Định danh và xác thực để an toàn hơn trong thương mại điện tử

8 giờ trướcBài gốc

Cần thiết định danh người bán hàng trên thương mại điện tử

Ông Nguyễn Hữu Tuấn- Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục TMĐT&KTS, Bộ Công Thương) cho biết, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử (TMĐT), những thách thức mới cũng nảy sinh. Nổi bật là các rủi ro trong giao dịch, tình trạng gian lận trong hoạt động thương mại điện tử và các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Do đó, việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử, ví dụ như qua nền tảng VNeID của Bộ Công an là yêu cầu cấp bách, giúp xác thực chính xác danh tính người dùng, ngăn chặn hành vi gian lận, đồng thời tăng cường niềm tin của người dân trong các hoạt động mua sắm trực tuyến và giao dịch điện tử nói chung.

Thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, trở thành một trong 5 thị trường phát triển nhanh nhất thế giới. Dự báo tăng trưởng đến năm 2025 đã được điều chỉnh từ 20% lên 25,5%, với mức chi tiêu bình quân 600 USD/người/năm cho mua sắm trực tuyến.

Cùng với đó, thanh toán số tiếp tục bùng nổ, đặc biệt là QR Code với tốc độ tăng trưởng kép 40% và các hình thức thanh toán trực tuyến tăng trên 100% mỗi năm. Ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh: “Khi thanh toán số trở nên phổ biến, việc định danh và xác thực điện tử là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn cho người dùng và doanh nghiệp”.

Tuy nhiên, cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ là nhiều rủi ro và hành vi gian lận trực tuyến. Các hình thức lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước, người thân, hay sử dụng deepfake để chiếm đoạt tài sản ngày càng tinh vi, với khoảng 6.000 vụ việc mỗi năm, tập trung ở lĩnh vực tài chính, tiền ảo và lừa đảo sinh viên.

“Theo thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, thiệt hại 1.660 tỷ đồng. Điều này thể hiện sự cần thiết phải triển khai các giải pháp toàn diện nhằm đảm bảo an toàn, tin cậy cho các giao dịch điện tử, qua đó củng cố niềm tin của người dân đối với hoạt động thương mại điện tử””- ông Nguyễn Hữu Tuấn thông tin.

Thời gian qua, nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính, nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến, hãng hàng không… đã phối hợp với Trung tâm để tích hợp, triển khai các dịch vụ định danh và xác thực điện tử.

Theo bà Phạm Tuyết Trang, đại diện Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân (RAR), đến nay, hệ thống đã thực hiện hơn 42,6 triệu lượt xác thực, trong đó có 17,8 triệu lượt xác thực khuôn mặt, đồng thời triển khai thành công giải pháp VN AI Verify tích hợp với 8 nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

“Những kết quả bước đầu này chứng minh hiệu quả rõ rệt của việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử trong tiến trình chuyển đổi số, đồng thời mở ra tiềm năng lớn cho việc ứng dụng trong thương mại điện tử. Giải pháp định danh điện tử không chỉ giúp nâng cao chất lượng xác thực người dùng, giảm gian lận giao dịch mà còn tạo nền tảng cho các dịch vụ số an toàn, minh bạch và cá nhân hóa hơn”- bà Phạm Tuyết Trang nhấn mạnh.

Hiện RAR đang phối hợp cùng Cục TMĐT&KTS số để mở rộng kết nối dữ liệu, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường truyền thông, hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng VNeID trong giao dịch thương mại điện tử.

Bà Vũ Xuân Linh- Giám đốc Quan hệ đối tác chiến lược Công ty TNHH Shopee cũng cho biết, từ tháng 6-2025, Shopee đã phối hợp với Cục C06 - Bộ Công an triển khai định danh toàn bộ người bán trên sàn thông qua căn cước công dân gắn chip.

Tính đến ngày 30-10-2025, nền tảng đã hoàn tất định danh 81% nhà bán hàng, và đặt mục tiêu đạt 100% trong thời gian tới. Đặc biệt, 100% người bán mới hiện nay buộc phải hoàn tất quy trình định danh trước khi được phép kinh doanh.

Ông Nguyễn Hoàng Tùng- Giám đốc VVN AI và Trusting Solution cũng cho hay: “Chúng tôi đã đồng hành cùng các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp lớn như VNPT, Viettel, MobiFone trong việc phát triển các hệ thống định danh và trùng hợp điện tử. Trước đó, chúng tôi cũng tham gia các dự án y tế ZICD và hợp tác với cơ quan an ninh Đức để phòng, chống gian lận ngân hàng, từ đó tích lũy nhiều kinh nghiệm quý giá”, ông Tùng cho biết.

Cũng theo Giám đốc VVN AI và Trusting Solution, các hình thức gian lận phổ biến hiện nay bao gồm: bán hàng giả, lập tài khoản ảo, chiếm đoạt thẻ tín dụng hoặc đánh cắp mã OTP, và lợi dụng dữ liệu định danh cũ để vay tiền online.

“Dù đã áp dụng EKYC, vẫn còn những rủi ro như việc sử dụng lại kết quả xác thực trước đó hoặc không có bằng chứng thời gian giao dịch. Vì vậy, việc bổ sung chữ ký số và giám sát liên tục là rất cần thiết”- ông Nguyễn Hoàng Tùng nói.

VVN AI và Trusting Solution đã ứng dụng các tiêu chuẩn này vào hệ thống ký kết hợp đồng điện tử, đảm bảo dữ liệu cá nhân, hình ảnh, video, giọng nói được lưu trữ an toàn, có dấu thời gian và có thể xác thực đầy đủ.

Ứng dụng chữ ký số từ xa là một giải pháp thiết thực cho nền tảng thương mại điện tử. Nền tảng này không chỉ là công nghệ mà còn cần một khung pháp lý vững chắc.

Nhìn lại quá trình phát triển của thương mại Việt Nam, những hiệp định như EVFTA không phải tự nhiên có được; đó là kết quả của tư duy, quyết tâm và hệ thống chính trị đã định hình nền tảng pháp lý và chính sách để chúng ta trở thành một trong những thị trường dẫn đầu trong khu vực.

Sáng 3-11, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên thừa ủy quyền của Thủ tướng trình Quốc hội dự thảo Luật Thương mại điện tử. Luật gồm 7 chương, 48 điều quy định trách nhiệm cụ thể của chủ nền tảng, người bán và người livestream trên các sàn thương mại điện tử.

Điểm mới tại dự thảo luật là người bán và livesteam cần định danh cá nhân. Theo đó, Chính phủ đề xuất định danh người bán hàng online trong nước qua VNeID. Người bán nước ngoài sẽ được định danh qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp. Trong các giao dịch, người bán cũng cần sử dụng tài khoản thanh toán của mình.

Vân Hằng

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/dinh-danh-va-xac-thuc-de-an-toan-hon-trong-thuong-mai-dien-tu-post628729.antd