Mới đây, Bộ Tư pháp công bố hồ sơ thẩm định dự thảo tờ trình, dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi do Bộ Công an chủ trì xây dựng. Qua dự thảo cho thấy, nhiều đề xuất về việc tăng mức phạt tiền và trách nhiệm hình sự đối với tội Sản xuất, buôn bán hàng giả.
Cụ thể, Điều 192 về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả, dự thảo đã đề xuất mức phạt tiền tại Khoản 1 là từ 200 triệu - 2 tỷ đồng (thay mức hiện hành là 100 triệu - 1 tỷ đồng).
Đặc biệt, dự thảo đề xuất bổ sung tình tiết định khung tăng nặng mới (tại điểm n) là: Sử dụng các nền tảng thương mại điện tử có từ 500 tài khoản đến dưới 2.500 tài khoản theo dõi.
Tại Khoản 3 của Điều này, dự thảo đề xuất tăng mức phạt từ 10-15 năm (thay mức từ 7 đến 15 năm). Trong đó, bổ sung thêm tình tiết tăng nặng mới (tại điểm I) là "Sử dụng các nền tảng thương mại điện tử có từ 2.500 tài khoản đến dưới 12.500 tài khoản theo dõi để sản xuất, buôn bán hàng giả".
Như vậy, việc sử dụng nền tảng mạng xã hội có lượng người theo dõi lớn (như trên) sẽ là tình tiết tăng nặng với mức phạt tù lên tới 15 năm.
Hằng Du Mục và Quang Linh Vlos bị khởi tố trong vụ án Sản xuất hàng giả và Lừa dối khách hàng với sản phẩm là kẹo rau củ Kera. Đây là những người nổi tiếng trên các nền tảng mạng xã hội và có nhiều người theo dõi trên các trang bán hàng điện tử.
Ở Điều 193 về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, dự thảo vẫn giữ mức phạt tại khoản 1 (phạt tù từ 2-5 năm tù).
Tuy nhiên, ở Khoản 2 với khung hình phạt 5-10 năm tù, dự thảo đề xuất thêm tình tiết tăng nặng tại điểm l là: Hoạt động trên các nền tảng thương mại điện tử có từ 500 người tiếp cận trở lên.
Tiếp đến, tại Điều 194 về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, dự thảo vẫn giữ nguyên mức phạt tại Khoản 1 là từ 2 - 7 năm tù. Tuy nhiên, tại khoản 2 đã đề xuất mức phạt từ 7 - 12 năm tù (thay vì 5 – 12 năm tù như trước).
Như vậy có thể thấy, dự thảo đã "cập nhật" việc sử dụng nền tảng thương mại điện tử đang bùng nổ hiện nay vào các tình tiết định khung tăng nặng, đồng thời tăng mức xử lý hình sự với nhóm tội danh trên.
Tại Điều 198 về tội Lừa dối khách hàng, dự thảo đã "nâng" mức phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng lên 20 - 200 triệu đồng tại Khoản 1. Về mức phạt tù của tội danh này tại Khoản 1 và 2 vẫn được giữ nguyên, với mức cao nhất là 5 năm tù.
Đặng Ngọc Thủy