Những lùm xùm tại dự án khu dân cư thương mại Vịnh Tre
Dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre (tại thị trấn Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) do Công ty Công trình giao thông An Giang đầu tư, thực hiện, với diện tích 93.884m2. Tổng mức đầu tư hơn 19,7 tỉ đồng (trong đó có 351 triệu đồng từ vốn ngân sách huyện).
Thời gian thực hiện từ năm 2002 - 2004, bị dang dở, sau đó Công ty Công trình giao thông An Giang giải thể, các hạng mục tại dự án chỉ đạt khoảng 30%.
Chính vì thế, UBND huyện Châu Phú xin chủ trương điều chỉnh quy hoạch, bổ sung quy mô, điều chỉnh dự án và được UBND tỉnh An Giang chấp thuận.
Theo chủ trương của tỉnh, dự án khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre được giao lại cho UBND huyện Châu Phú tiếp tục quản lý và hoàn thành các hạng mục còn lại.
Một góc khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre, thị trấn Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang - Ảnh: Tô Văn
Từ năm 2009 - 2017, UBND huyện Châu Phú nhiều lần mời gọi các công ty, doanh nghiệp đến đầu tư vào dự án và UBND tỉnh An Giang cho chủ trương giảm 30% trên tổng số nền theo giá UBND tỉnh phê duyệt để tiếp tục mời gọi đầu tư, nhưng vẫn không có đơn vị nào tham gia.
Thời điểm UBND huyện Châu Phú tiếp nhận thì dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre còn nợ ngân hàng số tiền hơn 20,4 tỉ đồng.
Đến năm 2017, UBND huyện Châu Phú phê duyệt chủ trương đầu tư với quy mô 98.546m2, tổng mức đầu tư là hơn 36,8 tỉ đồng từ nguồn ngân sách huyện. Thời gian thực hiện dự án đến năm 2019.
Sau đó, dự án được giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Châu Phú thực hiện. Đến năm 2020, UBND huyện Châu Phú trình UBND tỉnh An Giang xin chủ trương mở rộng dự án thêm 1.700m2 và thực hiện theo phương thức đất đổi nền. Đến nay, dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre (giai đoạn 1) có diện tích hơn 28.000m2, với 293 nền.
Trong số nền được đấu giá thì cán bộ thuộc cơ quan cấp huyện trúng 159 nền, cấp xã 25 nền, cơ quan theo ngành dọc đặt tại huyện 62 nền và 10 nền thuộc lực lượng vũ trang.
Giai đoạn 2 có tổng cộng 293 nền, trong đó đất đổi nền là 18. Đến nay còn 23 nền, gồm 18 nền đất đổi nền và 5 nền nhà nước đang quản lý, chưa đấu giá. Số nền còn lại đã bán đấu giá với số tiền hơn 54 tỉ đồng.
Về phương thức phân lô bán nền của dự án được huyện thông báo công khai, xin chủ trương UBND tỉnh ưu tiên cho cán bộ, công chức. Trường hợp trong 1 nền có từ hai người tham gia trở lên thì tổ chức đấu giá theo quy định. Trường hợp có 1 người tham gia thì được bán chỉ định.
Trong khi đó, ông Nguyễn Phước Lăng - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Châu Phú thông tin với báo chí, do quy trình, hồ sơ làm chậm nên kéo dài quá 12 tháng, vì vậy huyện phải ra thông báo gia hạn.
“Việc thu hồi đất trước đây là do giai đoạn 1 chưa ra quyết thu hồi. Riêng 2 trường hợp (hộ bà Kiến Thị Hạnh và hộ ông Nguyễn Hồng Tấn) có khiếu nại cũng đã được UBND tỉnh phê duyệt giá bồi thường. Việc thu hồi đất để kết thúc dự án và không liên quan gì đến việc đấu giá. Việc xây dựng đến nay đã tiến hành xong”, ông Lăng lý giải với báo chí.
Tuy nhiên, ngày 26.9.2023, UBND huyện Châu Phú lại có thông báo số 34/TB-UBND gửi đến các hộ dân về việc gia hạn thời gian thông báo số 14 ngày 9.5.2022 của UBND huyện về việc thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre.
Theo đó, diện tích dự kiến thu hồi khoảng 8.683m2, gồm 450m2 đất ở và hơn 8.200m2 đất trồng lúa. Lý do thu hồi là rất cần thiết để xây dựng, cải tạo mặt bằng, bố trí lại đất ở mới phù hợp với điều kiện kinh tế người dân.
