Đột phá công nghệ: Động lực giải quyết bài toán năng lượng và môi trường

một giờ trướcBài gốc

Chiều ngày 27/11/2025, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội chợ triển lãm Thiết bị Tiết kiệm năng lượng và Chuyển đổi xanh 2025, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo “Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả”.

Tham dự Hội thảo có bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), đại diện các hiệp hội và các doanh nghiệp công nghiệp.

Công nghệ tiết kiệm năng lượng - Giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả không chỉ là một giải pháp kinh tế mà đã trở thành một trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia, gắn liền với mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong bối cảnh nguồn tài nguyên năng lượng đang dần cạn kiệt, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp cùng với xu thế toàn cầu về giảm phát thải, việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến là con đường tất yếu để giảm chi phí năng lượng trong sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã nhấn mạnh một trong những nhiệm vụ quan trọng là thúc đẩy ứng dụng thiết bị, công nghệ và các giải pháp tiết kiệm năng lượng, nhằm giảm tiêu thụ năng lượng, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Cục trưởng Nguyễn Thị Lâm Giang cho biết, hiện nay, công nghệ được xem là chìa khóa, là động lực để vượt qua các thách thức về năng lượng và môi trường

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Cục trưởng Nguyễn Thị Lâm Giang cho biết, hiện nay, công nghệ được xem là chìa khóa, là động lực để vượt qua các thách thức về năng lượng và môi trường. Những hệ thống và thiết bị công nghệ hiện đại không chỉ giúp giám sát, quản lý và tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng mà còn tạo ra những mô hình vận hành mới trong sản xuất và kinh doanh.

Công nghệ bao gồm từ hệ thống quản lý năng lượng thông minh, thiết bị hiệu suất cao đến IoT/AI để tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng. Không chỉ dừng lại ở việc tiết kiệm chi phí, các công nghệ này còn hỗ trợ doanh nghiệp đạt các tiêu chí về môi trường, ESG và phát thải; tăng cường hiệu quả vận hành dây chuyền sản xuất; tạo ra mô hình sản xuất xanh và bền vững; đáp ứng yêu cầu của các tiêu chuẩn quốc tế. Đây là xu thế tất yếu và doanh nghiệp nào đi trước sẽ có lợi thế cạnh tranh bền vững hơn.

Xu hướng công nghệ tiết kiệm năng lượng định hình tương lai của ngành công nghiệp và đô thị

Là hoạt động chuyên môn trọng tâm trong khuôn khổ Hội chợ Triển lãm Thiết bị tiết kiệm năng lượng và Chuyển đổi xanh năm 2025, Hội thảo “Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả” đã trở thành diễn đàn để đại diện cơ quan quản lý nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học và đối tác quốc tế chia sẻ thông tin, giới thiệu và cập nhật các xu hướng công nghệ tiên tiến, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn; đồng thời thảo luận và đề xuất các giải pháp phù hợp với bối cảnh của Việt Nam.

Tại Hội thảo, TS. Hoàng Anh (Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội) đã trình bày chi tiết về các xu hướng công nghệ tiết kiệm năng lượng đang định hình tương lai của ngành công nghiệp và đô thị.

Các xu hướng trong lĩnh vực công nghiệp sẽ tập trung vào các nhóm công nghệ cốt lõi: Công nghệ số nhằm tăng cường ứng dụng các nền tảng thông minh như IoT, AI/ML và hệ thống quản lý năng lượng (EMS/SCADA) để giám sát và tối ưu hóa vận hành; Thiết bị hiệu suất cao thông qua việc chuyển đổi sang sử dụng các thiết bị tiên tiến như động cơ IE3–IE4, biến tần (VSD), lò hơi/đầu đốt hiệu suất cao và các hệ thống thu hồi nhiệt thải (WHR); Tối ưu hệ thống với việc áp dụng các giải pháp tiên tiến cho hệ thống nhiệt, lạnh và khí nén, bao gồm Chiller có chỉ số IEER cao và các hệ thống điều khiển thông minh; Tích hợp năng lượng sạch bằng cách triển khai hệ thống điện mặt trời mái nhà (RTS) kết hợp với hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS) phục vụ mục đích tự dùng và cắt đỉnh nhu cầu điện; cuối cùng là Chiếu sáng thông minh thông qua việc sử dụng kết hợp đèn LED với cảm biến và hệ thống điều khiển tự động để tối ưu hóa việc tiêu thụ điện năng.

Đối với khu vực đô thị và xây dựng, các xu hướng công nghệ tiết kiệm năng lượng được xác định bao gồm phát triển Smart City / Smart Building với ứng dụng rộng rãi IoT, AI, Hệ thống quản lý tòa nhà (BMS) để tối ưu hóa điều hòa không khí và chiếu sáng; thúc đẩy vật liệu và công trình zanh bằng cách tập trung vào sử dụng vật liệu cách nhiệt hiệu suất cao và áp dụng các tiêu chuẩn công trình xanh quốc tế như LEED/LOTUS/EDGE; hiện đại hóa lưới điện thông minh thông qua việc phát triển hạ tầng đo đếm điện, thực hiện điều chỉnh phụ tải điện (DR) và tối ưu hóa chi phí vận hành dựa trên biểu giá điện; đẩy mạnh điện hóa giao thông (EV) qua việc xây dựng hạ tầng trạm sạc thông minh và tích hợp các công nghệ sạc hai chiều như V2G (Vehicle-to-Grid) và V2H (Vehicle-to-Home); sử dụng hệ thống hiệu suất cao với các thiết bị tiên tiến như hệ thống điều hòa VRF/chiller IEER cao, LED thông minh, và bơm nhiệt (heat pump); triển khai năng lượng tái tạo và BESS phân tán bằng cách lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà (RTS) kết hợp hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS) cho các tòa nhà và khu đô thị.

TS. Hoàng Anh (Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội) chia sẻ về các xu hướng công nghệ tiết kiệm năng lượng đang định hình tương lai của ngành công nghiệp và đô thị

Nhằm thúc đẩy công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, TS. Hoàng Anh đã đưa ra một số kiến nghị, trọng tâm là hoàn thiện chính sách và tiêu chuẩn tiết kiệm Năng lượng, đồng thời đẩy mạnh đổi mới công nghệ công nghiệp. Bên cạnh đó, phát triển tòa nhà và đô thị hiệu quả năng lượng, khuyến khích năng lượng tái tạo phân tán kết hợp hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS), cùng với việc tăng cường công tác kiểm toán và đào tạo về tiết kiệm Năng lượng.

TS. Hoàng Anh cũng nhấn mạnh các giải pháp tài chính và hợp tác quốc tế, cụ thể là ưu tiên các giải pháp hoàn vốn nhanh, tăng cường minh bạch dữ liệu thông qua tăng truyền thông, thúc đẩy tài chính xanh bao gồm mô hình công ty dịch vụ năng lượng (ESCO), đẩy mạnh điện hóa đô thị và mở rộng hợp tác quốc tế.

Cũng trong khuôn khổ Hội thảo, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm thực tế về ứng dụng IoT - AI trong giám sát và tối ưu tiêu thụ điện năng, hệ thống quản lý năng lượng thông minh (EMS) cho nhà máy và tòa nhà, công nghệ điều hòa - lạnh tiết kiệm năng lượng cho trung tâm thương mại và cơ sở sản xuất. Hội thảo cũng tập trung thảo luận về cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thực hành sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, các lợi ích đạt được khi áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng và mô hình hợp tác công - tư (PPP) trong ứng dụng công nghệ này.

Một số hình ảnh tại Hội thảo