Vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2025.
Nội dung văn bản quy định rõ danh mục các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc các nhóm IB và IIB (hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại). Theo Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT có 109 loài thuộc nhóm IB, ví dụ trong Bộ Gà, Họ Trĩ có 7 loài như: Công, Gà so cổ hung, Gà lôi lam mào trắng, Gà tiền mặt vàng, Gà tiền mặt đỏ, Trĩ sao và Gà lôi tía. Ngoài ra, còn nhiều loài quen thuộc như Khướu Ngọc Linh, Khướu Ngực Cam, Mi Núi Bà, Khướu đầu đen má xám cũng nằm trong danh mục này.
Đối với nhóm IIB, có 187 loài động vật hoang dã được hạn chế khai thác. Trong đó, Bộ Gà (Họ Trĩ) bao gồm Gà so họng trắng, Gà so ngực gụ, Gà so họng hung, Gà so họng đen, Gà lôi hông tía và Gà lôi trắng.
Một số loài động vật thuộc nhóm IIB, theo quy định tại Thông tư 27/2025/TT-BNNMT.
Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT quy định về quản lý các loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) thì đều được phép nuôi nếu cơ sở nuôi có hệ thống chuồng trại phù hợp với đặc tính sinh học loài, được cơ quan thẩm quyền cho phép và quan trọng nhất là chứng minh được nguồn gốc con giống.
Tại Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT cũng nêu rõ việc nuôi loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ phục vụ mục đích bảo tồn đa dạng sinh học, nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái được thực hiện tại cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học đã được cấp giấy chứng nhận, đáp ứng các yêu cầu gồm đảm bảo nguồn gốc hợp pháp của loài theo quy định của pháp luật có liên quan; đảm bảo loài nuôi và số lượng cá thể theo đúng danh mục loài đã được cấp phép kèm theo Giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; có phương án nuôi.
Gà lôi trắng được đưa vào nhóm các loài động vật rừng nguy cấp, quý hiếm, thuộc nhóm IIB. Ảnh minh họa.
Trường hợp nuôi phục vụ mục đích du lịch sinh thái, được trưng bày những loài theo đúng danh mục loài đã được cấp phép kèm theo Giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; không trưng bày các cá thể mắc bệnh hoặc bị thương, đang mang thai, đang nuôi con.
Trường hợp động vật bị ốm, chết, sinh sản trong quá trình nuôi, chủ cơ sở thông báo với cơ quan Thủy sản, cơ quan Kiểm lâm sở tại hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã ở những địa phương không có cơ quan Kiểm lâm sở tại để xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan.
Về điều kiện nuôi loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ tại cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, Điều 17 của Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT quy định diện tích của cơ sở phù hợp với quy mô và đối tượng đăng ký nuôi. Chuồng, trại phải có kích thước và thiết kế phù hợp với đặc điểm sinh học của loài được nuôi, đáp ứng tiêu chuẩn do cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc được thiết kế theo hướng dẫn của các tổ chức quốc tế đã được công bố và được cơ quan khoa học CITES có chuyên môn liên quan xác nhận phù hợp với đặc điểm sinh thái và nhu cầu sinh học của loài được nuôi.
Bên cạnh đó, cần đáp ứng được điều kiện về vệ sinh môi trường, thú y và điều kiện an toàn đối với người và loài nuôi. Có phương tiện và thiết bị tiếp nhận, chuyển giao loài nuôi khi cần thiết; có khu vực cách ly để phòng ngừa dịch bệnh trong quá trình theo dõi. Đối với loài thú lớn, cần có khu vực phục hồi tập tính hoang dã trong trường hợp nhân nuôi bảo tồn. Các cơ sở nuôi, cơ sở trồng đã được cấp mã số thực hiện mở sổ theo dõi theo quy định.
Đan Tâm