Đồng bào Khmer phát triển sinh kế từ nghề đan đát truyền thống

5 giờ trướcBài gốc

Bà Thạch Thị Loán luôn dành tâm huyết với nghề truyền thống mây tre đan. Ảnh: Phan Bình

Con đường nhỏ vào ấp Giồng Lớn, xã Đại An trước đây rất nhộn nhịp với hơn 30 hộ đan rổ, sịa, cần xé bằng trúc, tầm vông cung ứng cho thương lái bán khắp nơi, giờ chỉ còn hơn chục hộ theo nghề. Bà Thạch Thị Loán, ở ấp Giồng Lớn nói: “Thời hoàng kim của nghề truyền thống từ thập niên 90 của thế kỷ trước. Bà con làng nghề thu nhập cũng khá để lo cho cuộc sống, nuôi con cái học hành. Nghề này cần bàn tay khéo léo, cần mẫn, làm rất nhiều công đoạn mới ra sản phẩm nhưng thu nhập thấp, bán sản phẩm khó khăn nên hầu như chỉ có người lớn tuổi làm theo kiểu cầm chừng. Để làm ra cái rổ rất kỳ công nhưng bán ra chỉ được 20-30 nghìn đồng, trừ đi tiền nguyên liệu gồm dây, trúc thì chỉ còn được hơn 15 nghìn đồng. Một ngày, hai vợ chồng cặm cụi làm cũng chỉ được 15 cái rổ mang về thu nhập hơn 180 nghìn đồng. Hiện nay, gia đình tôi đang chuyển sang sản phẩm thu nhỏ”.

Bên cạnh các mặt hàng truyền thống, thời gian gần đây, làng nghề đan đát truyền thống xã Đại An có nhiều đổi mới, cải tiến mẫu mã để nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Nhiều cơ sở trong làng nghề đã phát triển thêm các sản phẩm có kích thước nhỏ hơn để đáp ứng thị hiếu của người dùng. Điển hình là Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình, xã Đại An do nghệ nhân Diệp Thị Trang (chủ cơ sở mây tre đan đát Diệp Thị Trang) làm Tổ trưởng. Sau thời gian dày công tìm hiểu nhu cầu của thị trường, tìm tòi, tạo ra các phẩm mới, đặc biệt là việc thay đổi mẫu mã (thu nhỏ sản phẩm thành những món quà tặng lưu niệm cho khách du lịch) đã giúp làng nghề đan đát truyền thống ấp Giồng Đình hồi sinh.

Bà Diệp Thị Trang cho biết: “So với các sản phẩm truyền thống, sản phẩm thu nhỏ đòi hỏi công lao động và tính tỉ mỉ cao hơn. Mỗi năm, Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình đã sản xuất từ 10-12 nghìn bộ sản phẩm với giá dao động từ 100-150 nghìn đồng/bộ, đã tạo việc làm cho trên 50 lao động nữ với thu nhập ổn định từ 3,5-4 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm của Tổ hợp tác cung ứng ra thị trường ngoài tỉnh như thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đà Nẵng... Nhờ chất lượng sản phẩm ổn định, thị trường tiêu thụ rộng nên Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình có điều kiện phát triển ổn định. Thông qua gian hàng trưng bày, website của làng nghề, nhiều khách hàng chủ động liên hệ với chúng tôi để đặt hàng nên sản phẩm làm ra đều được tiêu thụ hết”.

Bên cạnh đó, Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình liên kết giữa các hộ gia đình, tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, đặc biệt là cho phụ nữ. Chị em không phải đi làm ăn xa, vừa có thời gian chăm sóc gia đình, làm ruộng, lại vừa có việc làm lúc rảnh rỗi, gia đình có thêm thu nhập. Bà Lâm Thị Thửa, ở ấp Giồng Đình, người làm gia công cho cơ sở mây tre đan đát Diệp Thị Trang cho biết: “Tôi làm ở đây được 5 năm rồi, tranh thủ lúc nhàn rỗi, xong việc nhà đến cơ sở nhận nguyên liệu, ngày làm được 40 sản phẩm thu nhỏ, thu nhập trên 250 nghìn đồng”.

Trải qua bao khó khăn, thăng trầm, nghề đan đát truyền thống ở xã Đại An đã và đang tồn tại bởi những người phụ nữ cần mẫn. Ðặc biệt, có nhiều phụ nữ yêu nghề và quyết tâm giữ nghề truyền thống. Các chị đã tập hợp lại thành tổ hợp tác, liên kết trong sản xuất để tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Các sản phẩm của Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình được bày bán phục vụ khách du lịch. Ảnh: Phan Bình

Bà Kim Thu Mai, ở ấp Giồng Đình chia sẻ: “Tôi gắn bó với nghề đan đát đã hơn 30 năm, làm lâu quen nghề. Hiện nay, tôi cùng với một số chị em trong ấp tập hợp nhau làm ra những sản phẩm truyền thống và sản phẩm thu nhỏ. Từ khi có sự định hướng của Tổ hợp tác đan đát ấp Giồng Đình, những sản phẩm làm ra của chị em dần khởi sắc, tiếp cận thị trường ngày càng đa dạng”.

Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương khác, làng nghề đan đát truyền thống ở xã Đại An đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Thời gian gần đây, chính quyền địa phương đang tìm cách bảo tồn làng nghề đan đát gắn với phát triển du lịch, bảo vệ môi trường để khôi phục, phát triển làng nghề. Ông Ngô Quốc Thạnh, Chủ tịch UBND xã Đại An cho biết: Hiện nay, làng nghề đan đát truyền thống xã Đại An có 23 tổ hợp tác và 1 cơ sở (tập trung ở các ấp Giồng Đình, Giồng Lớn, Cây Da), mỗi năm sản xuất hơn 250 nghìn sản phẩm vật dụng phục vụ cho sinh hoạt hằng ngày và sản phẩm mô hình thu nhỏ để trang trí ở các hàng quán, khu du lịch và bán cho du khách..., từ đó giải quyết việc làm cho gần 500 lao động tại địa phương.

“Chính quyền xã Đại An đang tìm nhiều giải pháp để bảo tồn, phát triển làng nghề đan đát nhằm phát huy được các yếu tố truyền thống, sử dụng nhiều lao động tại chỗ, sử dụng nguồn nguyên, vật liệu tại địa phương và không gây ảnh hưởng đến môi trường. Đồng thời, bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với phát triển du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái” - ông Ngô Quốc Thạnh nói.

Phan Bình

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/dong-bao-khmer-phat-trien-sinh-ke-tu-nghe-dan-dat-truyen-thong-post493116.html