Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam đang biến tầm nhìn chuyển đổi xanh thành hiện thực

6 giờ trướcBài gốc

Khoảng 1/4 doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã triển khai các sáng kiến xanh trong hai năm qua. Ảnh minh họa

Báo cáo khảo sát Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) Quý 3 năm 2025 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố ngày 14/10, ghi nhận khi áp lực biến đổi khí hậu ngày càng hiện hữu trên diện rộng, chuyển đổi xanh đã trở thành trụ cột trong chương trình nghị sự của cả châu Âu và Việt Nam. Theo kết quả khảo sát của BCI, tầm nhìn này đang dần trở thành hiện thực trong hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp.

KINH TẾ XANH ĐANG TRỞ THÀNH ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG MỚI

Cụ thể, một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ đã biết đến Thỏa thuận Xanh châu Âu (EU Green Deal), dù chỉ 7% có tham gia trực tiếp vào các cơ chế liên quan. Mức độ nhận biết về Chiến lược tăng trưởng Xanh quốc gia của Việt Nam giai đoạn 2021– 2030 đạt 43%, trong khi khoảng 1/5 doanh nghiệp đang tham gia và hưởng lợi từ các chương trình hỗ trợ về hiệu quả năng lượng và đổi mới sáng tạo.

Trong khi đó, Quy định của EU về chống phá rừng (EUDR), dự kiến có hiệu lực từ năm 2026, đang khiến các doanh nghiệp phải rà soát lại chuỗi cung ứng của mình. Hơn 1/3 doanh nghiệp đang tìm hiểu các yêu cầu tuân thủ, và 11% đã bắt đầu điều chỉnh quy trình mua hàng để phù hợp với các tiêu chuẩn bền vững của EU – một bước chuyển có thể định hình lại chuỗi giá trị toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp và lâm nghiệp theo hướng minh bạch và truy xuất nguồn gốc cao hơn.

Về mặt tài chính, kinh tế xanh đang trở thành động lực tăng trưởng mới. Tại Diễn đàn Global Gateway 2025 diễn ra tại Brussels ngày 9/10, Cao ủy châu Âu Jozef Síkela đã có cuộc gặp với Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Bùi Thanh Sơn nhằm tái khẳng định cam kết của EU trong quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam.

Thông qua chương trình Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP), cộng đồng châu Âu (Team Europe) đã cam kết hỗ trợ 2,8 tỷ Euro để giúp Việt Nam giảm phát thải, đẩy mạnh năng lượng tái tạo, và hiện đại hóa hệ thống lưới điện quốc gia.

Song song đó, sáng kiến Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway)- với mục tiêu huy động 300 tỷ Euro trước năm 2027 – đang hướng dòng vốn chiến lược vào các lĩnh vực năng lượng sạch, giao thông và hạ tầng số trên khắp châu Á, trong đó Việt Nam được xác định là một đối tác trọng điểm.

"Tuy nhiên, mức độ nhận biết và khả năng tiếp cận các chương trình này vẫn còn hạn chế," báo cáo cho biết. Dù mang lại nguồn vốn đáng kể cho chuyển đổi xanh và mô hình kinh doanh thân thiện môi trường, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nắm rõ cách thức tham gia.

EuroCham tiếp tục kiến nghị nâng cao tính minh bạch và ban hành hướng dẫn cụ thể hơn, giúp khối tư nhân Việt Nam có thể tiếp cận hiệu quả hơn các nguồn tài chính bền vững này.

1/4 DOANH NGHIỆP CHÂU ÂU TẠI VIỆT NAM ĐÃ TRIỂN KHAI CÁC SÁNG KIẾN XANH

Ở cấp độ doanh nghiệp, theo báo cáo, khoảng 1/4 doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã triển khai các sáng kiến xanh trong hai năm qua.

Các hoạt động báo cáo và chứng nhận ESG đang được triển khai rộng rãi và toàn diện nhất, tiếp theo là nâng cấp hiệu quả năng lượng thông qua hệ thống giám sát kỹ thuật số và chương trình giảm thiểu chất thải. Các mô hình kinh tế tuần hoàn cũng đang mở rộng, với 37% doanh nghiệp đã và đang thí điểm dự án giảm hoặc bù đắp lượng phát thải carbon.

Tuy vậy, việc sử dụng năng lượng tái tạo vẫn là một thách thức lớn do hạ tầng lưới điện chưa đáp ứng và khó khăn trong việc tiếp cận cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).

Phát triển bền vững không còn là một tiêu chí tuân thủ – mà đang trở thành động cơ cạnh tranh mới của các doanh nghiệp.

Dù còn những rào cản, lợi ích thu được là rất rõ ràng. Theo báo cáo, có 42% doanh nghiệp ghi nhận niềm tin khách hàng, khả năng tiếp cận thị trường và giá trị thương hiệu được cải thiện; 39% nhận thấy hiệu quả vận hành tăng lên nhờ giảm tiêu thụ năng lượng; và 32% đạt được lợi ích tài chính cụ thể.

Ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham Việt Nam, nhấn mạnh phát triển bền vững không còn là một tiêu chí tuân thủ – mà đang trở thành động cơ cạnh tranh mới của doanh nghiệp. "Sự thay đổi tư duy này phản ánh ưu tiên chung giữa EU và Việt Nam: bảo đảm rằng doanh nghiệp tích hợp chiến lược phát triển bền vững vào mô hình kinh doanh, để tăng trưởng không phải đánh đổi bằng tài nguyên hữu hạn của Trái đất," ông nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, theo World Bank, các mô hình kinh tế vĩ mô cho thấy tác động của khí hậu có thể khiến sản lượng quốc gia giảm tới 9,1% so với mức cơ sở vào năm 2030 và 12,5% vào năm 2050, đồng thời làm gia tăng bất bình đẳng và làm chậm tiến trình giảm nghèo. Nếu không triển khai các biện pháp thích ứng, tăng trưởng GDP thực của Việt Nam trong giai đoạn 2025–2050 có thể giảm trung bình 0,33 điểm phần trăm hằng năm, ảnh hưởng đến mục tiêu của Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã xác định chuyển đổi xanh là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển quốc gia. Việt Nam cũng đã tích cực tham gia vào các hiệp định quốc tế về biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường, như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á và Quỹ Khí hậu Xanh đã cung cấp tài chính và hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam thực hiện các dự án chuyển đổi xanh.

Ngoài sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp và người dân cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi xanh.

An Chi

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/doanh-nghiep-chau-au-tai-viet-nam-dang-bien-tam-nhin-chuyen-doi-xanh-thanh-hien-thuc.htm