Điểm danh bằng nhận diện khuôn mặt: Góc nhìn về quản lý và tâm lý học sinh

7 giờ trướcBài gốc

Nỗi lo lắng về sự kiểm soát

Mới đây, một trường học tại Đà Nẵng đã áp dụng hệ thống điểm danh bằng công nghệ nhận diện khuôn mặt (Face Recognition). Hệ thống này quét và nhận diện học sinh ngay khi qua cổng, tự động ghi nhận thời gian đến trường và hoạt động với độ chính xác tuyệt đối. Đáng chú ý, học sinh chỉ đi trễ 1 phút cũng được báo về điện thoại cho phụ huynh ngay lập tức, tạo ra một mô hình quản lý được ví như "kỷ luật thép" bằng AI.

Sự tiện lợi và độ chính xác của công nghệ khiến nhiều phụ huynh ủng hộ, đặc biệt tại các đô thị lớn nơi tình trạng kẹt xe là nỗi ám ảnh thường nhật. Nhiều người bày tỏ sự đồng tình, cho rằng việc đi học đúng giờ là kỹ năng tối thiểu và hệ thống này giúp họ an tâm về sự an toàn của con, đồng thời rèn luyện thói quen đúng giờ từ nhỏ mà không cần sự can thiệp thủ công từ giáo viên. Sự minh bạch và khả năng truy vết tức thời của AI cũng được xem là giải pháp hữu hiệu để kiểm soát tình hình học sinh, phù hợp với nhịp sống bận rộn của người dân.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, sự ủng hộ này không phải là tuyệt đối. Một số phụ huynh lại bày tỏ sự dè dặt về tính cần thiết và sự phù hợp của mô hình. Họ lo ngại về việc bị giám sát từng phút sẽ làm con cái căng thẳng, sợ hãi mỗi khi đến trường. Nhiều ý kiến cho rằng mục tiêu cốt lõi của giáo dục là rèn luyện tính tự giác, chứ không phải là sự sợ hãi bị công nghệ theo dõi, và rằng xã hội nên tập trung vào việc giáo dục ý thức hơn là kiểm soát bằng máy móc.

Cảnh báo từ chuyên gia

Phân tích về tác động tâm lý lên học sinh, chuyên gia tâm lý giáo dục Nguyễn Thị Chi (Trung tâm tâm lý giáo dục Ngôi sao xanh) đã đưa ra cảnh báo: Việc giám sát đến từng phút và thông báo "tức thời" đến phụ huynh có thể gây ra "Hội chứng căng thẳng giờ vào học" cho học sinh.

Bà Chi nhận định: "Khi công nghệ trở thành công cụ giám sát tuyệt đối, trẻ có xu hướng hành động vì sợ bị phạt hoặc sợ làm bố mẹ khó chịu, thay vì hình thành tính tự giác và trách nhiệm cá nhân một cách bền vững. Giáo dục cần tạo ra môi trường khuyến khích sự chủ động, không phải là sự sợ hãi bị công nghệ theo dõi liên tục".

Bên cạnh những băn khoăn về mặt tâm lý, vấn đề quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu sinh trắc học là mối lo chung lớn nhất. Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Hoài Nam – Công ty luật TNHH Bamboo Star phân tích: "Công nghệ nhận diện khuôn mặt sử dụng dữ liệu sinh trắc học, đây là loại dữ liệu cá nhân cơ bản và nhạy cảm nhất theo quy định của Nghị định 13/2023/NĐ-CP về Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân. Nhà trường, với vai trò là bên kiểm soát và xử lý dữ liệu phải cam kết tuyệt đối, có văn bản pháp lý rõ ràng về việc bảo mật và vòng đời của dữ liệu này".

Luật sư Nam cũng chỉ rõ những yêu cầu pháp lý bắt buộc cần giải quyết trước khi nhân rộng: Thứ nhất, phải có sự đồng ý rõ ràng, tự nguyện của phụ huynh (người giám hộ hợp pháp của trẻ em). Thứ hai, phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc tối thiểu hóa dữ liệu (Data Minimization), theo đó dữ liệu khuôn mặt chỉ được dùng cho mục đích điểm danh và phải hủy bỏ ngay lập tức khi học sinh tốt nghiệp hoặc chuyển trường. Thứ ba, cần có quy định pháp lý ràng buộc trách nhiệm chặt chẽ đối với các công ty công nghệ (bên thứ ba) cung cấp hệ thống.

"Nếu không có quy định rõ ràng ràng buộc trách nhiệm của các bên, việc nhân rộng mô hình sẽ tiềm ẩn rủi ro rất lớn về bị rò rỉ hoặc bị sử dụng cho các mục đích thương mại khác, xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư của trẻ em", luật sư Nam cảnh báo.

Đỗ Vi

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/diem-danh-bang-nhan-dien-khuon-mat-goc-nhin-ve-quan-ly-va-tam-ly-hoc-sinh-16925101818133728.htm