Từ ngày 30-5 đến 1-6, hàng trăm đại biểu đến từ 47 quốc gia, trong đó có 40 đại biểu cấp bộ trưởng, sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh An ninh châu Á (Đối thoại Shangri-La lần thứ 22) tại khách sạn Shangri-La (Singapore), theo tờ Straits Times.
Đối thoại Shangri-La năm nay với sự xuất hiện của một số nhân tố mới, được dự đoán sẽ mở ra cơ hội cho các cuộc thảo luận khác biệt về những xung đột toàn cầu hiện nay.
Cảnh sát theo dõi các phương tiện đi vào địa điểm diễn ra Đối thoại Shangri-La lần thứ 22 tại Singapore vào ngày 30-5. Ảnh: AFP
Có gì tại Đối thoại Shangri-La 2025?
Đối thoại Shangri-La là diễn đàn thường niên do Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại Anh tổ chức và được xem là hội nghị quốc phòng hàng đầu châu Á, nơi thảo luận về các thách thức an ninh trọng yếu trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Đối thoại năm 2024 ghi nhận sự tham gia của đại diện đến từ 45 quốc gia, nên con số 47 nước tham dự vào năm 2025 cho thấy sự mở rộng ngày càng lớn của diễn đàn. Bên cạnh 40 đại biểu cấp bộ trưởng, đoàn đại biểu các nước còn bao gồm 20 Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang và hơn 20 quan chức quốc phòng cấp cao.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu khai mạc vào tối 30-5, đánh dấu lần đầu tiên một nhà lãnh đạo châu Âu đảm nhận vai trò phát biểu chính tại diễn đàn.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng dự kiến sẽ có phát biểu vào sáng 31-5 và đây là lần đầu tiên ông tham dự hội nghị kể từ khi nhậm chức vào đầu năm nay.
Ngoài ra, trong suốt hai ngày cuối tuần, các lãnh đạo từ nhiều nước cũng sẽ phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, như Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và các đại diện an ninh – quốc phòng từ Liên minh châu Âu (EU), Anh, Pháp, Đức, Nhật, Philippines, Thái Lan, Việt Nam, Campuchia và nhiều nước khác.
Chương trình hội nghị bao gồm 7 phiên thảo luận, diễn ra trong hai ngày 31-5 và 1-6. Cụ thể, sáng 31-5 sẽ diễn ra lễ khai mạc chính thức và bốn phiên toàn thể với các chủ đề: Kỳ vọng mới của Mỹ trong việc đảm bảo an ninh tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương; Duy trì sự ổn định trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gia tăng; Cách thức quản lý rủi ro phổ biến vũ khí trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương; thách thức quốc phòng mới nổi trong các lĩnh vực không gian mạng, dưới biển và ngoài vũ trụ.
Buổi chiều cùng ngày có ba phiên thảo luận chuyên đề: Giải pháp đổi mới quốc phòng cho các thách thức tương lai; Cơ chế quản lý khủng hoảng khu vực; Hợp tác an ninh hàng hải tại châu Á – Thái Bình Dương.
Sang ngày 1-6 sẽ diễn ra 3 phiên toàn thể cuối cùng với các chủ đề: các mối quan hệ đối tác an ninh toàn cầu của Trung Quốc; các liên kết an ninh xuyên khu vực; tăng cường hợp tác an ninh nhằm đảm bảo sự ổn định lâu dài cho châu Á – Thái Bình Dương. Hội nghị sẽ kết thúc với cuộc họp bàn tròn cấp bộ trưởng.
Điều đáng tiếc của Đối thoại Shangri-La năm nay là cuộc gặp được mong chờ giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc sẽ không diễn ra. Đoàn đại biểu ĐH Quốc phòng của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ tham dự Đối thoại Shangri-la thay Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang có bài phát biểu quan trọng trong ngày làm việc đầu tiên của Đối thoại Shangri-La 2025, trong đó đề cập đến chính sách ngoại giao quốc phòng của Việt Nam trong những năm tới, thúc đẩy hợp tác vì một khu vực hòa bình, ổn định, phát triển, theo VOV.
Diễn đàn “đo nhiệt” các căng thẳng toàn cầu
Đối thoại Shangri-la lần thứ 22 diễn ra trong bối cảnh những căng thẳng, xung đột trên toàn cầu vẫn diễn biến phức tạp.
