Kpop có Nobody, Sorry Sorry mở đường rồi đến Gangnam Style là bàn đạp để dần xâm nhập thị trường quốc tế. Kết quả của hành trình dài với những bước đi bài bản là sự bành trướng của BTS, BlackPink cùng rất nhiều nhóm nhạc Kpop khác trên toàn cầu và ở nhiều phương diện, không chỉ âm nhạc mà cả thời trang, phim ảnh. Vpop cần một bản hit như Nobody, Sorry Sorry nhưng đáng tiếc chưa có.
Ông Hoàng Quang Lê, CEO Techbeat Records chỉ ra với Tri Thức - Znews, một sản phẩm được xem là nổi tiếng toàn cầu cần nhiều yếu tố, đầu tiên là chất lượng âm nhạc với giai điệu bắt tai, lời bài hát dễ nhớ và tạo được cảm xúc cho người nghe. Yếu tố thứ 2 là chiến lược quảng bá thông minh, xuất hiện trên các phương tiện truyền thông quốc tế, chương trình biểu diễn lớn và hợp tác với nghệ sĩ nổi tiếng.
Theo chuyên gia, tính lan tỏa qua mạng xã hội, cụ thể các nền tảng như TikTok, Instagram, Twitter… là yếu tố thứ 3. Cuối cùng là thành tích trên các bảng xếp hạng quốc tế như Billboard, UK Official Charts… và được công nhận từ giới chuyên môn, thông qua các giải thưởng âm nhạc lớn hoặc lời khen từ những tên tuổi lớn trong ngành…
Sự thực về các hiện tượng nhạc Việt
Các sản phẩm Ngẫu hứng, Bắc Bling, See tình, Không sao cả, Hai phút hơn hay Muộn rồi mà sao còn… đạt được một trong những yếu tố chuyên gia kể trên. Bằng đó chưa đủ để được đánh giá là sản phẩm nổi tiếng toàn cầu.
Nhiều nghệ sĩ Việt nỗ lực và tham vọng trong việc đưa âm nhạc ra toàn cầu. Sơn Tùng thậm chí hợp tác với rapper nổi tiếng Snoop Dogg, ca sĩ Madison Beer hay tung ra bài hát hoàn toàn bằng tiếng Anh. Vpop đã có những tín hiệu lạc quan từ See tình, Không sao cả… nhưng vẫn đang thiếu một sản phẩm mở đường như Nobody, Sorry Sorry.
Nhờ ca khúc Muộn rồi mà sao còn phát hành năm 2021, Sơn Tùng M-TP là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên có ca khúc lọt vào một BXH của Billboard, cụ thể là Billboard Global Excluding United States. Với Đừng làm trái tim anh đau ra mắt năm 2024, nam ca sĩ cũng leo lên hạng 162 của bảng xếp hạng này.
Billboard Global Excluding United States bắt đầu vào 9/2020, xếp hạng các bài hát dựa trên số liệu phát trực tuyến và bán hàng được thu thập từ hơn 200 vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, ngoài trừ Mỹ. Với việc lọt BXH này, các sản phẩm của Sơn Tùng chứng tỏ độ phổ biến nhất định trên nhiều quốc gia bên ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Đừng làm trái tim anh đau đến nay cũng đạt 131 triệu lượt xem trên YouTube và hơn 42 triệu lượt nghe ở Spotify, được ghi nhận là sản phẩm thành công nhất nhì Vpop năm 2024. Tuy nhiên, sức ảnh hưởng của các sản phẩm Sơn Tùng chủ yếu vẫn ở quy mô Việt Nam, kể cả bài hát tiếng Anh Making My Way. Sản phẩm này không thành công như mong đợi và tham vọng bước ra thế giới của Sơn Tùng đến nay cũng bị bỏ ngỏ.
Sơn Tùng nhiều lần lọt Billboard Global Excluding United States nhưng còn cách khá xa BXH quan trọng là Billboard Hot 100. Ảnh: FBNV.
Các “hiện tượng” nhạc Việt luôn thiếu gì đó. Như Bắc Bling vươn lên vị trí số 1 trên BXH video nhạc ra mắt ấn tượng nhất trên YouTube trong tuần (28/2-6/3) nhưng thành tích nhạc số lại chưa cân xứng. Với 1,9 triệu lượt nghe sau 19 ngày phát hành trên Spotify, Bắc Bling còn rất xa để được nhận định là cơn sốt toàn cầu.
Tương tự, Không sao cả gần đây gây sốt trên TikTok, được rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng Hàn Quốc, Trung Quốc cover. Con đường và cách thức lan tỏa của Không sao cả rất giống See tình của Hoàng Thùy Linh năm nào. Không sao cả “nhỉnh” hơn See tình ở phạm vi ảnh hưởng. Không chỉ thị trường châu Á mà bài hát còn phổ biến tại Mỹ, thậm chí đứng hạng 5 trong bảng xếp hạng TikTok Billboard Top 50 của Billboard, nơi thống kê các bài hát phổ biến nhất trên TikTok tại đất nước này.
Tuy nhiên, cả Không sao cả lẫn See tình đều phổ biến chủ yếu trên nền tảng TikTok còn nhạc số vẫn là bất lợi. Nổi tiếng đến thế nhưng Không sao cả chỉ đạt 2,4 triệu lượt nghe trên nền tảng nghe nhạc toàn cầu Spotify. Chứng tỏ, công chúng quốc tế chỉ ưa chuộng đoạn điệp khúc và trào lưu cover vũ đạo từ Không sao cả chứ không thích thú với toàn bộ bài hát.
