Ngày 31/10, chia sẻ tại buổi đối thoại giữa Thuế TP. Hồ Chí Minh với doanh nghiệp trên địa bàn, đại diện Công ty InterSolar cho biết, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh điện mặt trời mái nhà. Đây là hoạt động đặc thù khi đầu tư một lần, thu tiền hàng tháng. "Công ty bị cảnh báo rủi ro hóa đơn, vậy có cách nào để gỡ không?" - đại diện Công ty InterSolar nêu câu hỏi.
Trả lời thắc mắc này, ông Giang Văn Hiển - Phó Trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết, hệ thống tự động đưa chỉ số cảnh báo khi phát hiện bất hợp lý. Để gỡ bỏ, doanh nghiệp cần phối hợp giải trình, cung cấp hồ sơ, chứng từ để chứng minh tính hợp pháp của giao dịch.
“Nếu giải trình hợp lý, cơ quan thuế sẽ kiến nghị gỡ cảnh báo. Nếu không, sẽ giữ cảnh báo và có thể đưa vào diện kiểm tra” - đại diện Thuế TP. Hồ Chí Minh nói.
Ông Giang Văn Hiển, Phó Trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh chia sẻ thông tin tại Hội nghị. Ảnh: Việt Dũng
Trước đó, đề cập những hành vi vi phạm về hóa đơn, bà Hoàng Thị Ngọc Phi - Trưởng phòng Phòng Quản lý doanh nghiệp số 2 (Thuế TP. Hồ Chí Minh) cho biết, theo Điều 4 và Điều 10 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có trách nhiệm lập hóa đơn điện tử đầy đủ các chỉ tiêu bắt buộc, đúng thời điểm, đúng giá trị và phải đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử với cơ quan thuế trước khi phát hành.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp thường có các hành vi vi phạm phổ biến như: không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ; lập hóa đơn không đúng thời điểm (thường chậm, sau thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hóa hoặc hoàn thành dịch vụ); sử dụng hóa đơn không hợp pháp hoặc sử dụng hóa đơn của tổ chức khác; lập hóa đơn sai nội dung bắt buộc, như sai mã số thuế, đơn giá, thuế suất, hoặc sai tên hàng hóa, dịch vụ.
Ngoài ra, theo Điều 30 và Điều 32 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có nghĩa vụ lưu trữ dữ liệu hóa đơn điện tử tối thiểu 10 năm và báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn khi được cơ quan thuế yêu cầu.
Nhưng trên thực tế, vẫn có một số vi phạm phổ biến xảy ra gồm: không lưu trữ đầy đủ hóa đơn điện tử, dẫn đến mất dữ liệu, không cung cấp được khi kiểm tra; không báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn theo yêu cầu của cơ quan thuế; không hủy hóa đơn điện tử hết hiệu lực sử dụng hoặc bị thu hồi mã.
Đại diện Thuế TP. Hồ Chí Minh cũng đưa ra cảnh báo về hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Theo khoản 7 Điều 3 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, “hóa đơn không hợp pháp” là hóa đơn giả, hóa đơn chưa được cấp mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn có nội dung không có thật.
Các doanh nghiệp có hành vi mua bán hóa đơn hoặc phát hành hóa đơn không phản ánh giao dịch thực tế sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định với mức phạt lên đến 100 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm, đồng thời bị chuyển hồ sơ sang cơ quan công an nếu có dấu hiệu tội phạm.
Toàn cảnh buổi đối thoại giữa Thuế TP. Hồ Chí Minh với các doanh nghiệp trên địa bàn. Ảnh: Việt Dũng
Để tránh rủi ro về hóa đơn, cán bộ Thuế TP. Hồ Chí Minh đề nghị doanh nghiệp phải chủ động thông báo với cơ quan thuế và thực hiện điều chỉnh theo quy định khi phát hiện có sai sót. Trường hợp chưa gửi hóa đơn cho người mua, có thể lập hóa đơn mới thay thế. Nếu hóa đơn đã gửi, phải lập văn bản thỏa thuận với người mua và xuất hóa đơn điều chỉnh, đồng thời khai bổ sung hồ sơ thuế nếu có chênh lệch về nghĩa vụ. Việc tự phát hiện và khai bổ sung sớm trước khi cơ quan thuế kiểm tra là tình tiết giảm nhẹ khi xử lý vi phạm.
Doanh nghiệp cần định kỳ sao lưu dữ liệu hóa đơn trên hệ thống nội bộ và trên nền tảng được cơ quan thuế chấp thuận. Khi thay đổi phần mềm hoặc nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử, phải bảo đảm chuyển đổi và lưu giữ toàn bộ dữ liệu cũ, tránh rủi ro mất chứng từ điện tử. Việc lưu trữ đúng quy định không chỉ phục vụ kiểm tra, thanh tra thuế, mà còn là chứng cứ pháp lý quan trọng khi phát sinh tranh chấp thương mại.
Đặc biệt, doanh nghiệp tuyệt đối không mua bán, cho mượn, sử dụng hóa đơn của đơn vị khác. Khi phát hiện hóa đơn đầu vào nghi ngờ giả mạo, phải kịp thời báo cáo cơ quan thuế theo hướng dẫn tại Điều 29 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP để được xác minh. Trong nội bộ, nên thiết lập quy trình kiểm soát hóa đơn đầu vào - đầu ra, chỉ tiếp nhận hóa đơn có mã của cơ quan thuế và xác thực trên cổng thông tin của Cục Thuế.
Cơ quan thuế đang thực hiện phân loại rủi ro người nộp thuế theo Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP. Các doanh nghiệp có hành vi vi phạm về hóa đơn như: sử dụng hóa đơn khống, chậm khai, khai sai, không nộp báo cáo, không lưu trữ dữ liệu… sẽ bị xếp vào nhóm rủi ro cao, dẫn đến hệ quả không được gia hạn chữ ký số, tạm dừng sử dụng hóa đơn điện tử và tăng tần suất thanh, kiểm tra thuế.
Do đó, việc chấp hành nghiêm quy định về hóa đơn điện tử không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý, mà còn thể hiện trách nhiệm, uy tín trong thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại và công bằng.
Điều 24 và Điều 25 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP quy định, phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm; phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp hoặc sử dụng không hợp pháp hóa đơn. Trường hợp lập sai sót hóa đơn (sai tên, địa chỉ, mã số thuế, giá trị hàng hóa…) nhưng không làm thay đổi nghĩa vụ thuế, người nộp thuế được phép lập hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế theo hướng dẫn tại Điều 19 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP.
Theo Điều 27 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, hành vi không nộp báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn đúng thời hạn hoặc không lưu trữ hóa đơn theo quy định có thể bị phạt từ 2 triệu đồng đến 6 triệu đồng.
Việt Dũng