Xã Đoàn Kết, huyện Yên Thủy vừa tổ chức Lễ công bố và đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đình Ta.
Thừa ủy quyền, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao bằng công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh cho xã Đoàn Kết.
Đình Ta xưa tọa lạc tại làng Ta, xã Yên Thị, tổng Lạng Phong, phủ Nho Quan, tỉnh Ninh Bình, do vậy nhân dân địa phương lấy tên làng đặt cho di tích. Trải qua nhiều lần thay đổi về địa giới hành chính, đến nay ngôi đình vẫn mang tên đình Ta. Hiện đình tọa lạc tại xóm Thanh Bình, xã Đoàn Kết, huyện Yên Thủy.
Trải qua thời gian, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, các đạo sắc cùng hòm đựng sắc của đình Ta được lưu giữ và thờ tại miếu Đồng Khú (cách đình Ta 300m). Năm 1980, miếu Đồng Khú bị cháy, toàn bộ hiện vật của miếu cũng như hòm sắc và sắc phong của đình Ta cũng bị cháy theo.
Căn cứ kết quả khảo sát, nghiên cứu, lễ hội đình Ta xưa có 3 phần chính, gồm: chuẩn bị lễ vật, tế lễ và kết thúc. Lễ hội chính là lễ khai hạ diễn ra 1 năm 1 lần vào ngày mùng 10 và 11 tháng Giêng; ngoài ra còn lễ cầu mưa (8/4 âm lịch); Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch); lễ Vu Lan (15/7 âm lịch); lễ cơm mới (25/10 âm lịch).
Hiện nay, lễ hội đình Ta được tổ chức vào 2 ngày mùng 10 và 11 tháng Giêng hàng năm. Lễ hội không có rước kiệu như xưa. Vào ngày rằm và mùng 1 hàng tháng, nhân dân trong xóm sắm lễ ra đình cầu mong được thần phù hộ may mắn, bình an.
Đình Ta xưa được xây dựng bằng tre, nứa, lợp mái gianh. Khoảng năm 1925, đình được sửa lại bằng gỗ lim, diện tích 40m2, kiến trúc chữ J, gồm tiền định và hậu cung. Hiện đình Ta được xây dựng có tổng diện tích quy hoạch trên 2.000m2, xây bằng gạch, lợp ngói. Đình còn lưu giữ được các cổ vật như bát hương, kiệu tứ cống, kiếm, chiêng, lọng…
Với những ý nghĩa, kết quả nghiên cứu, đình Ta đã được UBND tỉnh công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh theo Quyết định số 185/QĐ-UBND, ngày 11/2/2025. Việc công nhận đình Ta không chỉ gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp của tín ngưỡng thờ thần, thờ thành hoàng làng của dân tộc, mà còn góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Xuân Thiên
(Trung tâm VH-TT&TT huyện Yên Thủy)