Đồng bào dân tộc thiểu số ở Võ Nhai đẩy lùi 'ba khó' bằng những cây trồng bạc tỷ

13 giờ trướcBài gốc

Liên Minh – một xã vùng cao đặc biệt khó khăn của Võ Nhai – là nơi sinh sống của hơn 65% người Dao, Tày, Nùng. Trước đây, người dân nơi đây chủ yếu sản xuất tự cung tự cấp, canh tác manh mún, thiếu khoa học, đời sống bấp bênh.

Đánh thức tiềm năng

Tuy nhiên, đến những năm gần đây, diện mạo nông nghiệp nông thôn xã Liên minh đã dần thay đổi nhờ một bước đi chiến lược là hình thành và phát triển HTX. Và HTX chè Liên Minh ra đời như một “làn gió mới” trên vùng đất cằn cỗi.

Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX – chị Hoàng Thị Hải – chia sẻ: “Chúng tôi bắt đầu với chỉ vài hộ thành viên, đến nay đã thu hút 50 hộ, với 41 ha chè được trồng và chăm sóc theo quy trình VietGAP, hữu cơ. Đáng mừng là 50% thành viên HTX là người dân tộc thiểu số, trong đó phần lớn là phụ nữ”.

Đồng bào dân tộc thiểu số miền núi Võ Nhai đổi đời nhờ những cây trồng thế mạnh.

Thông qua sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, HTX được tiếp cận nhiều khóa đào tạo kỹ thuật, đầu tư lò sao sấy, áp dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc, quản lý sản xuất qua điện thoại thông minh.

Nhờ đó, không chỉ nâng cao chất lượng chè, HTX chè Liên Minh còn chủ động kết nối với sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso để mở rộng thị trường.

Mỗi vụ thu hoạch, HTX tạo việc làm thời vụ cho hàng chục lao động địa phương với mức thu nhập từ 5–6 triệu đồng/người/tháng. “Chè sạch, truy xuất rõ ràng nên bán rất nhanh, bà con không còn lo đầu ra”, chị Hải phấn khởi nói.

Tương tự, tại xã Tràng Xá, HTX nông nghiệp sạch Tràng Xá cũng đang viết tiếp câu chuyện đổi đời cho người dân vùng cao.

Anh Chu Duy Tú – người dân tộc Tày, thành viên HTX – chia sẻ: “Trước đây, tôi làm công nhân, thu nhập bấp bênh. Khi HTX thành lập, tôi nghỉ việc, đầu tư trở lại với nông nghiệp và vận động nhiều thanh niên trong vùng cùng tham gia”.

Công nghệ thông tin – chìa khóa mở rộng thị trường

Với 6 sào chè, 2 sào nhãn, 20 đàn ong, mỗi năm gia đình anh Tú thu về trên 100 triệu đồng. Sản phẩm của anh – từ mật ong đến chè – được tiêu thụ hết nhờ sản xuất sạch, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

“HTX giúp tôi không chỉ tăng thu nhập, mà còn được làm chủ chính mô hình của mình. Tôi không còn phải đi làm thuê nữa”, anh Tú chia sẻ.

Đáng chú ý, Tràng Xá thời gian qua còn là vùng trồng cây ăn quả trọng điểm của huyện Võ Nhai, với 120 ha na, 285 ha bưởi, 10 ha thanh long. Nhờ ứng dụng kỹ thuật mới như cắt tỉa, thụ phấn nhân tạo, sử dụng phân sinh học…, năng suất và chất lượng cây trồng được nâng cao rõ rệt.

Một số hộ như ông Lê Xuân Hải, bà Hoàng Thị Quyên (xóm Cầu Nhọn) đã mạnh dạn chuyển toàn bộ đất ngô sang trồng na, đạt thu nhập từ 200–250 triệu đồng/ha/năm. Thương lái đến tận vườn thu mua, người dân không còn phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mà vẫn sống sung túc.

Không dừng lại ở sản xuất, các HTX ở Võ Nhai đang tiên phong trong ứng dụng công nghệ số. Thông qua sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, các HTX được hỗ trợ xây dựng mã QR truy xuất, tiếp cận sàn thương mại điện tử, số hóa quy trình sản xuất – bán hàng.

HTX Tràng Xá đã đưa sản phẩm lên các sàn như Sendo, Voso, mở rộng tiêu thụ ra cả nước. “Chúng tôi không ngờ chè, mật ong quê mình giờ được người ở tận miền Trung, miền Nam đặt mua thường xuyên”, anh Tú nói.

Các HTX đang có vai trò quan trọng giúp thay đổi đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi huyện Võ Nhai.

Với sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam, nhiều HTX đã được cấp chứng nhận VietGAP, đăng ký thương hiệu, bảo hộ nhãn hiệu, xây dựng logo, bao bì chuyên nghiệp. “Vai trò của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh là rất lớn, không chỉ giúp các HTX có “cần câu”, mà còn dạy họ “cách câu cá” để bền vững”, đại diện UBND xã Tràng Xá khẳng định.

Khát vọng vươn xa từ vùng cao

Với những bước phát triển vượt bậc, mô hình kinh tế hợp tác, HTX đang là đòn bẩy để ngành nông nghiệp huyện Võ Nhai phá thế “ba khó”: khó về vốn, khó kỹ thuật và khó thị trường. Nhờ các HTX, người dân, đặc biệt là người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi được tập huấn kỹ thuật bài bản, được liên kết tiêu thụ nông sản và tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ.

Hiện, toàn huyện có 8 sản phẩm OCOP cấp tỉnh mang đậm dấu ấn của đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương, như chè Tràng Xá, na La Hiên, bún Tiến Diện… Trong đó, nhiều sản phẩm đã có tem truy xuất, giúp người tiêu dùng yên tâm, đồng thời nâng tầm giá trị nông sản địa phương.

Năm 2025, Võ Nhai đặt mục tiêu phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung, mở rộng diện tích cây ăn quả, chè, phát triển rừng gỗ lớn và du lịch sinh thái. Các HTX sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong, đặc biệt là những HTX có đông thành viên là người dân tộc thiểu số.

Hằng năm, huyện tổ chức nhiều lớp tập huấn cho hàng trăm lượt người dân về chăm sóc cây ăn quả, phòng trừ sâu bệnh, sử dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, các mô hình điểm như trồng na Đài Loan, đậu tương hữu cơ… được triển khai có hiệu quả.

Tại vườn na của bà Hoàng Thị Quyên, người dân tộc Tày, mỗi mùa thu hoạch đều rộn ràng khách đến tận vườn mua hàng. “Nhờ có cán bộ xã, trung tâm khuyến nông hướng dẫn tận tình, chúng tôi mới biết cách làm hiệu quả, bón phân hữu cơ, tạo tán hợp lý. Na được giá, được mùa, cả nhà vui lắm”, bà Quyên nói.

Từ câu chuyện của bà Quyên hay anh Tú, cùng hàng loạt HTX trên địa bàn huyện, có thể thấy Võ Nhai không chỉ đang “phá thế ba khó”, mà còn tạo nên một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, gắn kết, hiện đại.

Ở đó, HTX là hạt nhân, công nghệ là đòn bẩy, và Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên chính là người “truyền lửa” để đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện vững vàng trên con đường xóa đói, giảm nghèo và làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Nam Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//business-cooperative/dong-bao-dan-toc-thieu-so-o-vo-nhai-day-lui-ba-kho-bang-nhung-cay-trong-bac-ty-1107294.html