Dự án đường sắt Hà Nội- Lào Cai - Hải Phòng, tiến độ ra sao?

8 giờ trướcBài gốc

Theo Nghị quyết 187 của Quốc hội, dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 419km với tổng vốn hơn 203 tỉ đồng dự kiến khởi công vào ngày 19/12/2025. Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng).

PV VOV đã có cuộc trao đổi với ông Mai Minh Việt, Phó Ban Quản lý dự án đường sắt xung quanh nội dung này.

ông Mai Minh Việt, Phó Ban Quản lý dự án đường sắt

PV: Thưa ông, đến nay tiến độ thực hiện dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng như thế nào?

Ông Mai Minh Việt: Hiện nay, Dự án đang trong giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi sử dụng nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Trung Quốc. Để đảm bảo khởi công Dự án vào ngày 19/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban QLDA Đường sắt đã và đang triển khai đồng thời nhiều công việc.

Trong đó tập trung chỉ đạo Tư vấn tiến hành rà soát, cập nhật hướng tuyến và vị trí các nhà ga để bàn giao ranh giới giải phóng mặt bằng cho các địa phương thực hiện công tác kiểm đếm, lên kế hoạch thực hiện công tác đền bù, hỗ trợ, tái định cư; hoàn thành phân chia Dự án thành các dự án thành phần và giao các cơ quan chức năng thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho UBND các tỉnh, thành phố nơi dự án đi qua;

Đồng thời, triển khai lập Báo cáo nghiên cứu khả thi đối với Dự án thành phần 1: Đầu tư hạ tầng kết nối với các ga trên tuyến và quảng trường ga là Dự án thành phần sử dụng vốn trong nước.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Bộ Xây dựng chia thành 10 dự án thành phần, trong đó, dự án thành phần một là đầu tư hạ tầng kết nối hạ tầng tới các ga để đảm bảo việc trung chuyển giữa đường bộ và đường sắt, tập kết hàng hóa. Hợp phần thứ hai là hợp phần giải phóng mặt bằng, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong dự án thành phần này có tới 7 dự án, mỗi địa phương một dự án.

Dự án thành phần thứ mười rất quan trọng, dự án này hiện nay bên phía Trung Quốc đang hỗ trợ Việt Nam lập Báo cáo nghiên cứu khả thi và tiến trình đang thực hiện theo đúng kế hoạch.

PV: Đến nay, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) ở trong các dự án hợp phần tại các địa phương đang ở giai đoạn nào, thưa ông?

Ông Mai Minh Việt: Thứ nhất, đối với dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Quốc hội cho phép vận dụng đặc thù giải phóng mặt bằng trên cơ sở hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã được Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết số 187. Vì vậy, các địa phương hiện nay đang thực hiện công tác xây dựng, kiểm đếm, đo đạc và xây dựng các khu tái định cư để sẵn sàng cho việc di chuyển người dân. Trong dịp 19/8 vừa rồi, các địa phương cũng đã đồng loạt khởi công các khu tái định cư.

Ban QLDA Đường sắt thường xuyên trao đổi, làm việc với các địa phương và EVN để rà soát, cập nhật tiến độ GPMB nếu có sự điều chỉnh về hướng tuyến, xác định thứ tự ưu tiên về phạm vi GPMB phù hợp với tiến độ thi công công trình. Đến nay, công tác GPMB của Dự án đến nay đã cơ bản đáp ứng được tiến độ thực hiện dự án.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đã tổ chức triển khai giải phóng mặt bằng đồng loạt tại 20 địa phương có tuyến đi qua. (Ảnh: Lao động)

DỰ ÁN ĐƯỜNG SẮT ĐIỆN KHÍ HÓA ĐẦU TIÊN

PV: Thưa ông, đây là dự án điện khí hóa đầu tiên triển khai tại Việt Nam trong quá trình triển khai thực hiện có gặp khó khăn, vướng mắc gì?

Ông Mai Minh Việt: Theo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2030, trên hành lang kinh tế Lào Cai- Hà Nội- Hải Phòng có 2 tuyến. Thứ nhất là tuyến đường sắt hiện hữu, đường đơn, khổ 1.000mm được tiếp tục duy trì, khai thác phù hợp với nhu cầu. Thứ hai là đường sắt mới, đường đôi, khổ 1.435mm, tiến trình nghiên cứu, đầu tư, trước năm 2030.

Đây là một trong những tuyến đường sắt khổ 1.435mm điện khí hóa được triển khai đầu tiên. Trong quá trình thực hiện dự án này gặp những khó khăn vướng mắc, chính là vì nó là tuyến đường sắt điện khí hóa đầu tiên nên chưa có nhiều sự am hiểu về công nghệ, thiết kế, công nghệ thi công cũng như những yếu tố về kỹ thuật.

