Sáng 3-12, tại phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường Quốc hội đã xem xét, biểu quyết thông qua pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của pháp lệnh Cảnh sát môi trường.
Theo tờ trình của Chính phủ, dự thảo pháp lệnh tập trung sửa đổi, bổ sung quy định về chủ thể thực hiện thẩm quyền tiến hành các hoạt động kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, bổ sung quy định kiểm tra phương tiện, đồ vật, địa điểm khi trực tiếp phát hiện có dấu hiệu tội phạm, vi phạm hành chính hoặc khi có tố giác, tin báo về tội phạm, vi phạm hành chính…
Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày tờ trình của Chính phủ. Ảnh: QH
Theo Chính phủ, đây là vấn đề rất cần thiết phải kịp thời sửa đổi, bổ sung để đáp ứng thực tiễn; không chịu ảnh hưởng bởi việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan nhà nước trong điều kiện bố trí ổn định tổ chức lực lượng Công an nhân dân ở 3 cấp.
Cụ thể, dự thảo bổ sung Trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an có thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm.
Việc giao thẩm quyền trên cho công an cấp xã, đồn công an nhằm bảo đảm chủ thể, lực lượng đảm nhiệm chức năng, nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm khi không còn Công an cấp huyện.
Việc giao thẩm quyền này cũng đảm bảo việc phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm ngay từ sớm, từ địa bàn cơ sở.
Đổi tên gọi của "Cảnh sát môi trường"
Một nội dung đáng chú ý khác, dự thảo sửa đổi tên gọi lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường phù hợp các quy định của pháp luật hiện nay và điều chỉnh tên gọi của bộ, ngành chức năng phù hợp với tổ chức mới.
Pháp lệnh hiện hành quy định về "tổ chức của Cảnh sát môi trường", dự thảo mới đổi tên thành "lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường".
Tại phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường Quốc hội đã xem xét, biểu quyết thông qua pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của pháp lệnh Cảnh sát môi trường. Ảnh: QH
Lực lượng này bao gồm đơn vị công an nhân dân có chức năng, nhiệm vụ chuyên trách phòng, chống tội phạm về môi trường; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ của các đơn vị công an nhân dân có chức năng, nhiệm vụ chuyên trách phòng, chống tội phạm về môi trường; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân được giao trực tiếp phụ trách, chỉ huy, thực hiện công tác phòng, chống tội phạm về môi trường ở công an xã, phường, đặc khu, đồn công an.
Ngoài ra, dự thảo pháp lệnh cũng đổi tên "Cảnh sát môi trường" bằng cụm từ "Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường".
Chính phủ cho biết lý do đổi tên do các văn bản mới được ban hành (Luật Bảo vệ môi trường, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Tổ chức cơ quan Điều tra hình sự...) đã ghi nhận tên gọi mới là Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường và để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ thực tế của lực lượng này được giao.
Cơ quan soạn thảo nhất trí về tên gọi của lực lượng thành "Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường" để bảo đảm phù hợp các quy định của pháp luật hiện nay.
Thẩm tra dự thảo pháp lệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho hay Ủy ban này nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo pháp lệnh.
Cũng theo ông Lê Tấn Tới, một số ý kiến đề nghị giữ nguyên tên gọi của lực lượng là "Cảnh sát môi trường" hoặc đổi thành "Cảnh sát phòng, chống tội phạm về tài nguyên, môi trường và an toàn thực phẩm" hoặc "Cảnh sát bảo vệ môi trường".
Đồng thời, đề nghị lấy tên gọi của pháp lệnh là "Pháp lệnh Cảnh sát môi trường (sửa đổi)" hoặc "Pháp lệnh Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường" hoặc "Pháp lệnh Cảnh sát bảo vệ môi trường".
Làm sao phòng ngừa, giáo dục là chính
Phát biểu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết việc sửa đổi pháp lệnh là rất cấp thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong bối cảnh tình hình vi phạm đang diễn phức tạp, tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân, phát triển bền vững và an ninh phi truyền thống.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc đồng bộ hóa tổ chức bộ máy với mô hình mới, trong đó có chuyển giao thẩm quyền từ cấp huyện về cấp xã, làm sao để cảnh sát môi trường ở cơ sở là công an xã tập trung tuần tra ở địa phương, giảm khoảng trống, tăng hiệu quả xử lý vi phạm nhỏ lẻ ở địa phương.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: QH
"Bỏ cấp huyện, còn cấp tỉnh, cấp xã. Từ tỉnh xuống xã lâu thì giao quyền hạn cho cảnh sát môi trường ở xã, phường"- Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng pháp lệnh cần nhấn mạnh vai trò cộng đồng, tăng cường phòng ngừa, làm sao phòng ngừa, giáo dục là chính.
Ông Trần Thanh Mẫn cho rằng dù có bao nhiêu cảnh sát môi trường nhưng việc phòng ngừa, ý thức của người dân không cao sẽ không thể làm được.
Ông cũng đề nghị hằng tháng, hằng quý, cảnh sát môi trường phải xuống với địa bàn, cơ sở để tuyên truyền.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng đặt vấn đề về xử lý nước thải với khu công nghiệp, khu dân cư. "Ở nước ngoài, kênh, rạch rất là sạch, rất là tốt, còn ở mình đây nhìn xuống sông, kênh, rạch bẩn, ô nhiễm"- ông nói và một lần nữa nhấn mạnh vai trò của cộng đồng.
NHÓM PHÓNG VIÊN