Sau khi tham vấn ý kiến các bộ ngành và địa phương, Bộ Xây dựng vừa hoàn thiện và trình Bộ Tư pháp dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ. Nghị định này ra đời nhằm cụ thể hóa các nội dung mới được quy định ở Luật Đường bộ.
Dự thảo Nghị định bám sát sườn Nghị định 100/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó, Bộ Xây dựng đề xuất bổ sung một số chế tài và tăng mức phạt tiền với nhiều hành vi vi phạm giao thông.
Tự ý chuyển thẻ ETC từ phương tiện này sang phương tiện khác cũng bị phạt
Chẳng hạn, tăng mức xử phạt từ 100 - 200 ngàn đồng lên 500 - 1 triệu đồng đối cá nhân và từ 200 - 400 ngàn đồng lên 1 - 2 triệu đối với tổ chức có hành vi trồng cây trong phạm vi hành lang an toàn đường làm che khuất tầm nhìn của người điều khiển phương tiện giao thông hoặc che lấp báo hiệu đường bộ.
Phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng với cá nhân (hiện hành là 2 - 3 triệu đồng), 6 - 10 triệu đồng đối với tổ chức (hiện hành là 4 - 6 triệu đồng) nếu dựng rạp, lều quán, cổng ra vào, tường rào các loại, công trình khác trái phép trong phạm vi đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ.
Phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng với cá nhân (hiện hành 300 - 400 ngàn đồng) và 8-10 triệu đồng với tổ chức (hiện hành là 600 - 800 ngàn đồng) với hành vi đổ, để trái phép vật liệu, chất phế thải trong phạm vi hạ tầng đường bộ; tự ý gắn, treo lắp vào công trình báo hiệu đường bộ nội dung không liên quan tới ý nghĩa, mục đích của báo hiệu đường bộ hoặc làm sai lệch báo hiệu đường bộ.
Bộ Xây dựng bổ sung các quy định về sử dụng thẻ ETC. Ảnh: PHI HÙNG
Đáng chú ý, Bộ Xây dựng bổ sung hành vi vi phạm về thanh toán điện tử giao thông đường bộ, hoạt động trạm thu phí đường bộ.
Theo đó, cá nhân bị phạt từ 3-5 triệu đồng, tổ chức bị phạt 6-10 triệu đồng nếu tự ý chuyển thẻ đầu cuối (RFID) từ phương tiện này sang phương tiện khác; phá hủy, làm giả, xóa dữ liệu hoặc can thiệp nội dung thẻ đầu cuối; mở hoặc duy trì tài khoản giao thông nặc danh, mạo danh.
Phạt tiền 10 - 20 triệu đồng đối với tổ chức không thực hiện công khai, niêm yết công khai tại trạm thu phí theo quy định.
Phạt tiền 30 - 50 triệu đồng đối với tổ chức không thực hiện báo cáo doanh thu hoặc báo cáo không đầy đủ, không đúng thời gian theo quy định; không thực hiện công khai số thu hàng ngày, số tiền các phương tiện còn nợ tại từng trạm thu phí; hoặc thay đổi mức thu tiền sử dụng đường bộ khi chưa có chấp thuận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Phạt tiền từ 50 - 70 triệu đồng đối với tổ chức không thực hiện đúng quy trình quản lý, vận hành trạm thu phí theo quy định để số lượng ô tô xếp hàng chờ trước trạm thu phí trên một làn xe (tính từ cabin thu phí đến xe cuối cùng của hàng xe chờ) từ 750 m trở lên.
Hoặc không thực hiện đúng quy trình quản lý, vận hành trạm thu phí theo quy định để thời gian đi qua trạm thu phí của một ô tô bất kỳ kể từ lúc dừng xe chờ thu phí đến lúc ra khỏi trạm thu phí lớn hơn 15 phút.
Phạt tiền 80 - 100 triệu đồng đối với tổ chức không quản lý số tiền trong tài khoản thu tiền sử dụng đường bộ độc lập và tách biệt với các khoản tiền khác của nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ; sử dụng sai mục đích tiền trong tài khoản thu tiền sử dụng đường bộ.
Như vậy, so với dự thảo lấy ý kiến trước đây, dự thảo lần này đã có sự chỉnh lý rõ về việc xử phạt đối với trạm thu phí để ùn tắc phương tiện, đồng thời tăng mức phạt đối với các sai phạm nêu trên.
Tài xế taxi thu tiền vượt quy định bị xử phạt nặng
Đối với xe taxi, dự thảo lần này tiếp tục điều chỉnh mức phạt. Cụ thể dự thảo trước đây chỉ phạt 800 - 1 triệu đồng (hiện hành chỉ 600 - 800 ngàn đồng) đối với hành vi điều khiển xe taxi không có đồng hồ tính tiền hoặc không sử dụng đồng hồ để tính tiền cước theo yêu cầu của hành khách, nhưng dự thảo lần này mức phạt trên tăng lên 1 - 2 triệu đồng .
Mức phạt trên cũng dành cho người điều khiển xe taxi (Grab, Bee...) không sử dụng phần mềm tính tiền hoặc sử dụng phần mềm tính tiền không bảo đảm các yêu cầu theo quy định.
