Giám sát là cơ chế hữu hiệu bảo đảm kỷ luật, kỷ cương và hiệu quả thi hành pháp luật

5 giờ trướcBài gốc

Giám sát văn bản quy phạm pháp luật có vai trò ngày càng quan trọng

Trình bày tham luận “Đổi mới công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật góp phần nâng cao chất lượng, khắc phục hạn chế, bất cập trong việc ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú khẳng định, hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật đóng vai trò ngày càng quan trọng, góp phần hỗ trợ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội thực hiện tốt 3 chức năng hiến định.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú trình bày tham luận. Ảnh: Phạm Thắng

Đặc biệt, trong bối cảnh công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp, việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật hướng đến 3 mục tiêu: gắn với việc nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật và tăng cường hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật; phát hiện nội dung trái với Hiến pháp, luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên hoặc không còn phù hợp để kịp thời xử lý; đồng thời, phát hiện việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết để kịp thời đôn đốc, yêu cầu thực hiện nghiêm.

Trong thời gian qua, đồng hành và tích cực theo sát hoạt động giám sát của Quốc hội, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú cho biết, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành đã quyết liệt triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật.

Bộ Tư pháp đã chủ trì tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, trong đó có quy định nhằm khắc phục khoảng trống pháp lý do chưa kịp ban hành văn bản quy định chi tiết, nâng cao trách nhiệm và chất lượng xây dựng văn bản quy phạm pháp luật….

Các đại biểu dự Diễn đàn. Ảnh: Phạm Thắng

Bộ Tư pháp cũng tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết 206/2025/QH15, tạo cơ sở pháp lý để xử lý kịp thời vướng mắc do quy định của pháp luật, tháo gỡ điểm nghẽn phát triển, góp phần đưa pháp luật thành lợi thế cạnh tranh. Đặc biệt là, tham mưu Quốc hội ban hành Nghị quyết số 197/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, trong đó có hoạt động giám sát.

Ngoài ra, theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, sau khi các cơ quan của Quốc hội có báo cáo tổng hợp kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có văn bản chỉ đạo thực hiện các kiến nghị, đề xuất nêu tại các kết quả giám sát, Bộ Tư pháp cũng đã chủ động có các văn bản đôn đốc bộ, ngành rà soát, nghiên cứu thực hiện hiệu quả các kiến nghị giám sát.

Nêu kết quả cụ thể, ông Nguyễn Thanh Tú cho biết, đến hết tháng 6 năm 2025, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng đã ban hành 82/106 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết, pháp lệnh còn tồn đọng, đạt hơn 77% mục tiêu. Hay như, quy định dành 20% diện tích làm nhà ở xã hội trong Nghị định quy định chi tiết Luật Nhà ở năm 2014 đã được xử lý phù hợp trong Luật Nhà ở năm 2023 và Nghị định hướng dẫn thi hành Luật này.

Bên cạnh đó, hực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị, hướng đến mục tiêu: “Năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật”, Bộ Tư pháp đã phối hợp các bộ, ngành rà soát và đã có báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật vào ngày 5/8/2025, theo đó, trong tổng số 2.092 kiến nghị, phản ánh, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan đã thống nhất có 834 kiến nghị, phản ánh có khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, chiếm gần 40%, trong đó cũng có nhiều kiến nghị, phản ánh xuất phát từ công tác giám sát của các cơ quan của Quốc hội.

Tăng cường phản biện để bảo đảm tính khách quan

Khẳng định “kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật là nguồn đầu vào tin cậy cho công tác lập pháp, là cơ chế hữu hiệu bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, minh bạch, hiệu quả trong tổ chức thi hành pháp luật”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đề xuất một số giải pháp, kiến nghị để để góp phần đưa công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật có hiệu quả và thiết thực hơn nữa:

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú trình bày tham luận. Ảnh: Phạm Thắng

Thứ nhất, công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật phải gắn với việc tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị; hoạt động giám sát phải gắn với hoàn thiện chính sách, pháp luật, gắn với việc tăng cường giải thích pháp luật, hướng dẫn áp dụng văn bản quy phạm pháp luật theo Điều 60 và Điều 61 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ hai, kế hoạch giám sát nên bám sát những vấn đề quan trọng, được dư luận quan tâm, có trọng tâm, trọng điểm, như: giám sát việc tháo gỡ “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật… để kiến tạo, phát triển, giám sát việc phân cấp, phân quyền trong tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Thứ ba, đề cao sự phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt động giám sát; thực hiện việc giám sát ngay từ khi xây dựng dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết; tăng cường kiểm soát nội dung giao quy định chi tiết và các điều kiện bảo đảm cần thiết để xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết.

Thứ tư, tăng cường công tác phản biện để bảo đảm tính khách quan, toàn diện và đưa ra các giải pháp khắc phục kịp thời; công khai các báo cáo kết quả giám sát; theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kết luận giám sát...

Thứ năm, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng các phần mềm giám sát, phân tích dữ liệu và hệ thống quản lý thông tin để hỗ trợ hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật một cách nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả, đồng thời theo dõi và đánh giá kết quả thực hiện. Thiết lập một cổng thông tin trực tuyến (hoặc sử dụng Cổng pháp luật quốc gia) để người dân và các tổ chức xã hội tham gia giám sát, phản biện và phản ánh các vấn đề liên quan đến văn bản quy phạm pháp luật.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/giam-sat-la-co-che-huu-hieu-bao-dam-ky-luat-ky-cuong-va-hieu-qua-thi-hanh-phap-luat-10382362.html