Độc đáo ẩm thực Bù Gia Mập

6 giờ trướcBài gốc

Người dân giới thiệu đặc sản măng chua ở Bù Gia Mập. Ảnh: Bình Nguyên

Trong đó, Vườn quốc gia Bù Gia Mập đang đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng văn hóa bản địa gắn với bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên với phát triển sinh kế và du lịch sinh thái cộng đồng tại xã biên giới. Trong đó, sự đa dạng, đặc sắc về ẩm thực của xã là thế mạnh sẽ được khai thác.

Độc đáo những món ăn mang tính cộng đồng

Món canh thục (canh thụt) được vinh danh là một trong 121 món ăn tiêu biểu của Việt Nam. Đây là món ăn quen thuộc của đồng bào dân tộc S’tiêng, M’nông ở xã vùng sâu biên giới Bù Gia Mập. Món ăn đặc sản này được đồng bào dân tộc nấu để đãi khách quý khi đến nhà và trong các dịp lễ, Tết, những sự kiện trọng đại của cộng đồng như: Tết cổ truyền, lễ hội tế thần, mừng lúa mới...

Các nguyên liệu của món ăn này chủ yếu lấy từ rừng tự nhiên, được nấu trong ống tre, ống nứa. Sau khi các loại nguyên liệu đã chín, người nấu sẽ dùng que dài để thục liên tục cho đến khi các thành phần thức ăn trong ống nhừ ra, hòa quyện với nhau. Chính cách chế biến này được dùng để đặt tên cho món canh độc đáo nơi đây.

Nguyên liệu của món canh thục rất đa dạng, ở rẫy, ở rừng hái được rau gì, bắt được con ốc, con cá hay miếng thịt đem theo đều trở thành nguyên liệu chế biến. Nhưng những nguyên liệu đặc trưng nhất của rừng Bù Gia Mập như: đọt mây, lá bép, cà đắng, ớt hiểm nấu cùng với cá suối hoặc thịt heo, da bò từ heo, bò chăn nuôi sạch thì không thể thiếu. Các nguyên liệu ngoài thiên nhiên này được nấu trong ống tre, ống nứa với đủ vị ngọt, bùi, đắng, cay tạo nên sự tinh tế, đặc sắc của món ăn khiến thực khách khó quên sau một lần thưởng thức.

Ông Đỗ Trường Giang, Phó Giám đốc Trung tâm Tuyên truyền du lịch và cứu hộ bảo tồn, Vườn quốc gia Bù Gia Mập cho biết: Canh thục là món ăn đặc trưng của Khu du lịch sinh thái Bù Gia Mập nên được đưa vào tất cả các thực đơn phục vụ khách khi đến với vườn. Canh thục không thể nhầm lẫn với bất kỳ món ăn nào khác vì nó thể hiện tính cộng đồng rất cao. Khi đi rừng, đi rẫy chỉ cần có miếng thịt nhỏ hoặc bắt được con cá suối không thể chia đều cho tất cả mọi người nhưng cho vào món canh thục sẽ được hòa quyện với các loại nguyên liệu khác và chia đều cho mọi thành viên. Trong đời sống sinh hoạt, đây là món ăn quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày của đồng bào. Họ thường ăn kèm với cơm trắng. Đi rừng, đi rẫy thì cơm sẽ được nấu sẵn đựng trong vỏ quả bầu.

Ngoài canh thụt, canh bồi của người dân tộc M’nông cũng là món canh mang tính cộng đồng rất cao, thường được nấu trong các lễ hội, sự kiện trọng đại của mỗi gia đình hoặc cộng đồng. Món canh này có vị thơm, bùi của rau rừng, có vị ngọt của lá nhao, vị béo ngậy của tinh bột gạo. Nguyên liệu chính của món ăn này là bột gạo và lá nhao khô được giã nhuyễn. Khâu tỉ mỉ nhất khi chế biến món canh này cũng là giã bột gạo với lá nhao. Gạo rẫy được ngâm nước khoảng 30 phút, sau đó bỏ vào cối giã thật nhuyễn rồi được rây bằng nia để lấy bột mịn. Bột này tiếp tục được giã chung với lá nhao khô. Ngoài ra, các loại rau để nấu canh bồi cũng rất phong phú với nhiều biến tấu khác nhau. Cụ thể, có món canh bồi măng chua nấu với thịt khô; canh bồi nấu nấm với cà rẫy, thịt heo, xương heo hoặc thịt bò khô; canh bồi rau mướp với thịt khô hoặc xương… Các loại rau nhíp, đọt mây, đọt bầu, rau bướm, đọt ớt, đọt sắn… đều có thể là nguyên liệu để nấu món canh bồi.

Vườn quốc gia Bù Gia Mập có thiết kế tour cắm trại ở rừng, khách thích thú được trải nghiệm quá trình nấu canh thục, nướng thịt, cá… bên cạnh suối giữa rừng. Vườn quốc gia Bù Gia Mập luôn ưu tiên sử dụng các sản vật của địa phương, một mặt để du khách được thưởng thức những món ăn đặc sắc của người dân bản địa; đồng thời, góp phần tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng người dân địa phương.

