Dịch bệnh trở lại vì nhiều người 'né' tiêm vắc-xin

12 giờ trướcBài gốc

Tiêm vắc-xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả và ít tốn kém nhất.

Những cái chết tức tưởi

Thống kê của ngành y tế cho thấy, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 42.488 ca nghi mắc sởi, trong đó có 5 ca tử vong. Hơn 95% bệnh nhân trong số này không được tiêm vắc-xin phòng sởi hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng. Thực tế đáng lo ngại là số người từ chối hoặc chần chừ không đưa con đi tiêm chủng đang gia tăng.

Ngoài các trường hợp bất khả kháng như trẻ mắc bệnh nền (tim bẩm sinh, bệnh phổi) hoặc bị ốm đúng kỳ tiêm chủng nên bỏ lỡ mũi tiêm sởi, vẫn tồn tại một bộ phận không nhỏ phụ huynh theo trào lưu “anti vắc-xin”, tức chống đối tiêm chủng. Chính điều này khiến tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt mức bảo vệ cộng đồng.

Điển hình, trên mạng xã hội Facebook, nhóm có tên “Hội không tiêm vắc-xin đã thành công thực tiễn, chiến thắng dịch bệnh”, với hơn 4.900 thành viên, liên tục chia sẻ các bài viết phản đối tiêm chủng, bao gồm cả vắc-xin sởi cho trẻ em và phụ nữ mang thai.

Cần kiểm soát thông tin thiếu chính xác trên mạng xã hội thông qua hợp tác với các nền tảng trực tuyến, nhằm ngăn chặn sự lan truyền của các nội dung sai lệch về vắc-xin.

Thậm chí, một số thành viên còn tuyên truyền rằng tiêm vắc-xin có nguy cơ sốc thuốc, tử vong “50/50”, đồng thời chế giễu những phụ huynh vẫn tin vào tiêm chủng. Nguy hiểm hơn, nhóm này còn chia sẻ các hướng dẫn giúp né tránh tiêm phòng khi đến lịch, như báo bận, đi công tác… Thậm chí khuyên phụ nữ mang thai không nên tiêm bất kỳ loại vắc-xin nào vì lo ngại “biến chứng”.

Trong khi những câu chuyện về “sống không cần vắc-xin” được một số người tung hô và lan truyền, thì thực tế lại rất nghiệt ngã: những đứa trẻ không được tiêm vắc-xin đang phải đối mặt với hiểm nguy rình rập, có khi phải đánh đổi bằng tính mạng.

Mới đây, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị một bé gái 4 tuổi. Bệnh nhân này được đưa đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng khó thở và tím tái. Sau khi đánh giá lâm sàng, kết hợp với các xét nghiệm và thăm dò, các bác sỹ chẩn đoán trẻ mắc sởi, tổn thương phổi nặng... Gan, thận và hệ tuần hoàn đều bị ảnh hưởng nặng, cháu đã không qua khỏi. Khai thác tiền sử cho thấy, dù đã 4 tuổi nhưng cháu mới chỉ được tiêm một liều vắc-xin viêm gan B ngay sau sinh và một mũi vắc-xin BCG trong vài tuần sau đó.

Thời gian gần đây, các cơ sở y tế trên cả nước liên tục tiếp nhận các ca bệnh nghi dại, trong đó nhiều người từng bị chó cắn nhiều lần nhưng không đi tiêm phòng. Khi phát bệnh, 100% bệnh nhân không thể cứu chữa và cái chết thường đến nhanh chóng, trong đau đớn.

Điển hình là trường hợp ông Đ.H.B (62 tuổi), được đưa vào Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương ngày 15/7 với các biểu hiện hoảng loạn, kích thích, tăng tiết nước bọt, sợ nước, sợ gió - triệu chứng điển hình của bệnh dại. Gần 3 tháng trước, ông bị chó nhà hàng xóm cắn vào cẳng chân, nhưng không xử lý vết thương đúng cách, cũng không tiêm vắc-xin. Con chó sau đó bị chủ bán đi. Khi phát bệnh, ông B. đã bỏ lỡ cơ hội sống duy nhất là tiêm phòng kịp thời.

