Dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc vẫn đổ mạnh vào Việt Nam, nhận diện rủi ro và cơ hội

6 giờ trướcBài gốc

Những năm gần đây, các nhà đầu tư Trung Quốc đang tăng tốc đầu tư vào Việt Nam. Số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, năm 2023, Trung Quốc đăng ký đầu tư vào Việt Nam tới 4,47 tỷ USD, tăng 77,6% so với năm 2022. Năm 2024, con số là hơn 4,73 tỷ USD, tăng 3,1% so với năm 2023. Đến 9 tháng đầu năm 2025, tổng vốn đầu tư của Trung Quốc đạt 3,42 tỷ USD.

Đặc biệt, xét về số dự án, Trung Quốc là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới, chiếm tới 30,42%. Xu hướng này cho thấy niềm tin vào môi trường đầu tư vào Việt Nam tại Trung Quốc đang ngày được nâng cao.

Tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam 2025 chiều 29/10, các chuyên gia đồng tình rằng, hiện nay Việt Nam đang rất chào đón các dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc. Các doanh nghiệp sẵn sàng mang tất cả máy móc, thiết bị, và nguyên liệu thô, đặc biệt là đến khu vực miền Bắc Việt Nam, để hỗ trợ các nhà xưởng của họ, đồng thời hưởng thuế suất ưu đãi 20%.

Khi quá trình chuyển giao công nghệ, nguyên vật liệu và công nghiệp phụ trợ này diễn ra mạnh mẽ hơn, điều này sẽ giúp miền Bắc Việt Nam phát triển, hỗ trợ tăng trưởng cho các dòng đầu tư nước ngoài, qua đó giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trương Gia Bảo, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA)

Ông Trương Gia Bảo, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA) cho rằng, Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế để phát triển các ngành công nghiệp tương lai, đặc biệt là đất hiếm và các lĩnh vực mới nổi như ô tô, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Nhu cầu sử dụng chip toàn cầu được dự báo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới, mở ra cơ hội lớn để Việt Nam định hướng phát triển các ngành công nghệ cao và siêu cao.

Do đó, thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là khối Hoa ngữ khi đầu tư vào Việt Nam không chỉ hướng đến thương mại trong khu vực Mỹ – Trung, mà còn coi Việt Nam là “điểm chạm” chiến lược để phục vụ thị trường ASEAN.

Ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành, KCN Vietnam nhận định, các nhà đầu tư Trung Quốc lựa chọn Việt Nam trước hết nhờ quan hệ thương mại tự do giữa hai nước và vị trí địa lý gần gũi, giúp tối ưu chi phí logistics khi nhập khẩu nguyên liệu thô. Bên cạnh đó, sự tương đồng về văn hóa và tác phong làm việc cũng là yếu tố quan trọng, khi nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đánh giá người Việt Nam chăm chỉ và cầu tiến.

Ông Hardy Diec chia sẻ tại diễn đàn chiều 29/10 (Ảnh: Lê Toàn)

Ông dẫn chứng cuộc trao đổi với một nhà đầu tư đến từ Trung Quốc, người từng cân nhắc giữa việc mở rộng thêm 25.000 m² nhà máy tại Việt Nam hoặc chuyển sang Mexico. Cuối cùng, doanh nghiệp này chọn Việt Nam bởi thuận lợi trong di chuyển, chênh lệch múi giờ không đáng kể giúp hỗ trợ đào tạo và chuyển giao công nghệ, đồng thời môi trường văn hóa dễ hòa nhập hơn.

Theo ông Hardy, sự ổn định, môi trường an toàn và nguồn nhân lực chất lượng cao đang là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam duy trì sức hút với dòng vốn từ Trung Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam cần tiếp tục cải cách chính sách, hoàn thiện hạ tầng và đầu tư mạnh vào phát triển con người, nhằm bảo đảm tính bền vững và tiếp tục thu hút các dự án quy mô lớn, chất lượng cao trong tương lai.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hàng hóa có yếu tố “trung chuyển” sang Mỹ có thể chịu mức thuế tới 40%, việc tiếp nhận dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc cũng đặt ra những rủi ro cần được kiểm soát chặt chẽ.

Ông Hardy cho rằng, trước hết, cần làm rõ khái niệm về trung chuyển. Ví dụ, tại khu công nghiệp của KCN Vietnam thường xuyên làm việc với các nhà sản xuất để xác định rõ: đâu là nguyên liệu thô nhập vào, và đâu là sản phẩm đầu cuối xuất đi.

“KCN Vietnam theo dõi rất chặt chẽ vấn đề trung chuyển để tránh ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, vì đây là điều mà chúng tôi tuyệt đối không muốn. Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo Việt Nam sử dụng nguồn lực và nhân sự đúng cách, tạo ra kết quả thực chất, chứ không đánh đổi danh tiếng quốc gia lấy lợi nhuận ngắn hạn”, ông Hardy bày tỏ quan điểm.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Đinh Hoài Nam, Giám đốc Phát triển kinh doanh và Thương mại, SLP Việt Nam cho biết, hiện nay, phần lớn nguyên liệu của Việt Nam vẫn nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này tạo ra hai rủi ro.

Thứ nhất là rủi ro về thuế, đặc biệt là thuế trung chuyển. Nếu vẫn nhập khẩu nguyên liệu chính từ Trung Quốc, thì rủi ro về trung chuyển sẽ rất lớn.

Thứ hai là sự không ổn định cho các nhà sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, ông Nam cho rằng đây vừa là rủi ro, vừa là cơ hội. Một số khách hàng của SLP chia sẻ rằng sau khi tình hình thuế quan được cải thiện, họ có kế hoạch trong dài hạn sẽ không chỉ chuyển phần downstream (khâu sản xuất, lắp ráp) sang Việt Nam mà còn chuyển cả upstream, tức là cả khâu sản xuất nguyên vật liệu. Điều đó có nghĩa là Việt Nam có cơ hội trở thành nơi sản xuất, cung ứng cả nguyên liệu cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

"Nếu Việt Nam có chính sách phù hợp để phát triển ngành nguyên vật liệu và chuỗi cung ứng, tôi tin đó sẽ là cơ hội rất lớn để phát triển bền vững hơn cho thị trường sản xuất trong nước", ông Nam khẳng định.

Kiều Trang

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/dong-von-dau-tu-tu-trung-quoc-van-do-manh-vao-viet-nam-nhan-dien-rui-ro-va-co-hoi-post379518.html