Thanh tra tỉnh kiến nghị chuyển vụ việc qua cơ quan điều tra
Theo kết luận của Thanh Tra tỉnh An Giang có nêu, UBND huyện Châu Phú và Ban Quản lý dự án ký hợp đồng nguyên tắc, ký bảo lãnh vay vốn, ký hợp đồng hợp tác đầu tư không có cơ sở pháp lý. Thực hiện hợp tác đầu tư dự án khu dân cư Trung tâm thương mại Vịnh Tre không đúng quy định.
Quyết toán hợp đồng hợp tác đầu tư không đầy đủ, xác định không đúng số tiền thực chi cho Công ty Công trình giao thông An Giang, chênh lệch 1.110 triệu đồng. Bỏ sót số nợ 415 triệu đồng phải trả cho DNTN Nguyễn Dũng.
Việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng các giai đoạn đều không đúng quy định pháp luật về đất đai tại thời điểm thực hiện. Ngoài ra, không thành lập hội đồng bồi thường, không ban hành quyết định thu hồi diện tích đất cụ thể đối với từng thửa đất, quyết định bồi thường, hỗ trợ đối với từng hộ dân, thỏa thuận đổi đất sai quy định, sử dụng đất của người dân để thực hiện dự án nhưng chưa thực hiện thủ tục thu hồi đất... ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi.
UBND huyện Châu Phú phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 (lần 1) có một số chỉ tiêu không bảo đảm quy chuẩn về quy hoạch. Ban Quản lý dự án xác định không chính xác khối lượng một số công tác giữa bản vẽ thiết kế với dự toán xây dựng, một số nội dung công tác có trong dự toán và hợp đồng nhưng không được nhà thầu thực hiện với số tiền 262.570.405 đồng tại gói thầu số 9. Công tác giám sát, hồ sơ quản lý chất lượng và nhật ký thi công công trình gói thầu số 9 và số 23 chưa đúng quy định.
Việc UBND huyện Châu Phú chấp thuận cho Ban Quản lý dự án nhận ủy quyền của Công ty Công trình giao thông bán nền thương mại khi hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn chỉnh là không đúng quy định và không đúng nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Bên cạnh đó, khi bán nền lại không thu đủ số tiền theo hợp đồng đã ký, có nguy cơ thất thu số tiền 87 triệu đồng. Việc UBND huyện Châu Phú, Ban Quản lý dự án chuyển nhượng quyền sử dụng đất 54 nền không qua đấu giá quyền sử dụng đất (giai đoạn tháng 6.2007 đến năm 2013) là vi phạm quy định của pháp luật về quản lý đất đai.
Toàn bộ quá trình thực hiện bán đấu giá 270 nền, từ việc UBND huyện Châu Phú xin chủ trương, Sở Tài chính cùng các ngành tham mưu UBND tỉnh cho chủ trương bán nền không đúng quy định pháp luật.
Bên cạnh đó, UBND huyện Châu Phú định giá đất không đúng quy định, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất khi không đủ điều kiện theo quy định, quá trình tổ chức bán đấu giá có những vi phạm trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản, một chuỗi các vi phạm dẫn đến việc giao 270 nền không qua đấu giá cho cán bộ, công chức, viên chức, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý đất đai, có nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước.
Việc quản lý quỹ đất sau khi bồi thường, quỹ nền của dự án không chặt chẽ đã để người dân lấn chiếm, sử dụng khoảng 850m2 đất đã bồi thường.
Trong đó, có một phần diện tích đã được cấp giấy CNQSDĐ cho người dân 4 nền (nền số 7 Lô 6, nền số 11, 12 Lô 9 và nền số 01 Lô 12) UBND huyện không quản lý, cũng không xác định được người sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước đối với số tiền sử dụng đất của 4 nền này.
Đối với dự án khu dân cư chợ Vịnh Tre, dự án được thực hiện từ năm 2003 và kéo dài đến nay, trải qua hai lần chuyển giao chủ đầu tư, các cá nhân trực tiếp thực hiện dự án một số đã mất, một số chuyển công tác, về hưu… dẫn đến việc quản lý dự án không được liên tục, chặt chẽ.
Quy định pháp luật về đất đai, xây dựng, đấu giá… có nhiều thay đổi trong thời kỳ thực hiện dự án. Khi dự án được chuyển giao về huyện quản lý năm 2007, chỉ mới đầu tư được 30% hạ tầng kỹ thuật cùng với đó là số nợ phải trả khá lớn.
