Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật địa chất và khoáng sản: Phân cấp, phân quyền triệt để đi đôi với cơ chế hậu kiểm

4 giờ trướcBài gốc

Kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn

Trình bày dự thảo Tờ trình tại cuộc họp, ông Mai Thế Toản - Phó Cục trưởng Cục ĐC&KS Việt Nam, Bộ NN&MT cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ĐC&KS nhằm kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn thi hành Luật, đặc biệt là các vấn đề về cơ chế cấp phép, khai thác, sử dụng khoáng sản phục vụ các công trình trọng điểm, dự án đầu tư công, dự án động lực.

Luật sửa đổi sẽ góp phần đẩy nhanh thủ tục triển khai các dự án phát triển hạ tầng, các dự án trọng điểm quốc gia cần khởi công chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV; đồng thời là giải pháp thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025 và tạo nền tảng vững chắc hướng tới tốc độ tăng trưởng hai con số trong các năm tiếp theo.

Về các nội dung cơ bản, dự thảo Luật đã cụ thể hóa định hướng lớn của Đảng, Nhà nước về tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, thực hiện phân cấp, phân quyền hợp lý giữa Trung ương và địa phương, lấy hiệu quả quản lý làm trung tâm, lấy người dân và doanh nghiệp làm chủ thể phục vụ.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định về nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) như không phải thực hiện thủ tục trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư đối với việc khai thác khoáng sản nhóm III, nhóm IV để cung cấp cho các công trình, dự án, nhiệm vụ thuộc trường hợp thi công dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp, công trình, hạng mục công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của pháp luật về đầu tư công…

Ngoài việc luật hóa các quy định về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền về lĩnh vực ĐC&KS theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật ĐC&KS một số nhóm chính sách.

Nhóm chính sách 1 sửa đổi, bổ sung quy định trong cấp phép hoạt động khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng thông thường, khoáng sản nhóm IV phục vụ xây dựng các công trình, dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư khẩn cấp, cấp bách do cấp có thẩm quyền quyết định; dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (sau đây gọi chung là công trình, dự án) theo hướng thông thoáng, thuận lợi hơn.

Nhóm chính sách 2, sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để cung cấp kịp thời và bảo đảm nguồn nguyên vật liệu đầu vào cho các dự án đầu tư chế biến sâu khoáng sản; các công trình, dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư khẩn cấp, cấp bách do cấp có thẩm quyền quyết định; dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư, đáp ứng yêu cầu giải phóng mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới.

Nhóm chính sách 3 cho phép cơ quan quản lý nhà nước cấp giấy phép thăm dò xuống sâu, mở rộng đối với tổ chức, cá nhân đang khai thác khoáng sản hợp pháp mà không phải điều chỉnh, bổ sung quy hoạch khoáng sản trước khi cấp giấy phép thăm dò; căn cứ theo kết quả thăm dò khoáng sản, cơ quan quản lý quy hoạch khoáng sản cập nhật, bổ sung vào quy hoạch khoáng sản làm cơ sở quản lý hoạt động khoáng sản.

Nhóm chính sách 4 sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền quản lý thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm II, nhóm III, nhóm IV tại khu vực biển liên vùng hoặc khu vực biển nằm ngoài phạm vi ranh giới quản lý hành chính trên biển của UBND cấp tỉnh giữa cơ quan trung ương và UBND cấp tỉnh, tạo cơ chế quản lý rõ ràng, thuận lợi trong việc cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản cát biển cũng như bảo đảm tính đồng bộ giữa quy định của pháp luật về khoáng sản và pháp luật về tài nguyên môi trường biển, hải đảo và pháp luật khác có liên quan, góp phần sớm huy động nguồn tài nguyên cát biển phục vụ việc san lấp, thi công công trình tại một số địa phương phía Nam trong thời điểm nhu cầu về nguồn cung nguyên vật liệu tăng cao.

Có cơ chế kiểm tra, theo dõi việc phân cấp, phân quyền

Phát biểu tại cuộc họp, các ý kiến phát biểu cơ bản tán thành với các nội dung của dự án Luật; đánh giá cao các nội dung về phân cấp, phân quyền; cắt giảm, đơn giản hóa TTHC… trong dự thảo Luật.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung đánh giá tác động của một số nội dung phân cấp, phân quyền; có cơ chế hậu kiểm, thông tin báo cáo, cơ chế kiểm tra, theo dõi việc phân cấp, phân quyền đảm bảo đúng các quy định của pháp luật. Cùng với đó, làm rõ cơ chế trách nhiệm đối với nhiều nội dung chính sách mới trong dự thảo Luật, tránh trường hợp thực hiện áp dụng tùy tiện.

Đại diện Bộ Tài chính đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ, thuyết minh cụ thể hơn về tác động chính sách của chính sách 2 liên quan đến tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, nhất là tác động tới ngân sách.

Từ thực tiễn hoạt động sản xuất, kinh doanh, đại diện Tổng Công ty Đông Bắc đề nghị bổ sung vào Điều 26 dự thảo Luật quy định cơ chế đặc thù được sử dụng tạm thời đất rừng tự nhiên, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ phục vụ khoan thăm dò trên mặt không phải chuyển đổi mục đích sử dụng rừng (làm đường, nền khoan) để đánh giá tài nguyên khoáng sản cho quốc gia, sau khi khoan thăm dò xong sẽ được phục hồi hoàn trả lại.

Về điều chỉnh cấp giấy phép, nêu thực tế trong quá trình thực hiện giấy phép có sự gia tăng về trữ lượng do vỉa dày hơn hoặc do thăm dò nâng cấp trữ lượng trong ranh giới giấy phép khai thác, đại diện Tổng Công ty Đông Bắc cho rằng việc quy định hồ sơ điều chỉnh giấy phép phải có dự án điều chỉnh, chủ trương đầu tư điều chỉnh, báo cáo đánh giá tác động môi trường điều chỉnh… là không thực hiện được.

Do vậy, đề nghị xem xét chỉ cần hồ sơ thiết kế mỏ điều chỉnh theo quy mô công suất đã cấp thay cho việc quy định dự án điều chỉnh để khai thác trữ lượng than còn lại.

Kết luận nội dung cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú tán thành với sự cần thiết đề xuất để trình Quốc hội dự án Luật nhằm xử lý các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn trong bối cảnh Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu trong năm 2025 cơ bản tháo gỡ tất cả điểm nghẽn do quy định của pháp luật.

Dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, bám sát Tờ trình số 22-TTr/ĐU ngày 1/7/2025 của Đảng ủy Chính phủ về đề xuất một số nội dung cần sửa đổi, bổ sung Luật ĐC&KS năm 2024 và nguyên tắc xử lý vi phạm của Bộ Chính trị để đảm bảo phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng.

Cùng với đó, tiếp tục rà soát các quy định để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các luật có liên quan như Đất đai, Bảo vệ môi trường, Đầu tư, Đầu tư công, Luật tổ chức chính quyền địa phương; đảm bảo phân cấp, phân quyền triệt để gắn với hậu kiểm; rà soát thêm các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn (nếu có) để đề xuất phương án xử lý trong phạm vi khả năng, thời gian cho phép.

Tường Minh

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/du-an-luat-sua-doi-bo-sung-mot-so-dieu-cua-luat-dia-chat-va-khoang-san-phan-cap-phan-quyen-triet-de-di-doi-voi-co-che-hau-kiem.html