Dự án Luật Hộ tịch sửa đổi: Phân cấp toàn bộ thẩm quyền đăng ký hộ tịch cho UBND cấp xã

một giờ trướcBài gốc

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại Điểm Phục vụ hành chính Công xã Yên Xuân. Ảnh: Công Phương

Bộ Tư pháp vừa trình Chính phủ đề xuất chính sách xây dựng dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi) nhằm thay thế Luật Hộ tịch năm 2014.

Đánh giá của Bộ Tư pháp cho thấy, Luật Hộ tịch có 26/77 Điều có quy định liên quan đến thẩm quyền đăng ký hộ tịch, trách nhiệm quản lý Nhà nước trong lĩnh vực hộ tịch của UBND cấp huyện, cần phải sửa đổi, bổ sung để bảo đảm phù hợp với việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, đẩy mạnh phân cấp phân quyền, chuyển giao nhiệm vụ giữa các cấp, chấm dứt hoạt động của chính quyền cấp huyện.

Luật Hộ tịch năm 2014 chưa dự liệu và chưa có quy định điều chỉnh đối với các trường hợp phát sinh, dẫn đến quá trình giải quyết yêu cầu đăng ký hộ tịch của người dân ở một số địa phương vẫn nảy sinh khó khăn, vướng mắc. Hiện nay, hầu hết các thủ tục đăng ký hộ tịch hiện hành (trừ yêu cầu cấp bản sao trích lục hộ tịch, xác nhận thông tin hộ tịch) đều xác định thẩm quyền theo nơi cư trú và yêu cầu người đi đăng ký hộ tịch phải có mặt để ký sổ, nhận kết quả là bản giấy trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch. Công chức tư pháp - hộ tịch thực hiện ghi vào sổ hộ tịch và nhập dữ liệu vào cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử. Với quy định ràng buộc như vậy thì chưa thể thực hiện việc đăng ký hộ tịch trực tuyến toàn trình, đồng thời chưa thể triển khai việc cho phép người có yêu cầu thực hiện đăng ký hộ tịch mà không phụ thuộc vào nơi đăng ký thường trú, tạm trú.

Một bất cập khác, kể từ khi Luật Hộ tịch có hiệu lực, Quốc hội đã ban hành một số Luật, Nghị quyết có nhiều tác động đến công tác đăng ký, quản lý hộ tịch, dẫn đến một số quy định giữa lĩnh vực pháp luật có liên quan và pháp luật hộ tịch chưa thống nhất với nhau, cơ quan đăng ký hộ tịch khó áp dụng hoặc áp dụng chưa thống nhất khi giải quyết yêu cầu đăng ký hộ tịch.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, để giải quyết các bất cập nói trên Bộ Tư pháp đã trình Chính phủ Tờ trình dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi) để thay thế Luật Hộ tịch năm 2014. Việc xây dựng dự án luật hướng tới bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, khắc phục những hạn chế, bất cập, thiếu sót của Luật Hộ tịch, phù hợp với việc tổ chức, sắp xếp bộ máy hành chính nhà nước, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, tạo cơ sở pháp lý mang tính đột phá, ổn định cho hoạt động đăng ký, quản lý hộ tịch. Cùng với đó, dự án luật đẩy mạnh việc hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác đăng ký, quản lý hộ tịch tạo thuận lợi cho người yêu cầu đăng ký hộ tịch, nâng cao hiệu lực, trình độ đăng ký, quản lý hộ tịch…

Dự án sẽ tập trung giải quyết 5 nhóm chính sách lớn, xuyên suốt toàn bộ nội dung của Luật.

Phân quyền triệt để đăng ký cho chính quyền cơ sở

Bộ Tư pháp đề xuất phân cấp toàn bộ thẩm quyền đăng ký hộ tịch cho UBND cấp xã, đồng thời ủy quyền cho công chức hộ tịch ký một số loại giấy tờ. Theo đó, cấp tỉnh và Trung ương chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý.

Hiện nay, theo Luật Hộ tịch năm 2014, UBND cấp huyện có thẩm quyền đăng ký các việc hộ tịch có yếu tố nước ngoài; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho công dân từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước và xác định lại dân tộc. UBND cấp xã thực hiện đăng ký các việc hộ tịch cho công dân cư trú trong nước; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho người dưới 14 tuổi và bổ sung thông tin hộ tịch.

Để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và chủ trương của Đảng, giải pháp mới sẽ giao UBND cấp xã mới thực hiện toàn bộ các loại việc về hộ tịch, bao gồm cả những nội dung trước đây thuộc thẩm quyền cấp huyện và cấp xã (cũ). Đồng thời, việc ủy quyền cho công chức hộ tịch ký một số giấy tờ sẽ giảm tải cho lãnh đạo UBND xã, tăng tính chủ động cho người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ và tạo thuận lợi cho người dân.

Phát triển và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử

Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử theo hướng xây dựng thành cơ sở dữ liệu quốc gia, bảo đảm dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Đây sẽ là nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC), đồng thời kết nối, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.

Giải pháp này phù hợp với định hướng chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ số; giúp nâng cao độ tin cậy của dữ liệu đầu vào, giảm thủ tục hành chính và mang lại nhiều tiện ích cho người dân thông qua nguồn dữ liệu đầy đủ, an toàn, chính xác.

Cải cách gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa

Bộ Tư pháp đề nghị tiếp tục cải cách hành chính trong lĩnh vực hộ tịch gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức thực hiện, nhằm nâng cao chất lượng công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.

Cụ thể, Bộ đề xuất cắt giảm thủ tục hành chính, bảo đảm tinh gọn và thống nhất; cho phép đăng ký hộ tịch không phụ thuộc địa giới hành chính; tăng tỷ lệ giải quyết trực tuyến, trực tuyến toàn trình; đẩy mạnh khai thác và sử dụng giấy tờ, dữ liệu điện tử.

Hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch

Đề xuất của Bộ Tư pháp đề cập đến việc hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm quyền nhân thân, bảo đảm thống nhất với quy định pháp luật có liên quan và phù hợp với thông lệ, điều ước, công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch

Bộ Tư pháp đề xuất cần chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch, bảo đảm tiêu chuẩn, năng lực phù hợp với vị trí việc làm, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về hộ tịch.

Giải pháp được lựa chọn là quy định công chức hộ tịch thuộc UBND cấp xã là người trực tiếp thực hiện công tác hộ tịch; giao Chính phủ quy định cụ thể về vị trí việc làm, tiêu chuẩn, trình độ, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ và điều kiện làm việc của công chức hộ tịch, phù hợp với pháp luật về cán bộ, công chức.

Minh Dương

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/du-an-luat-ho-tich-sua-doi-phan-cap-toan-bo-tham-quyen-dang-ky-ho-tich-cho-ubnd-cap-xa-438457.html