Ông ĐỖ TRƯỜNG GIANG, Phó Giám đốc Trung tâm Tuyên truyền du lịch và cứu hộ bảo tồn, Vườn quốc gia Bù Gia Mập

Đặc sản du lịch

Về Vườn quốc gia Bù Gia Mập, du khách còn thích thú khi được thưởng thức nhiều món ngon đậm chất núi rừng như: các loại rau rừng, rượu cần, rượu ngô, thịt nướng, cơm lam...

Quầy giới thiệu rượu cần, cơm lam tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã Bù Gia Mập lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Trong các loại rau rừng, có thể nói đọt mây là một trong những món rau rừng đặc trưng nhất của xã biên giới Bù Gia Mập. Đây cũng là một trong những đặc sản của tỉnh Bình Phước (cũ). Đọt mây có vị đắng nhưng ngọt hậu, mát nơi cuống họng nên là nguyên liệu chế biến được nhiều món như: hầm giò heo, xào, làm gỏi… Trong đó, thưởng thức món đọt mây nướng than củi, thực khách sẽ cảm nhận hết được vị thơm thơm, ngậy ngậy, đăng đắng rồi đến ngọt hậu của món rau rừng độc đáo này. Không chỉ là món ăn ngon, đọt mây còn là vị thuốc chữa được chứng chướng bụng, đầy hơi và giúp giải rượu.

Rau nhiếp (còn gọi là rau nhíp hay rau bép) được người S’tiêng gọi là “har piếp” (har có nghĩa là rau) là loại rau rừng phổ biến ở các cánh rừng Bình Phước và khu vực Nam Tây Nguyên. Loại rau này có hàm lượng dinh dưỡng cao, có thể thu hái quanh năm nên được người dân địa phương sử dụng làm nguyên liệu chính cho nhiều món ăn truyền thống, trong đó có món canh thục. Ngoài ra, rau này còn được chọn nấu các món luộc, món xào... đều rất ngon.

Ở Bù Gia Mập, nhiều món rau rừng thực khách thử một lần là ấn tượng mãi như: rau sắn xào cà dại, cá khô là món “hao cơm”; củ đác xào, gỏi bắp chuối rừng, rau sống từ cây chuối rừng…

Đặc sản rau rừng ở Bù Gia Mập.

Trong các đêm lửa trại hoặc những buổi giao lưu ẩm thực khi về với Vườn quốc gia Bù Gia Mập, du khách có cơ hội thưởng thức các loại rượu truyền thống bản địa như: rượu cần, ruợu ngô, rượu cau, rượu sắn... Trong đó đặc sắc nhất phải kể đến là rượu cần, thức uống không thể thiếu trong các dịp lễ hội như: đám cưới, mừng lúa mới, mừng nhà mới, các dịp lễ, Tết...

Cơm lam không chỉ là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Bù Gia Mập mà còn là món ngon thu hút thực khách đến Vườn quốc gia Bù Gia Mập. Nếp được nấu thành cơm trong ống nứa. Ngày nay, món cơm này được biến tấu rất đa dạng như: cơm lam nếp cẩm, cơm lam gấc, cơm lam đậu xanh, cơm lam bắp… Ở Bù Gia Mập, món cơm đồng bào này được ăn chung với món canh thục truyền thống là cách thưởng thức độc đáo không ở đâu có được.

Cùng với sự phát triển của du lịch cộng đồng, du lịch rừng ở Vườn quốc gia Bù Gia Mập, người dân cũng ngày càng có ý thức làm ra những món đặc sản phục vụ nhu cầu thưởng thức của thực khách.

Chị Tô Thị Nga, chủ Cơ sở đặc sản núi rừng Bù Gia Mập chia sẻ: Tôi mở Cơ sở đặc sản núi rừng Bù Gia Mập ngoài phục vụ người dân địa phương còn đón nhiều du khách đến Vườn quốc gia Bù Gia Mập ghé thưởng thức đặc sản và mua về làm quà tặng. Hiện nay, du khách đến Vườn quốc gia Bù Gia Mập ngày càng đông, nhu cầu tăng nên muốn làm ra nhiều món đặc sản đáp ứng nhu cầu này của họ như: món vịt quay lá mắc mật, bún vịt quay, phở vịt quay… Tại địa phương dồi dào nguồn măng tươi nên cơ sở chế biến thêm món măng muối chua với trái mắc mật tươi. Nguyên liệu chính của món này là măng và trái mắc mật, gia vị có tỏi, ớt. Món đặc sản này được làm bán quanh năm nhưng tiêu thụ mạnh nhất là vào dịp Tết Nguyên đán.

Bình Nguyên

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/giai-tri/202509/doc-dao-am-thuc-bu-gia-map-5671584/