Căng thẳng giữa hai quốc gia có vũ khí hạt nhân là Ấn Độ và Pakistan sau vụ tấn công khủng bố tại khu vực tranh chấp Kashmir chỉ vừa hạ nhiệt. Cuộc chiến kéo dài hơn ba năm giữa Nga và Ukraine vẫn leo thang mạnh dù hai bên đã chấp nhận đàm phán trực tiếp. Tại Trung Đông, chiến dịch quân sự của Israel ở Dải Gaza vẫn ác liệt, đẩy tương lai của người dân Palestine ở khu vực vào bất định.
Ở Đông Nam Á, giao tranh giữa các nhóm vũ trang ở Myanmar tiếp tục đặt ra thách thức cho Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Tranh chấp trên Biển Đông vẫn khó lường. Mới đây, ngày 29-5, Bộ Ngoại giao Philippines ra tuyên bố rằng Trung Quốc không có quyền phản đối hoặc can thiệp vào các hoạt động hợp pháp và thường lệ của Manila ở Biển Đông, theo hãng tin Reuters.
Chưa dừng lại ở đó, thương mại đang trở thành một vấn đề nóng khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế lên hàng loạt quốc gia trên thế giới, với Trung Quốc là bên chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Trong bối cảnh này, xuất khẩu và nhập khẩu không còn chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn là vấn đề an ninh, đe dọa làm tăng chi phí sinh hoạt cho các hộ gia đình ở gần như mọi nơi, theo kênh Channel News Asia (CNA).
Trong khi đó, Mỹ, Trung Quốc và các bên khác đang chạy đua để dẫn đầu về công nghệ, với các hạn chế được áp đặt đối với chip – thành phần thiết yếu cho mọi thứ từ xe điện đến trí tuệ nhân tạo tiên tiến.
Bà Meia Nouwens, nghiên cứu viên cao cấp phụ trách an ninh và chính sách quốc phòng Trung Quốc tại IISS, cho rằng tương tự như mọi năm, quan hệ Mỹ-Trung vẫn sẽ là trọng tâm tại Đối thoại Shangri-La.
“Quan hệ Mỹ -Trung luôn là chủ đề nổi bật mỗi năm. Năm nay, với sự trở lại của Tổng thống Trump và căng thẳng thương mại - thuế quan đang diễn ra, quan hệ giữa hai bên lại càng được chú ý” - bà Nouwens nói.
Bà Nouwens dự báo đối thoại năm nay sẽ chứng kiến bầu không khí pha trộn giữa hào hứng và cảnh giác, do trên thế giới có nhiều chính quyền mới lên nắm quyền sau “năm bầu cử 2024”. “Đây thực sự là cơ hội để tái kết nối và xây dựng mối quan hệ dựa trên nền tảng mới” - bà Nouwens nói thêm.
Cũng theo các chuyên gia, bối cảnh toàn cầu hiện tại đặt ra thách thức cho Đối thoại Shangri-La lần này. “Đây là một diễn đàn nhằm ‘đo nhiệt’ tình hình hiện tại, liên kết các biến động toàn cầu với châu Á và nhấn mạnh vai trò thiết yếu của châu Á trong thế giới hiện nay” - theo CNA.
Mỹ củng cố vai trò ở châu Á-Thái Bình Dương tại Đối thoại Shangri-La
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth sẽ tìm cách thuyết phục các lãnh đạo quốc phòng châu Á rằng Mỹ là đối tác đáng tin cậy trong bối cảnh còn nhiều hoài nghi về cam kết của chính quyền ông Trump đối với khu vực, theo hãng tin Reuters.
Trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, ông Hegseth sẽ trình bày cách ông hình dung về chính sách quốc phòng của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Mục tiêu của Bộ trưởng Hegseth là đưa ra luận điểm với các đồng minh châu Á rằng Mỹ là đối tác tốt hơn Trung Quốc” - một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ nói với Reuters.
Cũng theo Reuters, các nước châu Á sẽ theo dõi chặt chẽ phát biểu của ông Hegseth không chỉ về cách tiếp cận của ông đối với khu vực mà còn về cách chính quyền Mỹ nhìn nhận và diễn đạt mối đe dọa trên khắp khu vực.
“Các đại biểu sẽ háo hức lắng nghe Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth nhắc lại cam kết của Mỹ đối với an ninh khu vực” - ông Ian Storey, chuyên gia an ninh khu vực tại Viện ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), nhận định.
“Nhưng không giống như ở châu Âu, không có cảm giác lo ngại nào rằng Mỹ sẽ rút quân khỏi Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” - ông Storey nói thêm.
THẢO VY