Ngày 6 tháng 5 năm 2025, trong khuôn khổ kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã trình bày Tờ trình về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Một trong những nội dung đáng chú ý trong dự thảo luật này là đề xuất tăng cường các chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm liên quan đến chất lượng sản phẩm hàng hóa, đặc biệt là đối với các cá nhân, tổ chức bán hàng kém chất lượng. Đây là một động thái quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và xây dựng một thị trường tiêu dùng minh bạch, an toàn.
Quốc hội khóa XV khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 9 tại Hội trường Diên Hồng, nhà Quốc hội.
Việc sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được thực hiện sau 17 năm thi hành Luật hiện hành, trong đó có nhiều bất cập cần được khắc phục. Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã tạo ra nhiều thách thức đối với công tác quản lý chất lượng hàng hóa, khi mà nhiều sản phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, hoặc có chất lượng kém nhưng vẫn được bày bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử. Thực tế này đã khiến quyền lợi của người tiêu dùng bị xâm hại nghiêm trọng, và việc nâng cao các mức phạt, công khai thông tin về các cá nhân, tổ chức vi phạm là một trong những giải pháp cần thiết.
Trong bối cảnh đó, dự thảo Luật sửa đổi đưa ra các đề xuất nhằm cải thiện công tác quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong kinh doanh. Theo đó, sẽ có những biện pháp xử lý nghiêm khắc hơn đối với các tổ chức, cá nhân bán hàng giả, hàng kém chất lượng, đặc biệt là trong môi trường thương mại điện tử.
Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng các đại biểu Quốc hội dự phiên khai mạc
Dự thảo Luật sửa đổi đã đề xuất tăng cường mức phạt hành chính đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm về chất lượng sản phẩm hàng hóa. Cụ thể, các hành vi như bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hoặc không rõ nguồn gốc sẽ phải chịu mức phạt nặng hơn, nhằm tạo ra một rào cản mạnh mẽ đối với các hành vi gian lận trong kinh doanh.
Một trong những điểm đáng chú ý trong dự thảo luật là việc công khai thông tin về các tổ chức, cá nhân vi phạm. Việc này không chỉ giúp cảnh báo người tiêu dùng mà còn tạo áp lực đối với các doanh nghiệp và cá nhân vi phạm, đồng thời làm gương cho những tổ chức khác để tuân thủ các quy định về chất lượng sản phẩm. Công khai thông tin vi phạm sẽ giúp xã hội dễ dàng nhận diện những cá nhân, doanh nghiệp không tuân thủ luật pháp, từ đó thúc đẩy sự minh bạch trong hoạt động thương mại.
Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, việc quản lý chất lượng hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử là vấn đề cấp bách. Dự thảo Luật sửa đổi đã quy định rõ trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử trong việc kiểm soát chất lượng hàng hóa, yêu cầu các sàn phải chịu trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra tình trạng bán hàng kém chất lượng. Các sàn thương mại điện tử phải cung cấp thông tin truy xuất nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo rằng các nhà bán lẻ trên nền tảng của họ cung cấp những sản phẩm đạt chuẩn chất lượng.
Dự thảo luật cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc hậu kiểm, thay vì chỉ dựa vào các quy định tiền kiểm. Điều này nhằm tạo ra một cơ chế giám sát hiệu quả hơn, giảm thiểu tình trạng doanh nghiệp có thể “né tránh” các thủ tục kiểm tra ban đầu để đưa sản phẩm kém chất lượng ra thị trường. Cơ quan chức năng cần có công cụ giám sát tốt hơn để phát hiện các vi phạm về chất lượng hàng hóa ngay cả sau khi sản phẩm đã được đưa vào lưu thông.
Sự tồn tại của hàng giả, hàng kém chất lượng đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Một ví dụ điển hình là vụ việc gần 600 loại sữa giả được sản xuất và tiêu thụ trên thị trường, nhắm đến những đối tượng dễ bị tổn thương như phụ nữ mang thai và trẻ em. Những sản phẩm này không chỉ làm tổn hại đến sức khỏe của người tiêu dùng mà còn gây ra sự mất lòng tin đối với các thương hiệu uy tín.
Hàng giả, hàng nhái ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là với trẻ em và người bệnh, những người có hệ miễn dịch yếu. Không những thế, việc tiêu thụ hàng hóa kém chất lượng còn gây ảnh hưởng đến nền kinh tế, tạo ra sự cạnh tranh không công bằng với các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Việc tăng mức phạt và công khai thông tin vi phạm sẽ tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn trong kinh doanh, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng. Khi các tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ phải đối mặt với hình phạt nghiêm khắc, việc bán hàng kém chất lượng sẽ bị hạn chế. Người tiêu dùng sẽ cảm thấy yên tâm hơn khi mua sắm, bởi họ biết rằng các sản phẩm được bảo vệ bởi hệ thống pháp lý nghiêm ngặt.
Công khai thông tin vi phạm sẽ giúp người tiêu dùng nhận diện được các thương hiệu hoặc cá nhân không tuân thủ quy định về chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn tạo sức ép lớn đối với những tổ chức có ý định lừa dối khách hàng.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa không chỉ nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa mà còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy phát triển nền kinh tế bền vững. Việc tăng mức phạt và công khai các tổ chức, cá nhân bán hàng kém chất lượng sẽ là bước đi quan trọng để xây dựng một thị trường tiêu dùng công bằng, minh bạch và an toàn. Với các biện pháp mạnh mẽ này, hy vọng rằng thị trường sẽ dần trở nên lành mạnh hơn, và người tiêu dùng sẽ không còn phải lo lắng về việc mua phải sản phẩm kém chất lượng nữa.
Duy Tuấn