Truyền thông thay đổi nếp nghĩ
Một trong những điểm nhấn rõ nét của Dự án 8 tại Lào Cai là sự đa dạng, sáng tạo trong các hình thức truyền thông.
Tại nhiều xã vùng cao, nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và sinh con dưới 18 tuổi vẫn còn tồn tại. Nhận diện rõ thực trạng này, các hoạt động truyền thông đã tập trung làm rõ nguyên nhân, phân tích hệ lụy và nguy cơ đối với sức khỏe, tâm lý, tương lai cuộc sống của trẻ em gái khi mang thai, sinh con quá sớm; đồng thời chỉ ra những hậu quả lâu dài đối với thế hệ con cái sinh ra từ các cặp hôn nhân cận huyết thống. Qua đó, tác động đến suy nghĩ của người dân, từng bước làm thay đổi những quan niệm tồn tại từ lâu đời.
Chị Trần Lan Anh - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Lâm Giang chia sẻ: “Tại các buổi truyền thông về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, cán bộ hội và các cơ quan chức năng đã trực tiếp phổ biến quy định của pháp luật, đồng thời phân tích rõ hậu quả, tác hại của các vấn đề này. Qua đó, người dân có nhận thức đầy đủ, đúng đắn hơn, từng bước thay đổi tư duy, nếp nghĩ đã tồn tại lâu nay”.
Các hoạt động truyền thông được tổ chức tại xã Lâm Giang.
Không chỉ dừng lại ở các vấn đề liên quan đến hôn nhân, sinh sản, công tác truyền còn tập trung vào phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới - một vấn đề vẫn còn tồn tại ở không ít địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tư duy “đàn ông có quyền”, “phụ nữ phải cam chịu” trong các mối quan hệ gia đình là rào cản lớn đối với nỗ lực xây dựng gia đình bình đẳng, hạnh phúc. Để xóa bỏ suy nghĩ này, các hoạt động truyền thông đã hướng tới nhiều nhóm đối tượng khác nhau, từ nam, nữ thanh niên, vợ chồng trẻ đến già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng.
Truyền thông về phòng, chống bạo lực gia đình tại xã Bảo Ái.
Mới đây, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh và Ban Điều hành Dự án 8 xã Bảo Ái đã tổ chức chương trình giao lưu “Chia sẻ sáng kiến truyền thông về phòng, chống bạo lực gia đình cho nam, nữ thanh niên, vợ chồng trẻ, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng vùng dân tộc thiểu số và miền núi”.
Chị Lý Thị Thu Loan - Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Bảo Ái cho biết: “Chương trình đã truyền tải các thông điệp ý nghĩa về hệ lụy của bạo lực gia đình; nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của mỗi cá nhân trong việc xây dựng gia đình bình đẳng, an toàn, tiến bộ; đồng thời khuyến khích người dân mạnh dạn lên tiếng, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi bạo lực gia đình”.
Các hội viên tham gia tọa đàm "Chia sẻ kinh nghiệm phát huy tập tục văn hóa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số" tại xã Dền Sáng.
Song song với việc xóa bỏ các tập tục có hại, các cấp hội cũng chú trọng tuyên truyền, phát huy những tập tục văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ, trẻ em.
Tại xã Dền Sáng, Hội Liên hiệp phụ nữ xã đã tổ chức hội nghị tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm phát huy những tập tục văn hóa tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số, với sự tham gia của người uy tín, già làng, trưởng bản và hội viên đến từ 19 thôn.
Ngoài ra, Hội Liên hiệp phụ nữ xã còn tổ chức các hoạt động tập huấn trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo và người có uy tín trong cộng đồng các thôn trên địa bàn xã, góp phần tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động để thúc đẩy bình đẳng giới tại cơ sở.
Các hoạt động truyền thông phong phú, đa dạng thu hút cả nữ giới và nam giới tham gia.
Để nâng cao hiệu quả truyền thông, các cấp hội liên hiệp phụ nữ đã tổ chức các hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các Tổ truyền thông cộng đồng. Mới đây, Hội Liên hiệp phụ nữ đã tổ chức liên hoan các mô hình hiệu quả trong truyền thông thực hiện bình đẳng giới năm 2025 tại các phường Lào Cai, Nghĩa Lộ và Yên Bái. Qua Liên hoan, những kinh nghiệm quý, những cách làm hay đã được chia sẻ, lan tỏa giữa các địa phương.
Hội LHPN tỉnh tổ chức Liên hoan các mô hình hiệu quả trong truyền thông thực hiện bình đẳng giới.
