Đó là một đề xuất đáng chú ý của đại diện UBND thành phố Đà Nẵng tại Diễn đàn về xây dựng pháp luật với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, lần đầu tiên được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức sáng 22/11.
Lúng túng do chưa có văn bản hướng dẫn
Chia sẻ tại Diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Phan Thái Bình cho biết: thời gian qua, các đơn vị, địa phương trên địa bàn thành phố đã khẩn trương rà soát, đánh giá toàn diện việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong phạm vi quản lý. Nội dung phân cấp, ủy quyền gắn với cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Các sở, ngành đã tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ cấp xã, phường thực hiện đầy đủ, hiệu quả các nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền; nâng cao năng lực tổ chức thực hiện, nhất là bố trí, sử dụng công chức phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm, bảo đảm chính quyền địa phương 2 cấp vận hành thông suốt, hiệu quả.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Phan Thái Bình phát biểu tham luận tại Diễn đàn
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc tiếp tục kiện toàn, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với tinh giản biên chế theo lộ trình trong khi Trung ương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền về địa phương là một trong những áp lực rất lớn đối với địa phương trong quá trình thực hiện. Hiện nay, nhiều bộ, ngành đã phân cấp, phân quyền cho địa phương giải quyết thủ tục hành chính mới, với thời gian giải quyết thủ tục hành chính được cắt giảm so với trước khi phân cấp, phân quyền. Tuy nhiên, số lượng thủ tục hành chính lớn, thời gian xử lý ngắn, trong khi đến nay nhiều bộ, ngành vẫn chưa bàn giao cơ sở dữ liệu các đối tượng quản lý; chưa tập huấn, đào tạo về nghiệp vụ liên quan đầy đủ để triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền; chưa có văn bản hướng dẫn địa phương về các chứng chỉ nghiệp vụ yêu cầu đối với công chức xử lý hồ sơ, các thiết bị, máy móc cần thiết mua sắm thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền dẫn đến lúng túng trong quá trình xử lý hồ sơ…
Trao quyền đi đôi với đủ điều kiện thực hiện
Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc nêu trên và tiếp tục hoàn thiện cơ chế phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND thành phố Đà Nẵng đề nghị Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ tiếp tục hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục, hồ sơ, trách nhiệm và cơ chế kiểm soát trong việc phân cấp, ủy quyền; đồng thời cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về phân cấp, ủy quyền để các địa phương khai thác, tra cứu thuận tiện, minh bạch - Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Phan Thái Bình nhấn mạnh.
Đề nghị các bộ, ngành sớm bàn giao cơ sở dữ liệu, hướng dẫn nghiệp vụ cho địa phương. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương bàn giao đầy đủ cơ sở dữ liệu, hồ sơ quản lý, hướng dẫn nghiệp vụ, quy chuẩn chuyên môn liên quan đến các lĩnh vực đã được phân cấp, phân quyền cho địa phương; tránh tình trạng “phân quyền trên giấy”, nhưng chưa có điều kiện triển khai trên thực tế. Có cơ chế hỗ trợ kỹ thuật, tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ công chức, viên chức ở cấp xã, phường trong các lĩnh vực mới được phân quyền, nhất là về quy trình, nghiệp vụ và sử dụng phần mềm quản lý chuyên ngành.
Các đại biểu tham dự Diễn đàn. Ảnh: Hồ Long
Một nội dung cũng cần được đặc biệt quan tâm nữa là bảo đảm nguồn lực thực hiện phân cấp, phân quyền, ủy quyền. Thành phố Đà Nẵng đề nghị Trung ương xem xét phân bổ nguồn kinh phí, biên chế phù hợp cho các địa phương, tương ứng với phạm vi và tính chất công việc được phân cấp, phân quyền. Khi ban hành hoặc mở rộng nhiệm vụ phân cấp, ủy quyền, cần đánh giá kỹ năng lực bộ máy, nhân lực, cơ sở vật chất và công nghệ thông tin của địa phương, bảo đảm “trao quyền phải đi đôi với đủ điều kiện thực hiện”. Đồng thời, cho phép địa phương chủ động bố trí, điều chuyển công chức, viên chức giữa các phòng, ban, đơn vị trực thuộc UBND cấp quận, phường để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới phát sinh.
Đặc biệt, cần tăng cường cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực và trách nhiệm giải trình. Theo đó, hoàn thiện quy định về kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền, bảo đảm quyền lực được giao được sử dụng đúng phạm vi, đúng mục đích. Cùng với đó, xây dựng cơ chế giải trình định kỳ, công khai kết quả thực hiện phân cấp, phân quyền; tăng cường vai trò của HĐND, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong giám sát. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, kết nối liên thông các hệ thống phần mềm giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm theo dõi, giám sát hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp.
Các đại biểu tham dự Diễn đàn. Ảnh: Hồ Long
Từ thực tiễn địa phương, thành phố Đà Nẵng đề nghị Bộ Nội vụ và các bộ, ngành Trung ương xem xét cắt giảm, đơn giản hóa chế độ báo cáo, hạn chế trùng lặp, chồng chéo trong nội dung báo cáo (đặc biệt là báo cáo hàng ngày, hàng tuần về tình hình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, về phân cấp, ủy quyền) nhằm giảm khối lượng công việc hành chính tại địa phương, tạo điều kiện để các xã, phường tập trung vào công tác chuyên môn, nâng cao chất lượng tham mưu, điều hành và phục vụ người dân; đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác báo cáo, hướng tới nền hành chính hiện đại, hiệu quả.
HẢI AN