Ngoài hành xử phạt hành chính, các lái xe taxi còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả bằng việc nộp lại số tiền đã thu vượt của hành khách.
Đối với xe kinh doanh vận tải (KDVT) khác, Bộ Xây dựng đề xuất tăng mức phạt tiền từ 3 - 4 triệu đồng đối với cá nhân (hiện hành là 1 - 2 triệu đồng) và 6 - 8 triệu đồng đối với tổ chức (hiện hành là 2 - 4 triệu đồng) nếu sử dụng lái xe và nhân viên phục vụ trên xe mà không ký hợp đồng lao động; cho xe xuất bến không đúng thời gian biểu độ chạy xe đã được cơ quan quản lý tuyến công bố.
Cơ quan soạn thảo đề xuất tăng mức phạt đối với các phương tiện kinh doanh vận tải. Ảnh: PHI HÙNG
Phạt tiền từ 12 - 16 triệu với cá nhân và 24 - 32 triệu với tổ chức khi thành lập, tổ chức điểm giao dịch đón, trả khách, bốc dỡ hàng hóa trái phép; để tổ chức, cá nhân không có giấy phép KDVT điều hành phương tiện và lái xe hoặc quyết định giá cước để vận tải.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo đề xuất phạt nhân viên xe chạy tuyến cố định, xe buýt, vận chuyển hành khách theo hợp đồng từ 300 - 500 ngàn đồng đồng đối với hành vi không mặc đồng phục, không đeo thẻ tên của lái xe theo đúng mẫu đơn vị KDVT đã quy định.
Mức phạt có quá cao?
Một điểm đáng chú ý nữa là việc cơ quan soạn thảo bổ sung hành vi vi phạm về dịch vụ cho thuê phương tiện. Cụ thể, phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng đối với cá nhân, từ 16 - 20 triệu đồng đối với tổ chức kinh doanh dịch vụ cho thuê phương tiện được áp dụng nếu có hành vi không ký kết hợp đồng cho thuê phương tiện tự lái với người thuê.
Phạt tiền từ 10 - 15 triệu đồng đối với cá nhân, từ 20 - 30 triệu đồng đối với tổ chức kinh doanh dịch vụ cho thuê phương tiện trong các trường hợp: Cho thuê xe tự lái nhưng vẫn bố trí lái xe cho người thuê; cho thuê xe tự lái với người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện; cho thuê phương tiện để KDVT hoặc vận tải nội bộ nhưng không ký kết hợp đồng.
Góp ý các đề xuất trên, Hiệp hội vận tải Hải Phòng đề nghị nghiên cứu giảm mức xử phạt vi phạm hành chính xuống mức thấp hơn để phù hợp với mức thu nhập của người dân, bởi lẽ mức phạt trên quá cao so với quy định hiện hành.
Trong khi đó, Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cơ bản đồng tình với một số nội dung dự thảo. Tuy nhiên, cơ quan này đề nghị bỏ quy định xử phạt hành vi “không mặc đồng phục, không đeo thẻ tên của lái xe đúng mẫu đơn vị KDVT quy định”.
“Bởi chúng tôi cho rằng đây là hành vi có tính chất nội bộ của đơn vị KDVT, không ảnh hưởng đến quản lý hành chính Nhà nước, xử phạt hành chính đối với hành vi này là chưa hợp lý“- VCCI cho hay.
Đại diện cho các đơn vị KDVT, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng nên bỏ quy định phù hiệu đối với xe KDVT. Vì mục đích phù hiệu là để phân biệt xe cá nhân và xe KDVT, nhưng hiện nay xe KDVT đã chuyển sang nền biển số màu vàng nên quy định này không còn phù hợp.
Với những vấn đề này, đại diện cơ quan soạn thảo cho biết thực tế những đề xuất của Bộ Xây dựng đã được quy định trong Luật Đường bộ và các văn bản liên quan, không phải mới. Vì vậy, cơ quan soạn thảo đề xuất giữ nguyên như dự thảo.
Đối với mức phạt, Bộ Xây dựng cho rằng mức xử phạt tại dự thảo được xây dựng trên cơ sở kế thừa Nghị định 100/2019. Đồng thời, qua tổng kết thi hành pháp luật cho thấy, một bộ phần chưa chấp hành nghiêm quy định pháp luật nên cần tăng mức phạt để phù hợp thực tiễn, tăng tính răn đe.
Phải theo dõi lái xe suốt quá trình di chuyển trên đường
Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất phạt nặng các đơn vị cung cấp phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải. Chẳng hạn, dự thảo quy định phạt tiền từ 30 - 50 triệu đồng với các đơn vị này nếu tự ý điều chỉnh giá cước vận tải đã niêm yết hoặc giá trị hợp đồng đã ký kết trên phần mềm; Cho phép đơn vị KDVT hành khách theo hợp đồng sử dụng phần mềm để xác nhận đặt chỗ cho từng hành khách đi xe, bán vé hoặc thu tiền đối với từng hành khách trái quy định.
Cơ quan soạn thảo tăng mức phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng với cá nhân và 6 - 10 triệu đồng với tổ chức khi không theo dõi, giám sát hoạt động của lái xe, phương tiện trong suốt quá trình hoạt động vận tải nội bộ.
VIẾT LONG