Chỉ vài ngày trước đó, một bé trai 13 tuổi ở Đắk Lắk cũng tử vong vì bệnh dại. Em từng bị chó cắn nhiều lần trong 2 năm nhưng không lần nào được đưa đi tiêm phòng. Trước khi nhập viện, cậu bé sốt cao, đau đầu, sợ nước, sợ gió. Dù đã được chuyển đến bệnh viện tuyến cuối, khi lên cơn dại, gia đình đành xin đưa về quê, em qua đời chỉ vài tiếng sau.

Cũng trong năm nay, một nam thanh niên 28 tuổi ở Hòa Bình tử vong sau hơn 1 tháng bị chó cắn. Theo báo cáo của Cục Phòng chống bệnh truyền nhiễm (Bộ Y tế), trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận 42 trường hợp tử vong nghi do bệnh dại tại 19 tỉnh, thành phố.

Tiêm vắc-xin là biện pháp duy nhất

Theo các bác sỹ, nguyên nhân chính của các ca tử vong là do người dân không tiêm vắc-xin và huyết thanh kháng dại sau phơi nhiễm. Nhiều người vẫn có tâm lý sợ vắc-xin “độc”, lo tác dụng phụ hoặc tin theo phương pháp dân gian như đắp lá, dùng thuốc Nam… Tất cả những hành vi này đều cực kỳ nguy hiểm và thường dẫn tới hậu quả trả giá bằng tính mạng.

BS. Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch và Tiêm chủng (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương), nhấn mạnh, tất cả vắc-xin phòng dại hiện nay đều đã được kiểm định nghiêm ngặt về chất lượng, không chứa virus sống, rất an toàn và hiệu quả. “Sự chần chừ sau khi bị chó cắn có thể khiến bạn mất đi cơ hội sống duy nhất. Bệnh dại không cho cơ hội thứ hai. Một mũi tiêm kịp thời có thể cứu cả cuộc đời”, BS. Huyền khẳng định.

Còn theo BS. Nguyễn Tuấn Hải (Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec), bệnh dại không có thuốc điều trị đặc hiệu. Tiêm vắc-xin sớm là cách duy nhất để ngăn chặn tử vong. Vắc-xin phòng bệnh dại thế hệ mới được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, không chứa tế bào thần kinh, nên hoàn toàn không ảnh hưởng đến trí nhớ hay sức khỏe của người tiêm. Khi bị chó, mèo cắn, người dân cần sơ cứu đúng cách như rửa vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút, sát trùng bằng cồn hoặc i-ốt, sau đó đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm phòng.

Đồng quan điểm, theo TS-BS, Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, tình trạng do dự và chống đối vắc-xin đang là mối quan tâm toàn cầu, ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ tiêm chủng và sức khỏe cộng đồng.

Ông Ngãi cho rằng, để ứng phó với tình trạng này, cần giáo dục cộng đồng bằng thông tin khoa học, dễ hiểu; cung cấp thông tin chính xác, minh bạch về lợi ích và an toàn của vắc-xin; tổ chức các chương trình truyền thông cộng đồng để nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của tiêm chủng; tăng cường vai trò của nhân viên y tế, bởi họ có ảnh hưởng lớn đến quyết định tiêm chủng của người dân. Đồng thời, cần kiểm soát thông tin thiếu chính xác trên mạng xã hội thông qua hợp tác với các nền tảng trực tuyến, nhằm ngăn chặn sự lan truyền của các nội dung sai lệch về vắc-xin.

Dương Ngân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/dich-benh-tro-lai-vi-nhieu-nguoi-ne-tiem-vac-xin-d340428.html