Đột phá phân quyền đất đai cho chính quyền cơ sở

8 giờ trướcBài gốc

Nghị định 151/2025/NĐ-CP tăng cường phân quyền, đảm bảo thông suốt quản lý đất đai

Ngày 1/8/2025, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai. Sự kiện được tổ chức trong bối cảnh toàn quốc đang triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho hơn 3.400 điểm cầu tại các địa phương trên cả nước.

Phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân khẳng định đây là sự kiện đặc biệt quan trọng, là bước đi thiết thực nhằm hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về cải cách thể chế. Đặc biệt, hội nghị được xem là bước chuẩn bị đồng bộ để triển khai các quy định đột phá của Luật Đất đai năm 2024, trong đó có những nội dung mang tính cách mạng về phân cấp, phân quyền cho chính quyền hai cấp là cấp tỉnh và cấp xã.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời, Bộ cũng đã ban hành Thông tư số 23/2025/TT-BNNMT hướng dẫn chi tiết, cùng với 48 bộ thủ tục hành chính (Quyết định số 2304/QĐ-BNNMT) và 10 bộ thủ tục hành chính nội bộ (Quyết định số 2417/QĐ-BNNMT). Các tài liệu này được tích hợp trong “Bộ sổ tay hướng dẫn” và “sổ tay điện tử”, sử dụng sơ đồ minh họa trực quan để cán bộ cấp cơ sở dễ dàng tiếp cận và tra cứu.

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những điểm mới của Nghị định 151/2025/NĐ-CP, đặc biệt là việc phân định thẩm quyền rõ ràng giữa các cấp chính quyền. Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, tinh thần của Nghị định là phát huy tính chủ động, sáng tạo và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương, đảm bảo công tác quản lý đất đai được thông suốt ngay cả sau khi sắp xếp lại các đơn vị hành chính.

Đáng chú ý, Nghị định đã chuyển một loạt thẩm quyền từ Trung ương về địa phương. Cụ thể, 8 thẩm quyền của UBND cấp tỉnh được phân cấp cho UBND cấp xã, trong đó có quyền thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất... đối với các trường hợp được miễn tiền sử dụng đất. Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ giúp rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, giảm bớt gánh nặng hành chính cho người dân.

Bà Phạm Thị Thịnh, Trưởng phòng Đo đạc và Đăng ký đất đai (Cục Quản lý đất đai) cho biết, Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai. Cụ thể, Nghị định bãi bỏ 3/30 thủ tục và rút ngắn 44/425 ngày thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất. Đồng thời, 3/8 loại giấy tờ không còn bắt buộc, bao gồm xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình, mẫu biên bản hợp đồng và tờ trình của cấp xã.

Đặc biệt, UBND cấp xã khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không còn yêu cầu người dân nộp xác nhận về tranh chấp, quy hoạch và tính ổn định sử dụng đất. Quy trình cấp Giấy chứng nhận lần đầu gồm 3 bước: nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công; cơ quan tiếp nhận kiểm tra hồ sơ; và UBND cấp xã kiểm tra thực tế, quyết định hình thức sử dụng đất, gửi phiếu chuyển xác định nghĩa vụ tài chính.

Nghị định 151/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính lĩnh vực đất đai, đặc biệt với việc phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã. Theo ông Phùng Tuấn Anh, Phó phòng Quy hoạch và Giao đất (Cục Quản lý Đất đai), Chủ tịch UBND cấp xã nay có thể ký quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất hoặc thuê đất thay vì tập trung ở cấp huyện, tỉnh như trước.

Một thay đổi đáng chú ý là rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục: giảm từ 85 ngày còn 35 ngày đối với các đối tượng chính sách chưa có đất ở; giảm từ 20 ngày xuống 7 ngày với các thủ tục điều chỉnh do sai sót. Các thủ tục khác cũng được tinh gọn, tạo thuận lợi rõ rệt cho người dân và nhà đầu tư.

Tăng cường năng lực

Thứ trưởng Lê Minh Ngân cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức lớn trong quá trình triển khai mô hình chính quyền hai cấp, đặc biệt là ở cấp xã - nơi trực tiếp tiếp nhận và xử lý phần lớn nhiệm vụ được phân cấp.

"Năng lực tổ chức thực hiện ở cấp xã còn hạn chế. Cán bộ thiếu kinh nghiệm trong khi chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền lại đang mở rộng", Thứ trưởng nhấn mạnh.

“Hội nghị hôm nay là rất cần thiết, nhưng chưa thể đủ. Đây là nhiệm vụ thường xuyên, cần có thời gian để thấm nhuần, thống nhất và tạo tác động thực chất tới đội ngũ cơ sở. Khi cán bộ có đủ nhận thức, kỹ năng, kiến thức và sự am hiểu pháp luật, họ sẽ tự tin thực hiện hiệu quả”, ông Lê Minh Ngân chia sẻ.

Để giải quyết vấn đề này, Thứ trưởng Lê Minh Ngân đề ra một lộ trình hành động cụ thể, yêu cầu các địa phương tiếp tục tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật, nâng cao kỹ năng cho cán bộ cấp xã. Bên cạnh đó, cần đầu tư nâng cấp hệ thống trang thiết bị như máy tính, đường truyền, và đặc biệt là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân nhấn mạnh: "Đây là một nhiệm vụ cấp bách, mang tính bắt buộc. Không xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thì không thể thực hiện được các yêu cầu mới trong quản lý, xử lý thủ tục hành chính điện tử. Bộ đã thống nhất sử dụng một phần mềm toàn quốc, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia và yêu cầu các địa phương hoàn thiện dữ liệu số trước ngày 31/12/2026".

Về nguồn nhân lực, các địa phương cần chủ động rà soát, đánh giá năng lực cán bộ hiện có. Từ đó, cần có giải pháp điều động hoặc biệt phái những cán bộ giỏi từ cấp tỉnh xuống hỗ trợ cấp xã. Đồng thời, cần đề xuất cấp trên điều chỉnh biên chế, sắp xếp lại tổ chức bộ máy một cách khoa học, phù hợp với yêu cầu của việc phân cấp, phân quyền.

Để hỗ trợ các địa phương, Bộ sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu trong tháng 8 và duy trì các buổi tư vấn trực tuyến vào chiều thứ Hai hàng tuần. Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục Quản lý đất đai sớm hoàn thiện sổ tay điện tử, cập nhật những vướng mắc đã được giải đáp tại hội nghị để gửi đến các địa phương trước ngày 6/8.

Hải Yến

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/dot-pha-phan-quyen-dat-dai-cho-chinh-quyen-co-so-168249.html