Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Tổ 11
Sáng nay, 3/11, sau phiên làm việc tại hội trường, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tham gia thảo luận tại Tổ 11 (gồm Đoàn ĐBQH TP. Cần Thơ và Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên).
Nêu quan điểm cụ thể đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các ĐBQH Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ), Lò Thị Luyến (Điện Biên), Lê Minh Nam (Cần Thơ), Hoàng Thanh Tùng (Cần Thơ)... đều bày tỏ thống nhất cao việc sửa đổ, bổ sung một số điều của hai Luật trên.
ĐBQH Hoàng Thanh Tùng (Cần Thơ) phát biểu
Nếu thực trạng có khó khăn, rào cản thì cũng cần ủng hộ Chính phủ
Về các điều khoản cụ thể, ĐBQH Lò Thị Luyến (Điện Biên) nêu rõ, tại khoản 1 Điều 29 về vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài quy định: “1. Các Bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ nắm giữ 100% vốn điều lệ gửi đề xuất khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài cho Bộ Tài chính.”
Dẫn báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế và Tài chính không đồng thuận về nội dung trên và cho rằng việc quản lý vay nợ nước ngoài cần gắn với trách nhiệm của công ty mẹ, công ty mẹ là cơ quan ký kết hợp đồng vay và trả nợ vay, đại biểu Lò Thị Luyến cũng chỉ rõ, Tờ trình của Chính phủ còn thiếu thông tin cụ thể về thực trạng vấn đề này.
Cụ thể, Tờ trình của Chính phủ chỉ nêu: Nhằm phục vụ công tác giám sát, điều hành, huy động vốn đảm bảo trong các chỉ tiêu tài khóa, nợ công được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với định hướng thu hút và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài và khả năng cung cấp vốn của nhà tài trợ nước ngoài từng thời kỳ, tránh đầu tư phân tán và lãng phí nguồn lực.
Đại biểu đề nghị Chính phủ cần cung cấp thêm thông tin vì mục đích trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung luật này là để tháo gỡ những khó khăn của thực tại.
Nếu trong trường hợp cho phép giao cho công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ gửi đề xuất khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài cho Bộ Tài chính thì có những ưu điểm và nhược điểm gì? Tờ trình nêu: gửi Bộ Tài chính để đánh giá, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở để thẩm định nguồn vốn và thực hiện các thủ tục đầu tư chương trình, dự án”.
ĐBQH Lò Thị Luyến (Điện Biên) phát biểu
Nếu trong trường hợp không đồng thuận cho công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ gửi đề xuất khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài cho Bộ Tài chính thì sẽ gặp những khó khăn gì, hiện nay thực trạng này như thế nào?
"Nếu thực trạng có những khó khăn, rào cản, ảnh hưởng tới việc tiếp cận nguồn vốn này... thì cũng cần phải ủng hộ Chính phủ về nội dung quy định này", đại biểu Lò Thị Luyến nhấn mạnh.
Trao đổi, làm rõ hơn nội dung trên, đại biểu Lê Minh Nam cho biết, đối với công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thì khi được vay vốn ODA cũng vẫn phải thông qua công ty mẹ là đầu mối để quản lý, kiểm soát. Đây không chỉ là vấn đề liên quan đến trách nhiệm đối với khoản vay ODA mà còn liên quan đến công tác điều hành, quản lý tài chính doanh nghiệp đối với các công ty con.
ĐBQH Lê Minh Nam (Cần Thơ) phát biểu
"Quy định công ty mẹ làm đầu mối để đề xuất khoản vay cũng giúp cho việc là đầu mối tập trung quản lý, điều hành, vận hành doanh nghiệp, thực hiện mục tiêu, chủ trương, định hướng mà doanh nghiệp được giao", đại biểu Lê Minh Nam nhấn mạnh. Thêm vào đó, đại biểu cho biết, quá trình tổ chức thực hiện cho thấy một số chủ thể cho vay nước ngoài cũng quan tâm đến đầu mối công ty mẹ là chủ thể vay, nên việc quy định công ty mẹ làm đầu mối sẽ bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả hơn.
