Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi): Bổ sung hành vi nghiêm cấm trù dập, trả thù người tố cáo

5 giờ trướcBài gốc

Có quy định về khu giam riêng

Cho ý kiến vào dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) sáng 4/11, các đại biểu tại Tổ 4 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Khánh Hòa, Lai Châu và Lào Cai) cơ bản tán thành với việc cần thiết sửa đổi Luật.

Đại biểu Hà Hồng Hạnh (Khánh Hòa) phân tích, qua nhiều năm triển khai thực hiện Luật Thi hành án hình sự, công tác thi hành án hình sự được thực hiện nghiêm minh, chặt chẽ; các quyền và chế độ của người chấp hành án được thực hiện đúng quy định của pháp luật, phục vụ hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và nhà nước ta.

ĐBQH Hà Hồng Hạnh (Khánh Hòa) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, qua quá trình khảo sát tại trại giam, đại biểu cho rằng Luật đã bộc lộ một số bất cập, vướng mắc, cần được sửa đổi để phù hợp với thực tiễn.

Góp ý cụ thể, đại biểu nêu, tại điểm i, khoản 1, Điều 23 dự thảo Luật quy định: “Phạm nhân được quyền tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật”.

Đáng chú ý, hiện chưa có quy định cụ thể để hướng dẫn việc thực hiện vấn đề này, gây khó khăn cho các trại giam, trại tạm giam.

Một trường hợp khác là phạm nhân có tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trước khi đi chấp hành án phạt tù thì theo quy định họ được khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế tư nhân.

Tuy nhiên, tại khoản 2 Điều 52 quy định phạm nhân chỉ được khám, chữa bệnh tại cơ sở y tế của trại giam, trại tạm giam, cơ sở khám chữa bệnh của Nhà nước.

“Đây là một bất cập, gây khó khăn cho các đơn vị đang thực hiện giam giữ phạm nhân”. Do đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể, ví dụ quy định phạm nhân chỉ được khám chữa bệnh tại cơ sở của Nhà nước, của trại giam… hoặc mở rộng phạm vi sử dụng BHYT cho phạm nhân.

Tại điểm đ, khoản 2, Điều 26 quy định một số đối tượng được bố trí giam giữ riêng: Phạm nhân có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần, bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình trong thời gian chờ đưa đi giám định pháp y, pháp y tâm thần, chờ kết quả giám định và quyết định của Tòa án.

Đại biểu Hà Hồng Hạnh thông tin, thực tế trại giam chưa có khu giam giữ riêng số phạm nhân này, hiện cũng chưa có quy định rõ về việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn cụ thể để tránh số phạm nhân này tự hủy hoại thân thể, tự sát…, trong khi đa số phạm nhân phạm các tội liên quan đến ma túy, giết người, khi vào trại giam thường có dấu hiệu bất thường về tâm sinh lý, có các hành vi tự gây hại cho bản thân và cho người khác.

Dẫn quy định tại Nghị định số 133/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự, đại biểu cho biết, có hướng dẫn phạm nhân có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần hoặc mất khả năng nhận thức sẽ được bố trí cán bộ theo dõi giám sát, bảo đảm an toàn kịp thời. Song, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về các biện pháp bảo vệ, giám sát, phòng ngừa các hành vi tự sát, tự gây thương tích của phạm nhân.

Mặt khác, một số trại giam không có đủ nhân lực về y tế, cơ sở vật chất hay quy trình chuẩn để phòng ngừa tự sát, gây thương tích của phạm nhân.

Do đó, đại biểu đề nghị cần có quy định về khu giam riêng, các cơ chế giám sát 24/24, loại bỏ các vật nguy hiểm, đồng thời ban hành các quy trình y tế về tâm lý học trong quản lý phạm nhân mắc bệnh tâm thần - đây cũng là nội dung để bảo đảm quyền con người, giúp giảm rủi ro pháp lý trong quản lý giam giữ.

Khoản 1, Điều 57 dự thảo Luật quy định: Ngay sau khi nhận được quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, trại giam, trại tạm giam phải niêm yết danh sách phạm nhân được tha tù trước thời hạn có điều kiện tại cơ sở giam giữ phạm nhân. Ngay sau khi quyết định tha tù trước thời hạn có hiệu lực pháp luật, trại giam, trại tạm giam cấp chứng nhận tha tù trước thời hạn có điều kiện và tha phạm nhân...

Đại biểu Hà Hồng Hạnh kiến nghị, cần quy định cụ thể hơn về cụm từ “ngay sau khi”.

Bên cạnh đó, theo Bộ luật Tố tụng hình sự, quyết định tha tù trước thời hạn của Tòa án là quyết định có thể bị kháng nghị, thời hạn kháng nghị là 15 ngày. Do đó, nếu quyết định không bị kháng nghị và có hiệu lực, các trại giam mới cấp chứng nhận và tha người có quyết định tha tù.

Chưa lường đến yếu tố bất khả kháng

Cơ bản nhất trí với dự thảo Luật, ĐHQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) bổ sung, tại khoản 8 Điều 7 quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong thi hành án hình sự, cần bổ sung hành vi là “trù dập, trả thù người tố cáo, người khiếu nại trong thi hành án hình sự”, để bảo đảm hiệu quả trong thực thi quyền khiếu nại, tố cáo và tăng cường công tác giám sát.

ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tại Điều 13 và Điều 14 dự thảo Luật quy định nhiệm vụ, quyền hạn của trại giam, trại tạm giam trong thi hành án hình sự, có nội dung trích xuất và tổ chức thực hiện trích xuất theo quy định của Luật này, cụ thể là chữa bệnh, tiêm chủng, hiến mô bộ phận cơ thể...

Nhấn mạnh đây là nội dung rất quan trọng, đại biểu đề nghị, cần quy định rõ về điều kiện, quy trình, bảo đảm trình tự, tính tự nguyện, sự đồng ý bằng văn bản của phạm nhân, để làm cơ sở bảo đảm thực hiện quyền con người theo Hiến pháp và pháp luật.

Ngoài ra, dự thảo Luật quy định về thời hạn 7 ngày, người tại ngoại phải có mặt tại cơ quan chức năng để thực hiện thủ tục thi hành án phạt tù, quản lý giam giữ, giáo dục phạm nhân. Tuy nhiên, dự thảo Luật chưa lường đến trường hợp bất khả kháng như ốm đau, bệnh tật, thiên tai, nên cần bổ sung “trừ trường hợp có lý do bất khả kháng” để bảo đảm tính khả thi, đại biểu Hoàng Quốc Khánh nêu ý kiến.

Đan Thanh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-an-luat-thi-hanh-an-hinh-su-sua-doi-bo-sung-hanh-vi-nghiem-cam-tru-dap-tra-thu-nguoi-to-cao-10394352.html