Độc đáo núi lửa Thuận An

7 giờ trướcBài gốc

Một góc núi lửa Thuận An

Theo các nhà khoa học, núi lửa Thuận An hoạt động cách đây khoảng 781.000 - 126.000 năm và đến nay vẫn được bảo tồn khá nguyên vẹn, với đường kính khoảng 300 m, cao khoảng 80 m, độ dốc sườn khoảng 200 trên độ cao địa hình 867 m so với mực nước biển. Trên thực tế, núi lửa hơi có dạng hình oval, với sườn Tây Nam dốc hơn, trong khi sườn Đông Bắc tạo thành 2 bậc thoải dần. Ngay tại miệng và sườn núi lửa, các nhà khoa học chỉ tìm thấy tro xỉ, bom, các vụn núi lửa nên chưa nhận dạng và khoanh định được các dòng dung nham liên quan, tạm thời mới chỉ kết luận được đây là núi lửa hoạt động theo kiểu phun nổ.

Một trong những minh chứng khẳng định độ tuổi khá trẻ của núi lửa này. Cụ thể như ở xã Đắk Song nằm phía Đông núi lửa Thuận An có một khu vực rộng khoảng 10.000 ha được gọi là “rừng lạnh”, có nhiệt độ thấp hơn các khu rừng khác khoảng từ 3 - 4 độ C. Trong đó, có khoảng 4.000 ha đất “rừng lạnh” đã được chuyển đổi sang trồng cà phê, nhưng nhiệt độ ở đây vẫn thấp hơn các vùng xung quanh khoảng 2 độ C. Cách đó không xa, có nhiều mạch nước khoáng giàu khí CO2 đang được khai thác để thu hồi nguồn khí CO2 phục vụ cho việc chế biến nước giải khát. Khi chưa có hoạt động khai thác, mạch nước này có thể phun cao 15 m so với mặt đất. Hiện tượng thoát khí CO2 từ các mạch nước ngầm sẽ làm giảm nhiệt độ khu vực, đây cũng là điều thường gặp ở các vùng núi lửa trên thế giới. Mặt khác, sự tồn tại của các mạch nước khoáng nóng trong khu vực cũng là một dấu hiệu cho thấy vùng đất này đang trong giai đoạn vận động âm ỉ.

Không chỉ có giá trị về tự nhiên, núi lửa Thuận An còn gắn liền với truyền thuyết của người M’nông. Người xưa kể rằng nơi đây từng là không gian của những vị thần linh bảo hộ buôn làng, gắn với nhiều câu chuyện huyền thoại về tình yêu, sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên. Những truyền thuyết ấy được đồng bào truyền miệng qua nhiều thế hệ, trở thành một phần trong kho tàng văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc M’nông.

Theo lời kể của già Y Kai ở bon Jun Júh, xã Đức Lập thì ngày xưa, thần núi Nâm Nung có sức khỏe vô cùng mạnh và cai quản một vùng đất rộng lớn. Một hôm, thần núi Nâm Nung đi chu du khắp nơi và thấy thần núi Nâm Lê (Campuchia) có cô con gái cực kỳ xinh đẹp nên quyết tâm cướp lấy mang về. Xót thương con gái, nhưng do thần núi Nâm Lê sức yếu nên không thể cứu con gái. Suy nghĩ mãi nên thần núi Nâm Lê đã mời thần núi Nâm Gler (núi lồ ô - núi lửa Thuận An) làm sứ giả hòa bình đi thương thuyết với thần Nâm Nung để mang con gái về. Dù bất cứ điều khoản nào đưa ra cũng đều không được thần núi Nâm Nung chấp nhận nên vụ thương thảo bất thành. Quá tức giận thần núi Nâm Gler - một đại sứ chuyên đi hòa giải mà lại bị thất bại nên thần núi Nâm Lê dùng chân giẫm đạp lên đỉnh núi Nâm Cler một cái thật mạnh khiến núi Nâm Cler bị sụp xuống tạo thành lòng chảo.

Để ghi dấu sự tích này, về sau, người dân nơi đây thường gọi núi lửa Thuận An là núi “Nâm Gler R’luh” để người ta giải thích nguyên nhân vì sao đỉnh núi bị lún xuống. Với giá trị địa chất, cảnh quan độc đáo cùng những truyền thuyết gắn liền với đời sống của đồng bào M’nông, núi lửa Thuận An không chỉ là điểm đến hấp dẫn cho du khách mà còn là di sản quý cần được gìn giữ, phát huy. Đây cũng là niềm tự hào của người dân Lâm Đồng trên hành trình xây dựng và phát triển Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông.

Mỹ Hằng.

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/doc-dao-nui-lua-thuan-an-390573.html