Đề xuất thêm chính sách đặc thù cho dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

2 giờ trướcBài gốc

Thực hiện phiên họp thứ 52, chiều ngày 4/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày đề xuất của Chính phủ. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Tại phiên họp, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình của Chính phủ về đề xuất bổ sung hai cơ chế, chính sách áp dụng cho dự án.

Chính sách thứ nhất là tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và công tác di dời công trình điện có điện áp từ 110kV trở lên của dự án thành các dự án độc lập, nguồn vốn được bố trí từ ngân sách Trung ương và địa phương.

Các địa phương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam là cấp có thẩm quyền tổ chức lập, quyết định đầu tư, thực hiện các dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn và việc đầu tư các hạng mục liên quan đến nội dung này không phải lập chủ trương đầu tư.

Nguồn vốn ngân sách Trung ương cấp trực tiếp cho địa phương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam để thực hiện. Trường hợp ngân sách trung ương chưa kịp bố trí, các địa phương được chủ động cân đối nguồn ngân sách địa phương để thực hiện, ngân sách trung ương sẽ hoàn trả cho ngân sách địa phương sau khi cân đối được vốn.

Nêu lý do đề xuất, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, việc tách thành dự án độc lập sẽ giúp công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời công trình điện được triển khai độc lập và song song với công tác lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Nguồn vốn ngân sách Trung ương được chuyển trực tiếp cho các địa phương (trường hợp ngân sách địa phương không cân đối đủ), Tập đoàn Điện lực Việt Nam không qua Bộ Xây dựng nên có thể đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Chính sách thứ hai mà Chính phủ đề xuất là trong thời gian Quốc hội không họp, Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung, điều chỉnh cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho các phương thức đầu tư (nếu có) để kịp thời triển khai dự án và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2024). Theo Nghị quyết, dự án có tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km; điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP HCM). Sơ bộ tổng mức đầu tư là hơn 1,7 triệu tỷ đồng (hơn 67 tỷ USD). Dự án được áp dụng 19 cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, việc bổ sung cơ chế, chính sách cho dự án là cần thiết, phù hợp chủ trương của Đảng về huy động nguồn lực xã hội cho các dự án chiến lược, khơi thông nguồn lực tư nhân vào hạ tầng trọng điểm, đổi mới phương thức và đa dạng hóa hình thức đầu tư, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Về chính sách thứ nhất, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy việc Quốc hội cho phép tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án quan trọng quốc gia thành dự án thành phần đã có tiền lệ tại Nghị quyết số 38/2017/QH14 đối với dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Do đó, đề xuất của Chính phủ về việc tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời công trình điện từ 110kV trở lên của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam thành một dự án riêng là có cơ sở.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc tách thành một dự án thành phần độc lập và giao Chính phủ chỉ đạo các địa phương, Bộ, ngành lập báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất; đồng thời xác định rõ tổng mức đầu tư, diện tích đất thu hồi và tiến độ hoàn thành, tương tự Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 19/6/2017 của Quốc hội về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.

Về vốn, ông Mãi cho biết, có ý kiến đề nghị cho phép địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam ứng vốn hoặc sử dụng nguồn hợp pháp khác để triển khai trước nhằm bảo đảm tiến độ; đồng thời làm rõ cơ chế quản lý tài chính, hoàn trả ngân sách và bổ sung cơ chế giám sát thống nhất giữa các địa phương có dự án đi qua.

Đối với chính sách thứ hai, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, tại khoản 18 Điều 3 Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đã quy định: Trong thời gian Quốc hội không họp, Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung, điều chỉnh cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho dự án.

Đồng thời, tại khoản 14 Nghị quyết Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam bên cạnh hình thức đầu tư công; giao Chính phủ tổ chức lựa chọn hình thức đầu tư, nhà đầu tư theo quy định; trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền của Chính phủ thì báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Do vậy, việc đề xuất chính sách trên là không cần thiết.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với tờ trình của Chính phủ về việc trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến; đồng thời bổ sung vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 10 các cơ chế chính sách áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành, địa phương tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, các cơ quan của Quốc hội để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án.

Đinh Nhung

Nguồn Mekong Asean : https://mekongasean.vn/de-xuat-them-chinh-sach-dac-thu-cho-du-an-duong-sat-cao-toc-bac-nam-49423.html