Đề xuất sàn thương mại điện tử và nền tảng livestream phải bồi thường hàng giả

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 30/9, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận nhóm luật về kinh tế, tài chính, trong đó có dự án Luật Thương mại điện tử.

Góp ý về bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử trước các rủi ro như: hàng giả, hàng nhái, quảng cáo sai sự thật... đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn tỉnh Lâm Đồng) đề nghị bổ sung quy định sàn thương mại điện tử và nền tảng livestream phải chịu trách nhiệm chủ động bồi thường thiệt hại.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh.

"Điều này áp dụng trong trường hợp sản phẩm quảng bá được thông qua thuật toán ưu tiên hiển thị của họ bị xác định là giả mạo hoặc gây hại cho người tiêu dùng. Tôi cho rằng quy định như vậy sẽ tạo động lực tài chính mạnh mẽ, buộc các nền tảng phải tự sàng lọc nội dung kỹ càng hơn", bà Tú Anh nói.

Nữ đại biểu cũng cho rằng dự án luật cần có quy định yêu cầu các nền tảng công khai thông tin về sản phẩm như: nguồn gốc, chất lượng và các thông số liên quan trước khi giao dịch hoàn tất.

Điều này, theo bà Tú Anh, không chỉ giúp tăng tính minh bạch mà còn giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm sáng suốt và giảm thiểu khả năng rủi ro bị lừa đảo.

Liên quan đến cơ chế giải quyết tranh chấp, ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh cho rằng, các quy định hiện tại quá phức tạp khiến người tiêu dùng rơi vào thế bất lợi, nhất là khi phải đối mặt với các doanh nghiệp lớn.

"Để khắc phục, tôi đề nghị cần phải có một cơ quan giải quyết tranh chấp thương mại điện tử độc lập hoặc xây dựng hệ thống trọng tài điện tử với thủ tục đơn giản, chi phí thấp và khả năng thực thi quyết định nhanh chóng. Điều này giúp người tiêu dùng dễ dàng bảo vệ quyền lợi của mình mà không bị vướng rào cản hành chính", bà Tú Anh nói.

Song song với đó, đại biểu đề nghị bổ sung các quy định về tố tụng tập thể, cho phép thành lập một nhóm người tiêu dùng cùng khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại nhằm tăng cường sức mạnh pháp lý, tạo sự cân bằng giữa người tiêu dùng và các tập đoàn lớn. Cơ chế này sẽ giúp tăng cường sức mạnh pháp lý, tạo sự cân bằng giữa người tiêu dùng và các tập đoàn công nghệ lớn, bảo đảm các vi phạm sẽ được xử lý thích đáng.

Về trách nhiệm pháp lý liên đới giữa các chủ thể (sàn thương mại, người livestream và nhà cung cấp nền tảng), bà Tú Anh nhận định trách nhiệm này đang còn bị phân tán và dẫn đến tình trạng có thể né tránh nghĩa vụ.

"Theo nguyên tắc 'biết hoặc lẽ ra phải biết', các nền tảng phải chịu trách nhiệm liên đới nếu không hành động kịp thời khi phát hiện các cảnh báo về vi phạm như quảng cáo sai lệch hoặc sản phẩm giả mạo. Các nền tảng không thể lấy cớ họ chỉ là nơi trung gian để thoái thác trách nhiệm, bởi thuật toán do họ thiết kế có ảnh hưởng trực tiếp tới nội dung người tiêu dùng tiếp cận", bà Tú Anh nhấn mạnh.

Do đó, theo nữ đại biểu, cần quy định rõ ràng các nền tảng phải minh bạch hóa các tham số chính, đặc biệt là những yếu tố liên quan đến phân phối quảng cáo và hiển thị nội dung bán hàng.

"Hiện nay, việc kiểm soát hàng trăm ngàn phiên livestream mỗi ngày là một thách thức rất lớn về kỹ thuật và khả năng thực thi pháp luật. Để giải quyết, tôi kiến nghị chuyển giao một phần nghĩa vụ giám sát sơ cấp cho các nền tảng. Việc này yêu cầu họ triển khai hệ thống tự động phát hiện và ngăn chặn vi phạm", đại biểu góp ý.

Bên cạnh đó, bà Tú Anh cho rằng, các cơ quan quản lý sẽ chuyển sang vai trò giám sát việc tuân thủ và trình tự kiểm soát của các nền tảng, có thể kết hợp với hệ thống VNeID đang triển khai.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân.

Giải trình cuối phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được quy định trong Luật Bảo vệ người tiêu dùng (sửa đổi).

"Dưới góc độ xử lý các hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, gian lận thương mại... chúng tôi cũng đã 'gia cố' ở trong dự thảo Luật. Chúng tôi xin phép được tiếp thu để làm sao bổ sung cho nó đầy đủ hơn theo đúng ý kiến của đại biểu", Thứ trưởng nói.

Về đề xuất cần có cơ quan độc lập để giải quyết tranh chấp, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết cơ quan này rất cân nhắc việc thành lập một cơ quan mới. Vì thế, quá trình thực thi, Bộ sẽ sử dụng bộ máy cũ, trong đó có Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về vấn đề này. Đây cũng là đơn vị đứng ra kết nối giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp.

"Bên cạnh đó, các cơ chế giải quyết tranh chấp khác có thể vận dụng vào quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong đó, đã quy định rất rõ có 4 phương thức để giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp, bao gồm có thương lượng, hòa giải, trọng tài và có thể là ra tòa án", ông Tân nói.

Về trách nhiệm pháp lý liên đới, Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh "cần phải có" vì đây chính là tính đặc thù trong mối quan hệ của thương mại điện tử, và cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp thu, gia cố nội dung này tại dự thảo Luật.

Anh Văn

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/de-xuat-san-thuong-mai-dien-tu-va-nen-tang-livestream-phai-boi-thuong-hang-gia-ar968368.html