Điện gió ngoài khơi là một trụ cột phát triển kinh tế biển xanh

2 giờ trướcBài gốc

Việt Nam có tài nguyên gió lớn nhất trong khu vực. Ảnh minh họa

Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% GDP và các năm sau trên 10% GDP, đặt ra vấn đề cần một năng lượng đủ để đáp ứng được phát triển kinh tế. Theo đại biểu Nguyễn Hải Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Huế, việc phát triển điện gió ngoài khơi ở Việt Nam là hết sức cần thiết và cấp bách, đây là một trụ cột quan trọng trong chiến lược năng lượng quốc gia.

GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN ĐIỆN GIÓ NGOÀI KHƠI

Phân tích cụ thể điều này, đại biểu Nguyễn Hải Nam cho rằng Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài, tài nguyên gió ngoài khơi dồi dào, tốc độ gió ổn định cao, đặc biệt những khu vực như Bình Thuận, Ninh Thuận là tiềm năng phát triển điện gió. Theo đánh giá, Việt Nam có tài nguyên gió lớn nhất trong khu vực.

Việt Nam cần phát triển để đảm bảo an ninh năng lượng để đáp ứng được tốc độ tăng trưởng nhu cầu về điện. Theo đại biểu, phát triển nguồn điện sạch, tái tạo là yếu tố then chốt để Việt Nam thực hiện cam kết COP26 cũng như mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam nhấn mạnh rằng điện gió ngoài khơi là trụ cột kinh tế biển xanh, giúp đa dạng hóa ngành kinh tế biển, từ đó có thể thu hút vốn lớn cũng như các công nghệ cao. Từ kinh tế biển cũng góp phần giúp an ninh quốc phòng trên biển tốt hơn. Bên cạnh đó, tạo ngành công nghiệp mới như phát triển chuỗi cung ứng, công nghiệp phụ trợ và từ đó tạo thêm được nhiều việc làm cũng như có thể xuất khẩu chuỗi cung ứng.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Huế: cần tạo hành lang pháp lý đủ mạnh, bao quát các vấn đề từ khảo sát, giao khu vực biển đến đầu tư và vận hành để có thể phát triển điện gió ngoài khơi.

Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ ra một số vướng mắc trong quá trình phát triển điện gió ngoài khơi. Ví dụ như sự chưa đồng bộ giữa quy hoạch không gian, quy hoạch ngành. Ngoài ra cơ chế giá chưa phù hợp, thiếu chính sách, cơ chế giá điện cho các dự án điện gió ngoài khơi rõ ràng, hấp dẫn và dài hạn để thu hút các nhà đầu tư.

Một vướng mắc khác được đại biểu Nguyễn Hải Nam đề cập đó là việc chưa có hướng dẫn rõ ràng về trình tự, thủ tục cho thuê, giao khu vực biển để khảo sát, nghiên cứu, xây dựng và vận hành dự án năng lượng tái tạo trên biển; thiếu các quy định cụ thể về trình tự, tiêu chí để lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn, vốn đầu tư cao; còn khó khăn về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi...

Trước những khó khăn, vướng mắc trên, đại biểu Nguyễn Hải Nam đề xuất giải pháp thúc đẩy phát triển để tạo đột phá cho ngành điện gió ngoài khơi.

Thứ nhất, cần tạo hành lang pháp lý đủ mạnh, bao quát các vấn đề từ khảo sát, giao khu vực biển đến đầu tư và vận hành để có thể phát triển điện gió ngoài khơi theo nhu cầu của Việt Nam.

Thứ hai, cần phải quy hoạch đồng bộ, khẩn trương hoàn thiện và phê duyệt các quy hoạch để xác định rõ ràng khu vực nào ưu tiên và có thể phát triển điện gió ngoài khơi.

Xây dựng cơ chế giá và hợp đồng mẫu để có thể có tính cạnh tranh hấp dẫn, huy động vốn từ các nhà đầu tư. Ảnh minh họa

Thứ ba, quy định về giao/cho thuê biển, đẩy nhanh hoạt động khảo sát: Ban hành quy định rõ ràng về thủ tục cho thuê mặt biển và cấp giấy phép khảo sát, nghiên cứu đối với các dự án điện gió.

Thứ tư, xây dựng cơ chế giá và hợp đồng mẫu để có thể có tính cạnh tranh hấp dẫn, huy động vốn từ các nhà đầu tư và đặc biệt các tổ chức tài chính quốc tế cũng có thể thu xếp được những dự án đòi hỏi vốn lớn như hiện nay.

Thứ năm, quy trình lựa chọn nhà đầu tư công khai, minh bạch và đầu tư có năng lực để thực hiện dự án.

Thứ sáu, nhanh chóng phát triển hỗ trợ chuỗi cung ứng và công nghiệp phụ trợ, đặc biệt đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật cao để có thể tiếp ứng được các công nghệ nội địa hóa chuỗi cung ứng này, thiết bị móng, cảng chuyên dụng và tàu lắp đặt để phát triển ngành.

