Độc đáo tranh chân dung Ba Tỉnh

4 giờ trướcBài gốc

Với phong độ của một người có “chất” ung dung phiêu lãng, ở tuổi 80 ông vẫn tiếp tục mở triển lãm “Bản diện kim cương II” với 80 chân dung văn nghệ sĩ và trí thức nổi tiếng tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam vào những ngày đầu tiên của tháng 10-2024.

Hình thức triển lãm dưới 2 dạng: Triển lãm thực tế và triển lãm mỹ thuật trực tuyến.

Tranh tự họa chân dung Ba Tỉnh.

Tranh chân dung nhà văn Nguyễn Quang Thiều.

Tranh chân dung họa sĩ Thành Chương.

Tranh chân dung đạo diễn Trần Văn Thủy.

“Tôi quan niệm vẽ tranh chân dung bằng màu dầu giống hệt như nhà văn viết tiểu thuyết vậy. Bằng cây bút, nhà văn có thể mặc sức khai thác, mô tả thân phận con người, mà không bị hạn chế bởi số chữ, số trang; còn với chất liệu màu dầu, người vẽ có thể thả sức miêu tả từ đặc tính đến tâm hồn nhân vật, chỉ sợ có cảm xúc nhưng vơi cạn tài năng mà thôi” - họa sĩ Đinh Quang Tỉnh chia sẻ.

Họa sĩ Đinh Quang Tỉnh có thói quen cứ ngà ngà rượu là vẽ, phần nhiều vẽ trực tiếp nhân vật, đêm về vẽ theo trí nhớ, theo tài liệu ký họa hoặc vẽ theo ảnh nếu nhân vật đã qua đời... Ông hầu như chỉ vẽ sơn dầu trên toan, phần lớn tranh chân dung bằng kích thước người thật. Từ năm 2021 ông nghiên cứu, thể hiện tranh bút sắt và tranh bút sắt phủ màu dầu và cũng có những thành công nhất định.
Khi vẽ tranh chân dung, họa sĩ Đinh Quang Tỉnh luôn tuân thủ tinh thần: “Một là vẽ người thì yếu tố giống là quan trọng nhất. Hai là: Hình họa phải vững, trung thực với mẫu nhưng phải sáng tạo. Ba là: Bố cục và màu sắc phải chặt chẽ, hài hòa. Cuối cùng, việc chọn khung phù hợp cho tranh sẽ góp phần tôn vẻ đẹp của tác phẩm”. Phong cách vẽ chân dung của ông mang tên “Dòng tranh chân dung Ba Tỉnh”.

Cả cuộc đời gắn liền với vẽ, song gần 30 năm nay họa sĩ Đinh Quang Tỉnh tâm huyết với dòng tranh chân dung văn nghệ sĩ - những người mà ông quen biết, yêu mến. Ngoài ra, họa sĩ Đinh Quang Tỉnh còn thể hiện thành công “chân dung tự họa”. Theo ông, có khoảng 10 họa sĩ vẽ tranh chân dung “tự họa” nổi tiếng thế giới. Lấy “mốc” từ thế kỷ XV, họa sĩ bậc thầy Phục hưng Albrecht Dürer (người Đức) có lẽ là người đầu tiên vẽ tranh chân dung tự họa. Tiếp sau, kể đến các họa sĩ: Nữ họa sĩ Frida Kahlo (vẽ siêu thực người Mexico); họa sĩ Ana Mendieta người Mỹ (sinh ở Cu Ba); họa sĩ Barkley L.Hendricks (Mỹ gốc Phi); họa sĩ người Hà Lan Vincent Van Gogh (trường phái Hậu ấn tượng); Nữ họa sĩ thị giác Cindy Sherman - được nhắc đến như “Nữ hoàng ảnh chân dung”; Picasso là họa sĩ nổi tiếng thế giới và nhà điêu khắc người Tây Ban Nha; họa sĩ bậc thầy người Hà Lan Rembrandt Van Rijn; Artemisia Gentileschi là nữ họa sĩ người Ý thế kỷ XVII và họa sĩ Andy Warhol (người Mỹ gốc Rusyn) nổi tiếng về nghệ thuật đại chúng… Từ đó chân dung tự họa trở thành một loại hình nghệ thuật độc đáo được nhiều họa sĩ ưa thích. Tranh chân dung tự họa đã tạo nên những câu chuyện và thể hiện nhiều hơn cảm xúc và cái riêng của mỗi nghệ sĩ sáng tác, bởi có những khoảnh khắc tinh tế đến mức nó trở nên thật hơn cả bản thân thực tại đó.

Trong suốt mấy chục năm qua họa sĩ Đinh Quang Tỉnh đã vẽ hàng trăm bức tranh chân dung nhưng không có ý định vẽ “chân dung tự họa”. Lý do là bởi "vào những năm 1980 - 1981, nhà điêu khắc Diệp Minh Châu - người kỳ tài vẽ ký họa chân dung bằng than trên giấy Roki - đã vẽ hai vợ chồng tôi rất đẹp và hoàn hảo đến độ tự thân nó hóa thành trở lực khiến tôi không dám vẽ mình! Đúng như Edgar Degas, họa sĩ ấn tượng nổi tiếng người Pháp nói: Vẽ rất dễ khi bạn không biết vẽ, nhưng rất khó khi bạn biết vẽ!" - ông tâm sự.

Sau 15 năm kể từ triển lãm “Bản diện kim cương I”, Đinh Quang Tỉnh chuẩn bị cho triển lãm cá nhân mang tên “Bản diện kim cương II” do sự “thúc ép” của người thân, bạn bè và đồng nghiệp. Và ở triển lãm này, ông đã theo gót tiền nhân để thực hiện và trình làng bức “chân dung tự họa”. “Hầu như không cần phải nói thêm điều gì khi đã vẽ xong đôi mắt. Tâm hồn sẽ không có cầu vồng nếu đôi mắt thiếu vắng vệt lệ hoen bờ mi - tôi đã nhận ra đôi mắt mình trong gương! Ấy là tôi cảm thấy vậy!” - họa sĩ Đinh Quang Tỉnh bộc bạch.

Vâng, điều khó nhất là ở đôi mắt. Tài hoa nhất là họa sĩ Đinh Quang Tỉnh đã lột tả được hết thần thái tâm hồn mỗi người qua đôi mắt! Sau khi xem tranh ông tự họa chân dung mình, người bạn vong niên trân trọng gửi tặng họa sĩ Ba Tỉnh mấy vần thơ:

"Tóc mây chưa phủ tuổi già
Có chăng lớp sóng trán là già đi
Mắt xưa vẫn ánh từ bi
Phong trần một thuở xuân thì áo xanh".

Bài và ảnh: Trương Thị Hòa

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/doc-dao-tranh-chan-dung-ba-tinh-681458.html