Rau, quả sạch phải đảm bảo “sạch từ bên trong”, tức là ngoài sản xuất đúng quy trình VietGAP thì nguồn đất, nước, môi trường, dinh dưỡng... phải đảm bảo tiêu chuẩn, nên chi phí đầu tư lớn. Vì vậy, đã đến lúc, việc sản xuất, kinh doanh rau, quả sạch cần sự quan tâm đúng mức của xã hội, để mang lại vị trí xứng đáng cho rau, quả sạch nhằm bảo vệ lợi ích, sức khỏe của người tiêu dùng cũng như quyền lợi cho nhà sản xuất.
Nhiều thách thức
Trồng rau, quả sạch không chỉ đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, mà còn là sự quyết tâm và kiên trì của người sản xuất qua việc ứng dụng kỹ thuật từ làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế và phân phối. Theo tính toán, để có được 1.000 mét vuông rau sạch, người sản xuất phải đầu tư từ 180 - 200 triệu đồng, là chi phí khảo sát, đánh giá, vệ sinh nguồn đất, nước; xây dựng nhà lưới, trang bị hệ thống tưới phun và kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh... Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh (Sở Nông nghiệp và Môi trường) Phạm Bá cho biết, rau, quả được sản xuất theo quy trình sạch, ứng dụng kỹ thuật cao thì năng suất cao gấp chục lần so với phương pháp truyền thống. Sản phẩm đảm bảo chất lượng và các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, nên gia tăng giá trị cạnh tranh. Thực tế, sản xuất rau, quả sạch giúp người dân “sống khỏe”.
Người tiêu dùng tìm hiểu, xem kỹ các thông tin rau, quả khi mua sắm tại siêu thị Co.opmark Quảng Ngãi.
Tuy nhiên, rau, quả sạch hiện phải cạnh tranh không công bằng với rau, quả không có nguồn gốc rõ ràng trên thị trường, một phần do thói quen của người tiêu dùng. Vì vậy, toàn tỉnh hiện chỉ có gần 43ha trồng rau an toàn, sản lượng 1.400 tấn rau sạch/năm và hơn 11ha cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP, sản lượng 285 tấn quả/năm.
Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Hành Nhân (Nghĩa Hành) Nguyễn Văn Đóa cho hay, rau, quả sạch nhìn không bắt mắt, nhưng giá bán cao hơn các mặt hàng cùng chủng loại được sản xuất theo phương pháp thông thường. Như bưởi trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, dù năng suất và chất lượng quả gia tăng nhưng nhà vườn phải tuân thủ quy trình kỹ thuật từ khâu chăm sóc, bảo quản sau thu hoạch. Đồng thời, diện tích sản xuất theo quy trình VietGAP còn ít, dẫn đến chi phí đầu tư sản xuất tăng, nên giá bán cao. Đây là một trong những rào cản của các mặt hàng rau, quả sạch nói chung, bưởi nói riêng.
Minh bạch, trách nhiệm
Nắm bắt được nhu cầu của thị trường về rau sạch, nhiều đơn vị kinh doanh, phân phối thực phẩm đã lựa chọn các nhà sản xuất uy tín để đảm bảo nguồn cung ổn định về số lượng lẫn chất lượng. Tại siêu thị Co.opmart Quảng Ngãi, đơn vị đã hợp đồng với các hợp tác xã sản xuất rau an toàn trong tỉnh và các nhà vườn tại TP.Đà Lạt (Lâm Đồng) để cung ứng ổn định nguồn rau, quả sạch với sản lượng gần 5 tạ/ngày.
Theo chuyên viên quản lý chất lượng siêu thị Co.opmart Quảng Ngãi Đào Thị Thùy Trang, các sản phẩm rau, quả đều được bộ phận quản lý chất lượng của siêu thị test nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trước khi nhập kho; định kỳ 6 tháng/lần sẽ lấy mẫu ngẫu nhiên các sản phẩm để gửi cơ quan chức năng kiểm tra định lượng và tổ chức kiểm tra vùng sản xuất 1 lần/năm. Với những sản phẩm phát hiện không đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, siêu thị Co.opmart Quảng Ngãi thu hồi, đồng thời khóa mã của nhà cung cấp.
Theo chia sẻ của các cửa hàng, đơn vị phân phối sản phẩm rau, quả sạch thì giá bán không phải là rào cản giữa rau quả sạch và người tiêu dùng mà còn có nhiều yếu tố khác. Phó Chi cục trưởng Phụ trách Chi cục Phát triển nông thôn, Quản lý chất lượng và thị trường nông sản tỉnh Đặng Tấn Thương nhấn mạnh, khoảng cách về giá sẽ được thu hẹp nếu việc sản xuất theo công nghệ cao được triển khai trên diện rộng. Hơn nữa, vẫn có một bộ phận lớn người tiêu dùng sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn để mua sản phẩm đảm bảo an toàn, chất lượng tốt. Do đó, yếu tố đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, kinh doanh rau, quả sạch chính là củng cố niềm tin của người tiêu dùng qua việc truy xuất nguồn gốc và giữ vững chất lượng sản phẩm. Muốn như vậy, cả người sản xuất lẫn hệ thống phân phối cần tuân thủ và kiên định quy trình sản xuất đảm bảo “sạch, an toàn” gắn với minh bạch thông tin để người tiêu dùng yên tâm và tin tưởng.
Ngoài ra, các đơn vị kinh doanh không chỉ đơn thuần làm trung gian tiêu thụ rau, quả, mà còn hợp tác, phát triển và chuyển giao quy trình sản xuất, công nghệ bảo quản tiên tiến cho nông dân. Về phía nông dân, cần tuân thủ chặt chẽ quy trình sản xuất VietGAP, đồng thời chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm mà mình làm ra. Qua đó, hình thành tư duy làm kinh tế nông nghiệp theo hướng an toàn về chất lượng, minh bạch về thông tin, góp phần cùng cố niềm tin của người tiêu dùng.
Bài, ảnh: MỸ HOA