XÂY DỰNG CÁC TIÊU CHÍ LỰA CHỌN NHÀ ĐẦU TƯ DỰ ÁN, THU HÚT DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN

Đề cập về khuyến khích tư nhân đầu tư vào phát triển điện gió ngoài khơi, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long nêu rõ căn cứ pháp lý để xây dựng dự thảo Nghị quyết là Nghị quyết 70-NQ/TW, nhưng nhiều nội dung chưa được cụ thể hóa, thậm chí chưa phù hợp với các Nghị quyết của Bộ Chính trị như Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ trong 5 năm tới, tổng công suất các loại hình nguồn điện phải đạt từ 2,5 đến 3 lần so với hiện tại, tương đương từ 190 nghìn đến 254 nghìn MW, đòi hỏi nguồn vốn từ 18-20 tỷ USD. Vì vậy đại biểu cho rằng việc xã hội hóa, thu hút đầu tư tư nhân là vô cùng quan trọng và cấp thiết. Tuy nhiên, các chính sách trong dự thảo Nghị quyết chưa thật sự mở để thúc đẩy và khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào phát triển điện lực.

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, nêu ý kiến.

Theo đại biểu, chính sách thúc đẩy phát triển dự án điện lực trong đó có dự án đầu tư kinh doanh lưới điện và điện gió ngoài khơi hầu như dành cho doanh nghiệp nhà nước và công ty con của doanh nghiệp nhà nước với nhiều ưu đãi như bỏ qua quy hoạch, không cần đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, hạ thấp các tiêu chí để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhà nước tham gia như quy định tại điều 4, điều 6 và điều 7.

Còn đại biểu Nguyễn Thị Lan, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hà Nội, cho rằng nhiều dự án truyền tải năng lượng, tái tạo điện gió ngoài khơi và khí thiên nhiên hóa lỏng đang chờ cơ chế, nếu không tháo gỡ kịp thời sẽ ảnh hưởng tới thu hút đầu tư và tăng trưởng.

Về khảo sát điện gió ngoài khơi, đại biểu Nguyễn Quang Huân, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh, đồng tình với việc lựa chọn những doanh nghiệp lớn có trên 10.000 tỷ đồng, nhưng chưa có quy định rõ như thế nào là điện gió ngoài khơi và có phân biệt với điện gió gần bờ và xa bờ hay không.

Đại biểu Phạm Thúy Chinh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang, nhấn mạnh Nghị quyết số 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt nhiệm vụ khẩn trương xây dựng chính sách pháp lý hỗ trợ và cơ chế đột phá cho phát triển điện gió ngoài khơi.

Vì vậy, cần thiết phải nghiên cứu và xây dựng một số cơ chế để tạo điều kiện thúc đẩy nhanh sự hình thành của điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Đây cũng là một yêu cầu cấp bách từ thực tiễn và mục tiêu đã đặt ra tại Quy hoạch Điện VIII về điện gió ngoài khơi đến năm 2030 và năm 2050.

Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị cũng định hướng giao nhiệm vụ cho một số doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân có uy tín, thương hiệu và có thực lực. Tuy nhiên, Điều 11 và Điều 13 của dự thảo nghị quyết thì thực lực của nhà đầu tư hiện chỉ thuần túy dựa vào một số chỉ tiêu về tài chính như vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu.

Để bảo đảm vừa tạo cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước, vừa tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà đầu tư, đại biểu đề nghị xem xét, bổ sung quy định về các tiêu chí đánh giá năng lực, công nghệ, kinh nghiệm của nhà đầu tư trong lĩnh vực điện trong các dự án điện gió ngoài khơi hoặc dự án trong lĩnh vực điện có quy mô tương đương...

“Việc xây dựng các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư mang tính tổng thể, toàn diện sẽ giúp nâng cao khả năng thành công của các dự án điện gió ngoài khơi, góp phần triển khai thành công Quy hoạch Điện VIII, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia và đáp ứng nhu cầu tăng trưởng cao của Việt Nam trong giai đoạn tới”, đại biểu nhấn mạnh.

Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi cho giai đoạn từ năm 2026-2030, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết tiếp thu ý kiến của đại biểu, vấn đề an ninh quốc phòng, thẩm quyền năng lực của chính quyền địa phương và sự phối hợp các bộ, ngành, dự thảo Nghị quyết đã được xử lý theo hướng giao thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; đồng thời, chấp thuận nhà đầu tư không qua đấu giá đấu thầu quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho dự án điện gió ngoài khơi trong giai đoạn từ năm 2026-2030.

Hằng Anh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/dien-gio-ngoai-khoi-la-mot-tru-cot-phat-trien-kinh-te-bien-xanh.htm