Đoàn công tác thành phố Huế kiểm tra tiến độ triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia tại các địa phương vùng cao
Nghị trường không “né” vấn đề nóng
Một trong những điểm sáng nổi bật trong hoạt động giám sát thời gian gần đây là chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND thành phố. Đây là loại hình giám sát đặc biệt, công khai, thể hiện rõ bản lĩnh của đại biểu và trách nhiệm của người được chất vấn.
Tại Kỳ họp thứ 10, HĐND TP. Huế khóa VIII vừa qua, phiên chất vấn và trả lời chất vấn được đánh giá là “nóng” với các nhóm vấn đề mà cử tri rất quan tâm như: Giải ngân vốn 3 chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG); phòng, chống dịch bệnh, buôn lậu, hàng giả, ùn tắc giao thông và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Không chỉ dừng lại ở việc nêu câu hỏi, các đại biểu kiến nghị người đứng đầu cơ quan liên quan phải trả lời rõ các giải pháp thực hiện. Nhờ đó, nhiều nội dung chất vấn đã được “gỡ” ngay tại hội trường. Điển hình như nội dung chất vấn liên quan đến tình trạng gia tăng ca mắc liên cầu lợn của đại biểu Hoàng Trọng Bửu. Sau khi Giám đốc Sở Y tế Trần Kiêm Hảo trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu, Chủ tịch HĐND thành phố Lê Trường Lưu ngay lập tức đề nghị Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường làm rõ hơn vấn đề. Từ đó, “vấn đề nóng” này được làm sáng tỏ ngay giữa nghị trường.
Một nội dung trọng tâm được HĐND thành phố giám sát trong năm 2025 là việc triển khai thực hiện 3 CTMTQ trên địa bàn, bao gồm xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Qua giám sát, nhiều kết quả tích cực đã được ghi nhận: Gần 1.900 hộ nghèo vùng cao được hỗ trợ nhà ở; 54 công trình dân sinh vùng khó khăn được xây mới; gần 900 mô hình sinh kế giúp hộ nghèo vươn lên. Hạ tầng nông thôn đổi thay mạnh mẽ, nhiều xã cán đích nông thôn mới, bộ mặt nông thôn Huế ngày càng sáng - xanh - sạch - đẹp.
Tuy nhiên, qua giám sát cũng chỉ ra một loạt bất cập, điển hình như nhiều dự án chậm giải ngân; một số xã không đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 33/114 sản phẩm OCOP hết hạn nhưng không được tái công nhận; các mô hình sinh kế còn dàn trải, thiếu liên kết chuỗi giá trị…
Đáng lưu ý, qua giám sát cho thấy, nếu không có đổi mới về cơ chế điều hành, tinh gọn về đầu mối triển khai, năng lực cán bộ ở cấp xã chưa đáp ứng tốt thì các chương trình này rất dễ rơi vào tình trạng “tiền chậm, dân mỏi, hiệu quả kém”. Đây chính là lý do HĐND thành phố đã kiến nghị tích hợp một số chương trình, giao vốn cả gói, và đặc biệt tăng quyền tự chủ cho chính quyền cấp xã nơi trực tiếp thực hiện chương trình.
Và ngay tại nghị trường, đại biểu HĐND thành phố cũng đã chất vấn các cơ quan liên quan về các tồn tại triển khai thực hiện 3 CTMTQG trên địa bàn.
Thúc đẩy chính sách chuyển động
Giám sát là quá trình chủ động theo dõi, đánh giá việc thực hiện chủ trương, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Với tinh thần đó, HĐND TP. Huế đã triển khai đồng bộ các hình thức giám sát: Từ các đợt khảo sát thực địa, đến giám sát chuyên đề, giám sát việc thực hiện các nghị quyết HĐND, và giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri.
Cụ thể, Thường trực và các ban của HĐND đã bám sát các nghị quyết của HĐND thành phố, tổ chức nhiều cuộc giám sát sâu sát như: Giám sát kết quả thực hiện ý kiến, kiến nghị cử tri tại kỳ họp; khảo sát tình hình đầu tư xây dựng nhà ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; phối hợp với các đoàn công tác của Quốc hội và Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy để thực hiện giám sát… Những hoạt động này đã đi đúng vào các vấn đề “nóng”, có tính thực tiễn cao, như hạ tầng xuống cấp, giải phóng mặt bằng chậm, chậm giải ngân đầu tư công, ô nhiễm môi trường, nhà ở cho hộ nghèo…
Theo đánh giá của Thường trực HĐND thành phố, qua giám sát, HĐND thành phố đã chỉ rõ tồn tại, hạn chế trong công tác điều hành của các cơ quan chức năng; từ đó kiến nghị giải pháp khắc phục cụ thể, khả thi. Đây là bước tiến đáng kể trong nâng cao hiệu quả giám sát, thể hiện vai trò HĐND không chỉ “nói cho dân nghe” mà còn “nói tiếng nói của dân” đến đúng địa chỉ, đúng việc.
Điểm đáng ghi nhận trong thời gian qua là HĐND TP. Huế không để “vùng trắng” trong hoạt động giám sát. Từ việc khảo sát các tuyến đường vùng sâu như ở A Lưới (cũ) đến chất vấn lãnh đạo các phòng, ban về chậm triển khai các công trình dân sinh, HĐND đã “đi cùng dân, hiểu dân”, để giám sát không chỉ nằm trên giấy mà thực sự chạm đến đời sống.
Đặc biệt, công tác công khai kết quả giám sát trên Cổng thông tin điện tử HĐND thành phố được thực hiện minh bạch, tạo điều kiện để cử tri và Nhân dân theo dõi, phản hồi. Việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát cũng được Thường trực HĐND thành phố duy trì thường xuyên, đảm bảo các kết luận giám sát không bị “trôi”.
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 10, HĐND thành phố khóa VIII, UVTW Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Huế, ông Lê Trường Lưu khẳng định: “Lãnh đạo các sở, ngành đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, trả lời thẳng thắn, nêu rõ thực trạng và giải pháp. Tuy nhiên, nhiều giải pháp cần thêm thời gian kiểm chứng hiệu quả trên thực tế, do đó cần tiếp tục theo dõi, giám sát việc thực hiện trong thời gian tới”.
Năm 2026, HĐND thành phố sẽ giám sát thông qua các kỳ họp thường lệ giữa và cuối năm; tổ chức chất vấn và xem xét báo cáo công tác của UBND, các cơ quan tư pháp. Đồng thời, giám sát các nghị quyết, quyết định có dấu hiệu trái luật và thực hiện chuyên đề: “Việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố”.
Lê Thọ