Đội ngũ trí thức góp phần thúc đẩy phát triển khoa học - công nghệ

3 giờ trướcBài gốc

Cán bộ, giảng viên Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông hướng dẫn sinh viên ứng dụng khoa học - công nghệ vào học tập.

Thực tế những năm gần đây cho thấy, Thái Nguyên đã có những bước tiến đáng kể trong hoạt động khoa học - công nghệ (KH-CN) và đổi mới sáng tạo.

Thái Nguyên hiện có gần 1.000 hội viên thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, trong đó khoảng 50% hội viên có trình độ sau đại học; đội ngũ trí thức phát triển mạnh, góp phần lan tỏa văn hóa sáng tạo. Hàng trăm đề tài, sáng kiến nghiên cứu đã được ứng dụng vào thực tiễn, mang lại lợi ích kinh tế - xã hội cụ thể cho địa phương.

Đội ngũ trí thức đóng ba vai trò trụ cột trong phát triển KH-CN và đổi mới sáng tạo: Sáng tạo tri thức mới, truyền bá tri thức và phản biện, tư vấn chính sách. Ở cấp địa phương, các nhà khoa học không chỉ nghiên cứu mà còn trực tiếp chuyển giao công nghệ, tham gia cố vấn cho doanh nghiệp, đồng hành với các cơ sở sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Vỵ, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thái Nguyên cho rằng: Trí thức là vốn quý quốc gia. Ở Thái Nguyên, chúng tôi thấy rõ năng lực sáng tạo của các nhà khoa học trẻ và lực lượng giảng viên, nghiên cứu viên tại các trường đại học, viện nghiên cứu. Nhiệm vụ của đội ngũ tri thức không chỉ tạo ra sản phẩm nghiên cứu mà còn phải đưa kết quả đó vào thực tiễn, giải quyết bài toán cho doanh nghiệp và nông dân. Điều này phản ánh trách nhiệm kép: Vừa tạo tri thức, vừa làm cầu nối chuyển giao.

Đội ngũ trí thức tỉnh Thái Nguyên luôn đi đầu trong nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ.

Các dự án ứng dụng thành công tại địa phương đã minh chứng cho hiệu quả của mô hình liên kết này. Từ công nghệ xử lý nông sản, ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo quản sản phẩm nông nghiệp đến các giải pháp tự động hóa trong sản xuất công nghiệp, nhiều sáng kiến khoa học đã góp phần giảm chi phí, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm địa phương.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa chuyên gia, trường đại học và doanh nghiệp sẽ tạo ra các giải pháp số mang tính ứng dụng cao, phù hợp với chuỗi giá trị địa phương.

Một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là thiếu cơ chế liên kết hiệu quả giữa Nhà nước - nhà trường (viện nghiên cứu) - doanh nghiệp (mô hình “triple helix”). Nhiều nghiên cứu có giá trị nhưng gặp khó khăn trong thương mại hóa vì thiếu kênh kết nối, thiếu hỗ trợ về pháp lý, thiếu vốn cho thử nghiệm và mở rộng quy mô.

Để khắc phục, cần thiết lập cơ chế “hợp đồng chuyển giao mẫu”, tạo khung pháp lý cho chia sẻ lợi ích giữa các bên; thiết kế cơ chế hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư cho R&D; và phát triển các vườn ươm, trung tâm ươm tạo công nghệ gắn liền với trường đại học.

Ngoài ra, mô hình Internship R&D (thực tập nghiên cứu trong doanh nghiệp) nên được phổ biến hơn để sinh viên, nhà nghiên cứu trẻ được trải nghiệm và hiểu sâu nhu cầu thị trường.

Đội ngũ trí thức đóng góp tích cực cho nền giáo dục địa phương.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia xác định con người, tri thức, công nghệ, dữ liệu là trung tâm trong chiến lược phát triển KH-CN và chuyển đổi số. Để thực hiện mục tiêu về đổi mới sáng tạo và phát triển KH-CN, Thái Nguyên đã và đang ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực có kỹ năng số, liên ngành và năng lực thương mại hóa công nghệ.

Song song với đó, Thái Nguyên khuyến khích đổi mới, sáng tạo và tôn vinh các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong lĩnh vực này.

Chuyển đổi số là động lực để tăng năng suất, nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước và năng lực cạnh tranh doanh nghiệp. Thái Nguyên đã đạt được những thành tựu bước đầu trong chuyển đổi số quản lý Nhà nước và ứng dụng trong doanh nghiệp; tuy nhiên, việc mở rộng quy mô áp dụng công nghệ mới, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn cần chủ động hơn về chính sách hỗ trợ, tài chính và đào tạo.

Đội ngũ trí thức, nhà khoa học là lực lượng nòng cốt trong hiện thực hóa khát vọng chuyển đổi số, phát triển KH-CN và đổi mới sáng tạo của Thái Nguyên. Để phát huy hiệu quả nguồn lực này, cần có chính sách đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, chú trọng hoàn thiện cơ chế liên kết, tăng đầu tư cho nghiên cứu ứng dụng, phát triển nhân lực chất lượng cao và xây dựng văn hóa tôn vinh sáng tạo. Khi trí thức được trao niềm tin và kết nối hiệu quả, khoa học - công nghệ sẽ trở thành động lực phát triển bền vững của tỉnh.

Thảo Nguyên

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/nghi-quyet-57/202512/doi-ngu-tri-thuc-gop-phan-thuc-day-phat-trien-khoa-hoc-cong-nghe-46a11f8/