UBND huyện Châu Phú đã nhiều lần kêu gọi đầu tư, đưa quỹ nền ra khai thác nhưng không thành (năm 2007 giao Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh, năm 2010 dự kiến giao Công ty Cổ phần Địa ốc An Giang, năm 2013 dự kiến giao Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Sao Mai).
Phát sinh nhiều vấn đề về môi trường, an ninh trật tự trong khu vực dự án. Đặt ra yêu cầu phải tìm nguồn vốn để hoàn thiện hạ tầng, bán nền để trả nợ và giải quyết dứt điểm các vấn đề về môi trường, an ninh trật tự.
Về trách nhiệm chính của các hạn chế, vi phạm nêu trên thuộc về UBND huyện Châu Phú, cá nhân Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban (Giám đốc) Ban Quản lý dự án huyện các thời kỳ.
Trách nhiệm liên đới của các tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời cũng có phần trách nhiệm của các sở chuyên ngành trong việc tham mưu UBND tỉnh cho chủ trương bán nền tại khu dân cư chợ Vịnh Tre.
Kết luận thanh tra - Ảnh: Tô Văn
Trên cơ sở đề nghị của Đoàn thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh An Giang Võ Thị Siêu đã kiến nghị các biện pháp xử lý:
Đối với UBND huyện Châu Phú tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân có liên quan đến những hạn chế, vi phạm phát hiện qua thanh tra (trừ nội dung vi phạm kiến nghị xử lý hình sự).
UBND huyện chỉ đạo Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện tham mưu, bố trí vốn xử lý dứt điểm số nợ đọng còn lại; tập trung, ưu tiên bố trí vốn cho các dự án đã triển khai theo đúng tiến độ và dự kiến hoàn thành trong năm kế hoạch. Thực hiện hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý về đất đai đối với dự án khu dân cư chợ Vịnh Tre đúng theo quy định của pháp luật.
Có phương án xử lý dứt điểm đối với các kiến nghị liên quan đến thỏa thuận hoán đổi đất với 2 hộ dân nhưng chưa thực hiện được (hộ bà Kiến Thị Hạnh và hộ ông Nguyễn Hồng Tấn). Trường hợp có khó khăn, vướng mắc thì kịp thời xin ý kiến các cơ quan chuyên môn, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên có liên quan và đúng quy định pháp luật.
Đưa vào danh mục đất công để quản lý, khai thác đúng theo quy định pháp luật đối với 5 nền trống (nền số 2 Lô 6, nền số 11, 12, 13 Lô 11, nền số 1 Lô 13) và khu đất 153,5m2 đã bồi thường cho ông Võ Quang Trạng.
UBND huyện Châu Phú chỉ đạo Ban Quản lý dự án tăng cường công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, trong đó chú ý đến năng lực của đơn vị tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế; kiểm soát chặt chẽ công tác nghiệm thu, thanh toán khối lượng cho nhà thầu thi công.
Chánh Thanh tra tỉnh An Giang Võ Thị Siêu cũng yêu cầu UBND huyện Châu Phú có phương án xử lý dứt điểm số nợ của dự án khu dân cư chợ Vịnh Tre, gồm khoản nợ Quỹ đầu tư phát triển tỉnh là 3.038 triệu đồng. Nợ DNTN Nguyễn Dũng là 415 triệu đồng.
Bên cạnh đó, UBND huyện Châu Phú phải xác định nguyên nhân của việc chưa thu đủ số tiền phải thu theo Hợp đồng số 52/HĐ.CNQSDĐ/2006 giữa Ban Quản lý dự án và ông Nguyễn Văn Trạng. Trên cơ sở đó, tổ chức thu và nộp số tiền 87 triệu đồng còn lại vào ngân sách huyện.
Chánh Thanh tra tỉnh An Giang Võ Thị Siêu cũng kiến nghị chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định pháp luật đối với các nội dung sau:
Việc tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng các giai đoạn có dấu hiệu vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Việc quyết toán không đúng số tiền thực chi cho Công ty Công trình giao thông, chênh lệch 1.110 triệu đồng có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Ngoài ra, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất của 54 nền đất ở giai đoạn sau khi chuyển giao dự án (ngày 1.6.2007) đến năm 2013 có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Việc bán đấu giá 270 nền có dấu hiệu vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản và vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Tô Văn