Các cuộc thảo luận mới nhất tại Mỹ giữa Tổng thống Donald Trump với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky cùng lãnh đạo Pháp, Đức, Ý, Anh, Liên minh châu Âu (EU) và NATO chưa mang lại thỏa thuận chấm dứt xung đột kéo dài hơn 3 năm qua tại Ukraine.
Tuy nhiên, đây được xem là bước đệm quan trọng hướng tới cuộc gặp 3 bên được chờ đợi lâu nay giữa nhà lãnh đạo Mỹ, Nga và Ukraine. Thực tế, trước khi tiếp Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 18-8 (giờ Mỹ), chủ nhân Nhà Trắng đã hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putintại bang Alaska – Mỹ trước đó 3 ngày.
Tổng thống Mỹ Donald Trump chào đón Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở bang Alaska - Mỹ ngày 15-8. Ảnh: AP
Newsweek cho hay tại các cuộc gặp trên, nhà lãnh đạo Mỹ không thay đổi quan điểm rằng Ukraine cần nhượng bộ lãnh thổ để tiến tới một thỏa thuận hòa bình – lập trường bị Kiev và các đồng minh châu Âu phản đối mạnh mẽ.
"Chúng ta cần bàn về khả năng nhượng bộ lãnh thổ" – Tổng thống Donald Trump tuyên bố khi đứng cạnh người đồng cấp Ukraine và các lãnh đạo châu Âu.
Điều kiện để chấm dứt xung đột mà Nga đưa ra vẫn bao gồm Kiev phải rút quân khỏi toàn bộ Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia - 4 tỉnh của Ukraine mà Nga đơn phương sáp nhập năm 2022. Moscow còn yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và chấp nhận "phi quân sự hóa" theo các điều kiện do Nga đưa ra.
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky cũng lần đầu tỏ ra cởi mở hơn khi nói có thể xem xét thảo luận dựa trên "đường ranh hiện tại". Phát biểu này được giới quan sát đánh giá là bước ngoặt lớn trong lập trường của lãnh đạo Ukraine kể từ khi Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump điều chỉnh chính sách với châu Âu.
Cuộc họp thượng đỉnh hôm 18-8 tại Nhà Trắng ngoài Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (thứ tư từ trái qua) còn có các nhà lãnh đạo từ các nước châu Âu, EU và NATO. Ảnh: AP
Cùng với yêu cầu trao đổi lãnh thổ, nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách "bảo đảm an ninh" cho Ukraine.
Ông tiết lộ tổng thống Nga đồng ý xem xét cơ chế này, có thể bao gồm sự hiện diện quân sự phương Tây tại Ukraine hậu xung đột. Tuy nhiên, Nga phản đối kịch liệt mọi kịch bản có sự tham gia của NATO, coi đó là nguy cơ leo thang không kiểm soát.
Từ góc nhìn châu Âu, vấn đề không chỉ dừng ở hòa bình cho Ukraine mà còn liên quan đến an ninh của cả lục địa.
Các lãnh đạo Pháp, Đức, Anh và Ý đã đưa ra cam kết tăng chi tiêu quốc phòng, đồng thời nỗ lực duy trì đoàn kết nội bộ khối trong bối cảnh có nhiều bất đồng về hướng đi của tiến trình đàm phán.
Giới phân tích nhận định rằng đàm phán ba bên giữa Tổng thống Donald Trump với Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Volodymyr Zelensky nếu diễn ra sẽ chỉ là khởi đầu,
Các vấn đề then chốt như trao đổi tù binh, hồi hương trẻ em hay thỏa thuận ngừng bắn tạm thời nhằm "đóng băng" chiến tuyến hiện tại sẽ là phép thử thực sự cho tính khả thi của tiến trình hòa bình.
Hải Hưng