Tường rào lớn nhất cản bước các bài hát Việt ra thị trường quốc tế chính là Billboard Hot 100 hay các đài phát thanh, truyền hình phương Tây. Chưa có bài hát Việt nào lọt được Billboard Hot 100 như cách Nobody, Gangnam Style đã làm trước khi đưa Kpop trở thành một thế lực trên thị trường toàn cầu như hiện giờ.
Ghen Cô Vy là ca khúc Việt hiếm hoi xuất hiện trên chương trình truyền hình phương Tây, cụ thể là Last Week Tonight with John Oliver (đài HBO - Mỹ) hay BFMTV của Pháp. Tuy nhiên, sự viral của sản phẩm phần lớn mang tính chất tuyên truyền trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát. Bài hát cũng chưa thể thành công về nhạc số lẫn các BXH.
See tình và Bắc Bling là những bản hit lớn, góp phần lan tỏa nhạc Việt tới khán giả thế giới. Ảnh: FBNV.
Mở đường cho Vpop
Nhà sản xuất Hoaprox trong những năm làm nghề đã hợp tác với nhiều cộng sự nước ngoài, cũng có nhiều sản phẩm bằng tiếng Anh. Bản hit Ngẫu hứng với hơn 3 tỷ lượt tỷ stream tại một nền tảng Trung Quốc cùng hàng chục triệu lượt nghe trên những nền tảng khác, đặt nền móng vững chắc cho Hoaprox tiến xa. Nhưng nhà sản xuất này thừa nhận với Tri Thức – Znews, Ngẫu hứng chưa thể xem như hit toàn cầu.
"Ngẫu hứng cũng giống tên gọi của nó, được tôi thực hiện một cách rất vô tình và đăng tải lên mà không có một kế hoạch gì. Thành công của nó thực sự như một món quà với tôi. Sau đó tôi chưa bao giờ có ý định thực hiện một Ngẫu hứng 2, đó là lý do không bài hát nào khác của tôi có phong cách giống vậy. Tôi muốn khám phá những điều mới mẻ, học hỏi và thử nghiệm nhiều thứ hơn. Ngoài ra, theo tôi những gì Ngẫu hứng đạt được, một phần cũng do may mắn và may mắn không phải thứ mình có thể tạo ra. Đối với tôi đây vẫn chưa thể là một hit toàn cầu đúng nghĩa, nhưng có thể coi là bài hát lan rộng ở nhiều quốc gia trên thế giới”, nhà sản xuất nói.
Theo Hoaprox, mục tiêu của anh trong âm nhạc là khám phá các giới hạn của bản thân. Chinh phục thị trường quốc tế là kế hoạch đã đề ra nhưng đồng thời Hoaprox có nhiều mục tiêu khác ở trong nước mà anh muốn thực hiện và đang trong quá trình chuẩn bị.
Trước câu hỏi nhạc Việt đang ở đâu trên bản đồ âm nhạc thế giới?, Hoaprox trả lời: “Công bằng mà nói, nhạc Việt vẫn còn khá nhỏ bé trên bản đồ âm nhạc thế giới, so với những ông lớn như USUK, Kpop, Jpop, Latinh... Tuy nhiên điểm sáng tôi thấy là năng lượng và sự sáng tạo của các nghệ sĩ Việt không thể xem thường. Điều đó tạo nên động lực rất lớn cho những cú bứt phá. Điển hình là chúng ta có rất nhiều bài nhạc viral quốc tế, ngoài Ngẫu hứng còn có Hai phút hơn, See tình... Càng nhiều bài hát như vậy càng khẳng định được bản sắc âm nhạc Việt. Khán giả quốc tế sẽ dần nhận định được âm nhạc Việt thực sự là một khu vực đáng được tôn trọng và thưởng thức nhiều hơn”.
Hoaprox có bản hit Ngẫu hứng đạt 3 tỷ lượt stream trên nền tảng nghe nhạc NETEASE của Trung Quốc.
Ở câu chuyện kế tiếp là có khó khăn không để nhạc Việt tiến ra thị trường quốc tế, Hoaprox chỉ ra tạo ra một bài hát thành công, dù ở thị trường nào cũng đều rất khó. Đó thực sự là một bài toán không dễ cho bất cứ nghệ sĩ nào. Do đó với một bài hát bất kỳ, nếu chinh phục được nhóm khán giả mình nhắm tới, đó là thành công. Ngày nay với sự bùng nổ của mạng xã hội và các nền tảng âm nhạc, việc một bài nhạc được lan rộng không thể nói là dễ nhưng cũng đã thuận lợi hơn trước rất nhiều. Hoaprox cho rằng đó thực sự là một cơ hội lớn cho các nghệ sĩ sáng tạo và dám nghĩ lớn.
"Vậy cần làm gì để nhạc Việt tiến ra thị trường quốc tế?". Với câu hỏi trên, Hoapox đáp: “Câu hỏi này tôi nghĩ rất khó để một mình tôi trả lời. Điều này cần sự hưởng ứng của rất nhiều nghệ sĩ. Tôi chỉ cố gắng làm tốt nhất những gì bản thân có thể để góp vào một tia lửa cho ước mơ này. Nếu có nhiều tia lửa hợp lại, tôi tin sẽ tạo ra một ngọn ngửa lớn. Lúc đó tôi mới khẳng định nhạc Việt đang tiến ra thế giới”.
Minh Hạo