Cần phân cấp mạnh hơn nữa
Cũng liên quan đến Điều 29, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá, dự thảo Luật đã chỉnh sửa khá công phu.
Theo đại biểu thời gian qua, hiệu quả vay vốn ODA, đặc biệt là việc giải ngân vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Giải ngân vẫn rất chậm, khối lượng cũng hạn chế. Do đó, đại biểu bày tỏ đánh giá rất cao Bộ Tài chính, Chính phủ đã đề xuất chỉnh sửa quy định trong Luật Quản lý nợ công theo hướng giảm các thủ tục hành chính, giải quyết được các vướng mắc và tăng tiến độ giải ngân vốn ODA, mở rộng đối tượng vay lại, đối tượng cấp phát từ nguồn vốn vay ODA để giúp việc triển khai nhanh hơn, hiệu quả hơn, phù hợp với các đối tượng được vay.
ĐBQH Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) phát biểu
Đánh giá cụ thể về các nội dung của Điều 29, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng chỉ rõ, thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ đã rõ hơn để phù hợp với Luật Đầu tư công và cải cách cái thủ tục hành chính.
Dẫn ý kiến thiểu số trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính khi thẩm tra dự án Luật, đại biểu cũng đề nghị nên cân nhắc để có thể phân cấp mạnh hơn nữa, giúp cho việc cải cách thủ tục hành chính tốt hơn. Theo đó, quy định Thủ tướng Chính phủ chỉ phê duyệt kế hoạch vay nợ hàng năm còn Bộ Tài chính sẽ phê duyệt các đề xuất khoản vay cụ thể.
Đối với doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ nắm giữ 100% vốn điều lệ, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đề xuất nên giao cho các doanh nghiệp này có thể tự thực hiện các thủ tục về đề xuất và đàm phán vay ODA mà không phải qua khâu trung gian trên cơ sở kế hoạch vay nợ hàng năm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Để vốn ODA hướng tới các dự án có tác động kinh tế - xã hội cao và đáp ứng yêu cầu phát triển mới, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cũng đề xuất cần có quy định bổ sung ưu tiên nguồn vốn ODA cho các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, các dự án đầu tư công đặc biệt, chương trình dự án lớn trọng điểm có tính chất thay đổi tình thế, bước ngoặt để giúp chúng ta có nền tảng, động lực phát triển.
Đại biểu cũng đề nghị cho phép nghiên cứu quy định việc rút vốn, giải ngân vốn qua Cổng thông tin đầu tư công trực tuyến của Bộ Tài chính hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia để bảo đảm minh bạch và giảm giấy tờ, thủ tục hành chính.
Một nội dung khác, tuy không được Chính phủ đề xuất sửa đổi lần này, song từ từ thực tế có sự bất cập, chưa thống nhất, đại biểu Lò Thị Luyến cũng đề nghị sửa đổi, bổ sung, đó là quy định liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND cấp tỉnh.
Đại biểu cho biết, tại khoản 1 Điều 16 Luật Quản lý nợ công hiện hành quy định nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND cấp tỉnh “1. Quyết định, điều chỉnh kế hoạch vay, trả nợ 5 năm, hằng năm của chính quyền địa phương theo quy định của Luật này và quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước”.
Khoản 1 Điều 17 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: “1. Lập kế hoạch vay, trả nợ 5 năm, hàng năm của chính quyền địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định”. Chưa quy định UBND tỉnh có trách nhiệm phải trình HĐND tỉnh trong việc điều chỉnh kế hoạch vay.
Để đảm bảo tính thống nhất, đại biểu Lò Thị Luyến đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung nhiệm vụ của UBND cấp tỉnh trong việc “lập điều chỉnh kế hoạch vay 5 năm, hàng năm của chính quyền địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định” để đảm bảo đầy đủ, thống nhất với thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh quy định. Viết lại khoản 1 Điều 17 như sau: “Lập kế hoạch vay, điều chỉnh kế hoạch vay, trả nợ 5 năm, hàng năm của chính quyền địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định”.
Tin: Quỳnh Chi; Ảnh: Lâm Hiển