Doanh nghiệp nông, lâm, thủy sản 'gặp khó' với chính sách thuế

9 giờ trướcBài gốc

Tại Hội thảo "Tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế giá trị gia tăng (VAT) với ngành nông, lâm, thủy sản" vừa diễn ra, các hiệp hội cho rằng nhiều quy định trong Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) số 48 có hiệu lực từ ngày 1/7 vẫn còn vướng mắc, bất cập, đặc biệt trong việc áp dụng quy định thuế đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản.

Doanh nghiệp nông, lâm, thủy sản "gặp khó" với chính sách thuế GTGT mới.

Ông Nguyễn Tấn Hiên, Phó chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam, cho biết vấn đề hoàn thuế GTGT đang trở thành rào cản lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu. Với đặc thù cần nguồn vốn lưu động lớn cho thu mua nguyên liệu, dự trữ hàng, vận chuyển và giao cho khách quốc tế, nhiều doanh nghiệp dù đã nộp thuế đầu ra đầy đủ nhưng hồ sơ hoàn thuế bị chậm xử lý, khiến hàng chục tỷ đồng vốn bị đọng lại từ tháng 7 đến nay.

Việc “chôn” vốn trong thời gian dài làm doanh nghiệp thiếu tiền thu mua nguyên liệu, ảnh hưởng trực tiếp đến nông dân và chuỗi giá trị toàn ngành. Điều này trở thành “nút thắt” lớn, làm tăng gánh nặng tài chính và suy giảm sức cạnh tranh của mặt hàng nông, lâm, thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết cùng là sản phẩm nuôi trồng hoặc đánh bắt chưa qua chế biến sâu nhưng doanh nghiệp thủy sản phải áp dụng 2 mức thuế khác nhau.

"Sự chồng chéo này khiến doanh nghiệp phải tạm nộp thuế và chờ hoàn, trong khi thủ tục hoàn thuế còn phức tạp, gây áp lực lớn về dòng tiền", ông Nam chia sẻ.

Ngoài ra, doanh nghiệp mua nguyên liệu qua vựa phải nộp thuế GTGT 5%, nhưng phần thuế này không được ngân hàng giải ngân khi cấp vốn lưu động. Điều này làm tăng chi phí sản xuất, giảm hiệu quả kinh doanh và ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đại diện Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) bày tỏ lo ngại việc chuyển mặt hàng gạo từ diện không chịu thuế sang chịu thuế suất 5% có thể làm tăng chi phí, giảm khả năng thu mua lúa gạo, ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân và hoạt động xuất khẩu.

Tương tự, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) và Hiệp hội Chè Việt Nam cũng kiến nghị cần làm rõ khái niệm “sơ chế thông thường” để tránh áp thuế chưa phù hợp đối với các sản phẩm nông sản xuất khẩu chủ lực.

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) kiến nghị cần sớm có hướng dẫn cụ thể về định nghĩa “gỗ sơ chế thông thường”, tránh tình trạng doanh nghiệp lúng túng, dẫn đến chậm trễ trong hoàn thuế đầu vào, ảnh hưởng đến dòng vốn sản xuất và xuất khẩu.

Phát biểu tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh rằng chính sách thuế GTGT mới được kỳ vọng mang lại cải cách tích cực, nhưng nếu các vướng mắc không sớm được hướng dẫn cụ thể, sẽ trở thành rào cản lớn đối với doanh nghiệp.

“Những khó khăn mà doanh nghiệp phản ánh không chỉ là vấn đề kỹ thuật pháp lý mà còn liên quan trực tiếp đến dòng tiền, năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Trên cơ sở thảo luận, các hiệp hội thống nhất kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh chính sách thuế GTGT, đưa các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chưa qua chế biến (bao gồm nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi) trở lại diện không phải kê khai, tính thuế; đồng thời, đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế và ban hành hướng dẫn thống nhất để tránh tình trạng áp dụng khác nhau giữa các địa phương.

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản có thể chạm mốc 70 tỷ USD trong năm 2025

Tính riêng tháng 9/2025, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 6,35 tỷ USD. Tính chung 9 tháng, con số lên tới 52,31 tỷ USD, trong đó nông sản chiếm 28,5 tỷ USD, thủy sản 8,12 tỷ USD, lâm sản 13,41 tỷ USD, còn chăn nuôi đóng góp 447,5 triệu USD.

Nhiều mặt hàng chủ lực tiếp tục khẳng định vị thế. Cà phê bứt phá với giá trị 6,98 tỷ USD, tăng hơn 61%, nhờ giá xuất khẩu bình quân đạt 5.658 USD/tấn. Cao su đạt 2,32 tỷ USD, tăng gần 11%, chủ yếu xuất sang Trung Quốc. Hạt điều thu về 3,75 tỷ USD, tăng 18,9%. Hạt tiêu, dù giảm về lượng, vẫn tăng gần 29% giá trị nhờ giá xuất khẩu cao.

Trong khi đó, gạo lại đi ngược xu hướng: lượng xuất khẩu giữ mức 7 triệu tấn nhưng giá trị giảm 18,5% vì giá bình quân sụt xuống còn 509 USD/tấn. Rau quả đạt 6,22 tỷ USD, tăng hơn 10%, với thị trường lớn nhất vẫn là Trung Quốc.

Thủy sản ghi nhận mức tăng trưởng ổn định, đạt 8,12 tỷ USD, trong đó tôm là mặt hàng mang về thặng dư lớn nhất. Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 12,52 tỷ USD, chiếm hơn một nửa thị phần tại Mỹ.

Tổng thể, cán cân thương mại nông, lâm, thủy sản thặng dư 15,93 tỷ USD, cao hơn 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ, cà phê, rau quả, tôm, gạo, cá tra và hạt tiêu đều có mức thặng dư trên 1 tỷ USD, riêng gỗ chiếm tới 10,15 tỷ USD.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, nếu xuất khẩu nông, lâm, thủy sản duy trì được đà 5 tỷ USD/tháng (điều trong khả năng, nhất là khi các nước phương Tây thường có xu hướng tăng cường tiêu dùng dịp cuối năm), giá trị xuất khẩu toàn ngành sẽ đạt 67 tỷ USD trong năm 2025.

Nếu lạc quan hơn, mỗi tháng xuất khẩu 6 tỷ USD, ngành sẽ phá sâu kỷ lục của năm 2024 và đạt cột mốc 70 tỷ USD.

Hoàng Tư

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/doanh-nghiep-nong-lam-thuy-san-gap-kho-voi-chinh-sach-thue-d61873.html