 USD ra nước ngoài phải báo cáo
Dự thảo Nghị định quy định cụ thể trách nhiệm thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền của đối tượng báo cáo tại Trung tâm tài chính và của các tổ chức, cá nhân khác có liên quan tại Trung tâm tài chính. Đồng thời, quy định trách nhiệm của Cơ quan giám sát Trung tâm tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành có liên quan trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước về phòng, chống rửa tiền tại Trung tâm tài chính đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật phòng, chống rửa tiền.
Dự thảo quy định một số chính sách đặc thù, vượt trội cho đối tượng báo cáo tại Trung tâm tài chính gồm: cho phép thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền mà chủ sở hữu, ngân hàng mẹ đang áp dụng mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định nhưng đảm bảo không trái quy định của pháp luật Việt Nam; áp dụng chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (ngưỡng báo cáo 1.000 USD) đối với các đối tượng báo cáo tại Trung tâm tài chính.
Theo tờ trình của Ngân hàng Nhà nước, quy định của Luật Phòng, chống rửa tiền, việc phòng, chống rửa tiền phải thực hiện theo quy định của pháp luật trên cơ sở bảo đảm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia, lợi ích quốc gia; bảo đảm hoạt động bình thường về kinh tế, đầu tư; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; chống lạm quyền, lợi dụng việc phòng, chống rửa tiền để xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân có liên quan.
Theo đó, với mức độ mở cửa cao hơn trong Trung tâm tài chính về dòng vốn, giao dịch xuyên biên giới cùng với sự hiện diện của nhiều tổ chức tài chính quốc tế lớn trong các lĩnh vực không chỉ riêng ngân hàng, cần phải có cơ chế chính sách chặt chẽ để các đối tượng không “lợi dụng” Trung tâm tài chính và các chính sách đặc thù vượt trội để “hợp pháp hóa” nguồn tiền.
Về quản lý ngoại hối, dự thảo quy định, việc sử dụng ngoại tệ của thành viên (bao gồm ngân hàng thương mại, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước là thành viên và thành viên khác). Để hạn chế rủi ro lợi dụng chính sách, đảm bảo tách bạch giao dịch thanh toán, chuyển tiền ngoại tệ trong Trung tâm tài chính với các giao dịch thanh toán, chuyển tiền với phần còn lại của lãnh thổ Việt Nam, dự thảo quy định các giao dịch thanh toán, chuyển tiền giữa các thành viên phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ của thành viên mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước là thành viên.
Không áp dụng can thiệp sớm với các ngân hàng trong Trung tâm tài chính
Dự thảo Nghị định được quy định theo hướng cho phép Ngân hàng Nhà nước không thực hiện can thiệp sớm, áp dụng kiểm soát đặc biệt, các biện pháp tái cơ cấu, cho vay đặc biệt… và không thực hiện các nghiệp vụ ngân hàng Trung ương (như quy định tại Luật Các tổ chưc tín dụng đối với hệ thống ngân hàng trong nước). Dự thảo cũng quy định ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên không tham gia bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (do các ngân hàng thành lập trung Trung tâm tài chính không nhận tiền gửi của cá nhân trên lãnh thổ Việt Nam).
Thay vào đó, dự thảo quy định về việc thu hồi Giấy phép, giải thể, phá sản và thanh lý tài sản khi các ngân hàng là thành viên của Trung tâm tài chính xảy ra sự cố.
Theo đó, dự thảo quy định 4 trường hợp ngân hàng là thành viên của Trung tâm tài chính gặp sự cố: Số lỗ lũy kế lớn hơn 15% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ và vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu; vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trong thời gian 6 tháng liên tục; vi phạm tỷ lệ khả năng chi trả trong thời gian 30 ngày liên tục; bị rút tiền hàng loạt dẫn đến có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc mất khả năng chi trả và có báo cáo gửi cơ quan có thẩm quyền.
Dự thảo giao cho cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép, thanh tra, giám sát ngân hàng thương mại, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước là thành viên thực hiện việc theo dõi khi các ngân hàng rơi vào trường hợp nêu trên. Khi các ngân hàng thành viên của Trung tâm tài chính gặp sự cố, Ngân hàng Nhà nước sẽ không tham gia tái can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, cho vay đặc biệt... Thủ tục phá sản các ngân hàng gặp sự cố sẽ được giải quyết tại Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính.
Ngân hàng Nhà nước đang đề xuất Chính phủ xem xét ban hành Nghị định này theo trình tự, thủ tục rút gọn để tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện hoạt động ngân hàng cũng như các giao dịch ngoại hối tại Trung tâm tài chính; tạo cơ sở pháp lý cho việc thanh tra, giám sát, phòng, chống rửa tiền…
Đồng thời, tại Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm tài chính có nội dung giao các Bộ, ngành khẩn trương trình Chính phủ xem xét việc ban hành các Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 222 theo trình tự, thủ tục rút gọn, hoàn thành trong tháng 8/2025./.