Dòng chảy thủy lợi, dòng chảy phát triển

2 giờ trướcBài gốc

Trong hành trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hệ thống thủy lợi của tỉnh Bắc Ninh đang giữ vai trò trụ cột trong việc bảo đảm an ninh nguồn nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp, phát triển công nghiệp và ổn định đời sống dân sinh. Với gần 12.300 km kênh mương các loại, khoảng 1.500 trạm bơm cùng hàng trăm hồ chứa, đập dâng lớn nhỏ, đây thực sự là “mạch máu” nối liền đồng ruộng, khu dân cư và các vùng sản xuất tập trung, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Những năm qua, tỉnh đã ưu tiên nguồn lực cho nhiều dự án trọng điểm. Có thể kể đến dự án xây dựng, thiết bị khu đầu mối trạm bơm Ngọ Xá với tổng vốn 240 tỷ đồng, khi hoàn thành sẽ tăng cường khả năng tưới cho hơn 110.000 ha và tiêu thoát nước cho gần 200.000 ha trong hệ thống Bắc Hưng Hải. Đặc biệt, tỉnh đã đề xuất nhu cầu vốn trên 2.700 tỷ đồng để đồng bộ hóa hệ thống thủy lợi, đê điều, đáp ứng yêu cầu tiêu thoát nước ngày càng cao của các khu công nghiệp, khu đô thị đang phát triển mạnh.

Tuy nhiên, hệ thống thủy lợi cũng đang đứng trước nhiều thách thức. Một bộ phận kênh mương bị xuống cấp, bồi lắng, rác thải sinh hoạt và chất thải xây dựng đổ bừa bãi gây ách tắc dòng chảy, ô nhiễm môi trường. Tình trạng vi phạm hành lang bảo vệ công trình vẫn diễn biến phức tạp, từ việc lấn chiếm đất, san lấp ao hồ đến xây dựng nhà xưởng, bãi tập kết vật liệu trái phép. Năm 2024, trên địa bàn tỉnh đã xử lý hàng chục trường hợp vi phạm, trong khi nhiều vụ tồn đọng từ các năm trước vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, gây khó khăn trong quản lý và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho hệ thống thủy lợi, đặc biệt trong mùa mưa bão.

Có thể thấy, hệ thống thủy lợi hiện hữu vừa là lợi thế, vừa là thách thức. Lợi thế ở chỗ Bắc Ninh sở hữu mạng lưới dày đặc, đủ khả năng đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của một địa phương có mật độ dân cư cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh. Thách thức nằm ở chính mạng lưới đó đang chịu sức ép lớn từ đô thị hóa, từ sự thiếu ý thức của một bộ phận người dân, cũng như từ sự buông lỏng quản lý ở một số nơi.

Đòi hỏi đặt ra hiện nay là phải quản lý, sử dụng hệ thống thủy lợi một cách hiệu quả và bền vững. Trước hết, cần tiếp tục đầu tư kiên cố hóa kênh mương, hiện đại hóa các trạm bơm, ứng dụng công nghệ số trong giám sát, vận hành. Song song với đầu tư, công tác quản lý phải được siết chặt. Những vi phạm hành lang công trình thủy lợi cần được xử lý nghiêm minh, dứt điểm, không để tình trạng “nhờn luật” kéo dài. Quan trọng hơn, phải phát huy vai trò của công tác tuyên truyền, vận động ngay từ cơ sở. Khi người dân hiểu rõ giá trị của kênh mương, ao hồ đối với chính cuộc sống và sản xuất của họ, họ sẽ tự giác không vứt rác, không lấn chiếm, không xâm hại công trình. Một phong trào quần chúng rộng khắp, với sự tham gia của các tổ chức đoàn thể, thôn, khu phố, sẽ trở thành “lá chắn mềm” nhưng hiệu quả trong bảo vệ hệ thống thủy lợi.

Xa hơn, cần coi việc bảo vệ và khai thác thủy lợi là một trong những yếu tố then chốt của phát triển bền vững. Bởi thủy lợi không chỉ phục vụ nông nghiệp, mà còn gắn chặt với công nghiệp, dịch vụ, đô thị hóa và cả thích ứng biến đổi khí hậu. Quản lý tốt hệ thống thủy lợi chính là cách để Bắc Ninh xây dựng nền tảng vững chắc cho phát triển hài hòa: giữa công nghiệp hiện đại với nông thôn văn minh, giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, vì một tương lai an toàn và bền vững hơn.

Thành Nam

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/dong-chay-thuy-loi-dong-chay-phat-trien-postid427960.bbg