Mô hình thay đổi hành vi
Bên cạnh công tác truyền thông, nhiều cơ sở hội đã xây dựng các mô hình cụ thể, trực tiếp tác động tới nếp nghĩ, tư duy về định kiến và khuôn mẫu giới. Một trong những mô hình tiêu biểu là mô hình “Hãy cho tôi lời yêu thương” của Chi hội Phụ nữ thôn Bản Pho, xã Bát Xát.
Xuất phát từ thực tế nhiều gia đình, đặc biệt là các cặp vợ chồng trẻ, đang chịu áp lực lớn từ cuộc sống, công việc và những thay đổi của thời đại số, mô hình được xây dựng với mục tiêu tạo ra không gian để các thành viên được lắng nghe, chia sẻ và động viên nhau bằng những lời nói tích cực, yêu thương.
Chi hội Phụ nữ thôn Bản Pho, xã Bát Xát xây dựng mô hình "Hãy cho tôi lời yêu thương".
Mô hình được triển khai thông qua nhiều hoạt động cụ thể, như xây dựng các tình huống, câu chuyện có thật để cùng phân tích, chia sẻ; phát động phong trào “Một ngày một lời hay”; tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Ngôn ngữ của yêu thương”; gắn việc nói lời yêu thương với những hành động nhỏ, thiết thực trong đời sống hằng ngày.
Chị Lý Tả Mẩy - Chủ nhiệm Câu lạc bộ chia sẻ: “Sau một thời gian triển khai, mô hình thu hút 48 hội viên tham gia, trong đó có 12 cặp vợ chồng, sinh hoạt định kỳ mỗi tháng một lần. Kết quả cho thấy bầu không khí trong nhiều gia đình đã thay đổi tích cực hơn, các thành viên biết quan tâm, chia sẻ, giảm xung đột, giảm áp lực tâm lý và hạn chế bạo lực gia đình. Không chỉ dừng lại trong phạm vi gia đình, mô hình còn lan tỏa ra cộng đồng, góp phần xây dựng môi trường sống giàu tình người”.
Kiên trì thúc đẩy bình đẳng giới
Bà Hoàng Phương Thúy - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Lào Cai khẳng định: “Các hoạt động, mô hình thuộc Dự án 8giữ vai trò hết sức quan trọng trong thúc đẩy bình đẳng giới. Các tuyên truyền viên, thành viên mô hình chính là cầu nối trực tiếp giữa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước với người dân; là lực lượng truyền thông tại chỗ, am hiểu phong tục, ngôn ngữ và đặc điểm văn hóa của từng thôn, bản, góp phần làm thay đổi nhận thức, từng bước xóa bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới, thúc đẩy bình đẳng giới thực chất”.
Lãnh đạo Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh trao cờ lưu niệm cho các đội tham gia Liên hoan các mô hình hiệu quả trong truyền thông thực hiện bình đẳng giới.
Thực tiễn cho thấy, đổi nếp nghĩ không thể một sớm một chiều, nhưng bằng sự kiên trì, sáng tạo và tâm huyết, các hoạt động truyền thông và mô hình của Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp đang từng bước góp phần xóa bỏ những tập tục có hại, nâng cao vị thế của phụ nữ, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của phụ nữ và trẻ em, xây dựng cộng đồng tiến bộ, bình đẳng.
Trong khuôn khổ hoạt động truyền thông Dự án 8, năm 2025, cấp tỉnh đã tổ chức 2 hội nghị truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em; 1 hội nghị giao lưu chia sẻ các mô hình "Địa chỉ tin cậy" về phòng chống bạo lực gia đình; 1 mô hình sáng tạo và hiệu quả trong xóa bỏ định kiến giới cho thành viên tổ truyền thông cộng đồng tại các xã thuộc chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương"; năm 2025 có 9 đội thuộc 9/9 xã biên giới tham dự ; 4 cuộc liên hoan các mô hình hiệu quả trong truyền thông thực hiện bình đẳng giới cho 69 tổ truyền thông cộng đồng.
Cấp xã tổ chức 651 chiến dịch, hoạt động truyền thông với các chủ đề đa dạng về xóa bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới, phòng chống bạo lực gia đình, tảo hôn, an toàn trên không gian mạng… thu hút 97.650 người, trong đó nam giới 35.867 người, nữ 61.783 người; tổ chức 28 hội thi, liên hoan, giao lưu về tuyên truyền thay đổi nếp nghĩ, cách làm thu hút gần 6.000 người tham dự.
Thu Hạnh