Hiện nay, Việt Nam chưa ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn về tuyến đường sắt mới này. Việt Nam sẽ mất nhiều thời gian hơn trong quá trình thực hiện thiết kế, nghiên cứu thiết kế, chúng ta sẽ có những hạn chế nhất định.

Để khắc phục những hạn chế này, hiện nay chúng ta đang sử dụng hỗ trợ của Trung Quốc. Trung Quốc đang hỗ trợ Chính phủ Việt Nam để thực hiện giải quyết những khó khăn.

PV: Thưa ông, để dự án có thể triển khai đúng tiến độ và đúng kế hoạch đề ra, Ban quản lý dự án đường sắt có đề xuất, kiến nghị gì đối với Chính phủ cũng như các địa phương nơi có tuyến đường sắt đi qua?

Ông Mai Minh Việt: Để dự án đúng tiến độ, Quốc hội đã thông qua một loạt cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho dự án (Nghị quyết 187). Ví dụ như để đẩy nhanh tiến độ thì sử dụng chỉ định thầu; công tác giải phóng mặt bằng được triển khai ngay từ giai đoạn đầu.

Ngoài ra, đối với quy trình bình thường, sau khi Báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt mới triển khai bước lựa chọn nhà thầu và thiết kế kỹ thuật cho dự án. Tuy nhiên, ở dự án này, Quốc hội đã cho phép triển khai song trùng trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã được tuyển chọn tư vấn thiết kế để triển khai công tác thiết kế song trùng, quá trình này nhằm rút ngắn thời gian.

Về cơ chế chính sách, Quốc hội đã cho và hiện nay Ban cũng đang tiếp tục nghiên cứu và kiến nghị các cấp thẩm quyền những cơ chế chính sách phù hợp.

Bản đồ tổng hướng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (Ảnh: KT)

Ngoài ra, Quốc hội mới đây khi thông qua Luật Đường sắt cũng bổ sung một số cơ chế đặc thù cho các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia áp dụng từ ngày 01/07.

Thứ hai nữa là để đảm bảo tiến độ khởi công vào 19/12/2025, Bộ Xây dựng đã cho phép tách các dự án thành phần trong dự án kết nối hạ tầng vào các ga sẽ được triển khai đầu tiên và dự kiến khởi công vào cuối năm nay.

PV: Ông có đề xuất gì đối với các địa phương nơi mà dự án đường sắt đi qua có những biện pháp để phối hợp cùng thực hiện dự án này?

Ông Mai Minh Việt: Dự án có quy mô lớn, công nghệ kỹ thuật mới, lần đầu tiên triển khai tại Việt Nam, trong khi năng lực, kinh nghiệm của tổ chức, cá nhân trong nước đối với việc tổ chức thực hiện Dự án còn hạn chế. Kinh nghiệm thế giới cho thấy, thời gian chuẩn bị các dự án tương tự cần khoảng 36-42 tháng. Việc rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án có thể dẫn đến chưa thể kiểm soát, đánh giá được hết các rủi ro về mặt kinh tế, kỹ thuật trong quá trình thực hiện.

Hiện nay, 6 địa phương (trước đây là 9 tỉnh bây giờ còn lại sau khi sáp nhập còn 6 địa phương), đang phối hợp thực hiện rất tốt. Sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, các địa phương đều vào cuộc cùng với dự án và đến nay cũng chưa xảy ra những vướng mắc, các địa phương đều đáp ứng tiến độ, thậm chí có những địa phương vượt tiến độ.

Theo tiến độ hoàn thành dự án đã được Quốc hội thông qua và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Dự án sẽ khởi công vào ngày 19/12/2025 và cơ bản hoàn thành xây dựng vào năm 2030. Để đạt được tiến độ này là một thách thức rất lớn, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và cần có các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để rút ngắn thời gian.

Thời gian tới, rất mong tiếp tục nhận được sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp, hỗ trợ của các bộ, ngành địa phương liên quan trong việc đẩy nhanh các quy trình cho ý kiến, thẩm định, phê duyệt… theo quy định; đề nghị các địa phương và EVN đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng và di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật để sớm bàn giao mặt bằng sạch, đảm bảo việc triển khai Dự án được diễn ra thuận lợi và liên tục.

PV: Xin cảm ơn ông!

Hải Hà/VOV Giao thông

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/du-an-duong-sat-ha-noi-lao-cai-hai-phong-tien-do-ra-sao-post1228609.vov