Trên đường phố Kandahar, không khó để bắt gặp những chiếc taxi vàng với mái xe chở theo một chiếc hộp chữ nhật to bản, trông chẳng khác gì điều hòa công nghiệp thu nhỏ. Từ chiếc hộp ấy, một ống nhựa lớn được luồn vào cửa kính sau hoặc xuyên qua lỗ khoan trên mui xe, thổi luồng khí mát vào bên trong cabin.
Đó chính là “hệ thống làm mát thủ công” do các tài xế đặt hàng thợ địa phương chế tác, nhằm thay thế cho điều hòa xe vốn dễ hỏng và tốn kém khi sửa chữa.
“Mấy cái điều hòa của xe này không hoạt động. Mà mang đi sửa thì tốn kém lắm. Thế là tôi tìm thợ kỹ thuật, đặt làm cái máy mát riêng,” một tài xế chia sẻ với hãng tin AFP.
Một người khác còn khẳng định: “Cái này mát hơn cả điều hòa. Điều hòa thì chỉ mát mỗi chỗ ghế trước. Còn cái này thổi mát cả xe luôn.”
Chiếc "điều hòa" độc đáo của tài xế Afghanistan. (Ảnh: ODD)
Nguyên lý của thiết bị này khá giống với các hệ thống làm mát bằng bay hơi được dùng trong nhà xưởng: nước sẽ được đổ vào bên trong hộp, không khí nóng từ bên ngoài hút vào, đi qua lớp nước ẩm và nhờ đó hạ nhiệt.
Tuy không hiện đại như điều hòa, nhưng những chiếc máy mát “made in Afghanistan” này có thể giảm nhiệt độ trong xe xuống khoảng 12 độ C, lại tiết kiệm điện năng hơn nhiều.
Thêm một điểm cộng là thiết bị này ít gây tiếng ồn, dễ lắp ráp, sửa chữa và chi phí vận hành thấp. Điều đó khiến nó trở thành lựa chọn tối ưu cho nhiều tài xế trong bối cảnh thời tiết khắc nghiệt và thu nhập hạn chế.
Vào mùa hè, khi nhiệt độ ngoài trời thường xuyên vượt ngưỡng 40 độ C, việc duy trì sự thoải mái cho hành khách là ưu tiên hàng đầu với các tài xế taxi. Những thiết bị làm mát tự chế này tuy không đạt chuẩn kỹ thuật, nhưng lại đáp ứng đúng nhu cầu cơ bản: giữ cho xe mát và dễ chịu, giúp tài xế duy trì được lượng khách.
Trong một đất nước vẫn đang đối mặt với khó khăn về kinh tế, hạ tầng giao thông và kỹ thuật xe cộ còn nhiều hạn chế, sáng tạo nhỏ này lại trở thành một giải pháp hữu hiệu, tiết kiệm mà thiết thực.
Ngọc Bảo (Theo ODD)