Người lao động làm thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại Hà Nội. Ảnh: Thu Hằng.
Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Việc làm về bảo hiểm thất nghiệp. Hồ sơ do Bộ Nội vụ xây dựng.
GIỮ NGUYÊN MỨC ĐÓNG 1% TIỀN LƯƠNG ĐỂ ĐẢM BẢO AN TOÀN QUỸ
So với dự thảo lần trước, Bộ Nội vụ đã đề xuất bổ sung nhiều quy định mới liên quan đến mức đóng và nguồn đóng bảo hiểm thất nghiệp. Về mức đóng, người lao động, người sử dụng lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp với mức bằng 1% mức tiền lương tháng; Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp. Lý do tại Điều 33 Luật Việc làm 2025 đã quy định mức đóng tối đa 1%.
Trước đó, góp ý vào dự thảo, Bộ Tài chính đề nghị duy trì mức đóng bảo hiểm thất nghiệp của người lao động, người sử dụng lao động và mức hỗ trợ của nhà nước hỗ trợ như quy định hiện hành.
Cụ thể, người lao động đóng bằng 1% tiền lương tháng, người sử dụng lao động đóng bằng 1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp, Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Lý giải cho đề xuất trên, Bộ Tài chính cho biết trong những năm gần đây, số chi các chế độ bảo hiểm thất nghiệp đã tiệm cận số thu trong năm, trong khi chưa chi đủ các chế độ bảo hiểm thất nghiệp.
Năm 2023, thu bảo hiểm thất nghiệp đạt 23.094,6 tỷ đồng, chi ở mức 22.936 tỷ đồng, và số dư cuối kỳ là 62.734 tỷ đồng. Năm 2024, thu tăng lên 25.678,8 tỷ đồng, chi giảm còn 23.039 tỷ đồng, đưa kết dư cuối kỳ lên 67.365 tỷ đồng.
Kế hoạch năm 2025 thu dự kiến đạt hơn 25.700 tỷ đồng, chi là hơn 27.000 tỷ đồng, với số dư cuối kỳ dự kiến là trên 67.300 tỷ đồng. Nhìn chung, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn cho những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, dự kiến khi thực hiện theo Luật Việc làm 2025, sẽ thực hiện đầy đủ 4 chế độ bảo hiểm thất nghiệp, dẫn đến chi Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hằng năm chắc chắn sẽ tăng so với hiện nay.
Mặt khác, khi thực hiện chi trả chi phí tổ chức và hoạt động bảo hiểm thất nghiệp của Tổ chức dịch vụ việc làm công, theo dự kiến đơn giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp của Bộ Nội vụ xây dựng, thì chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm thất nghiệp từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp dự kiến mỗi năm tăng lên so với hiện nay, ít nhất là 105 tỷ đồng mỗi năm.
“Vì vậy, nếu giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp dẫn đến kết dư Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp trong các năm tiếp theo sẽ giảm nhanh chóng, dẫn đến khó điều tiết trong trường hợp khủng hoảng, thiên tai, dịch bệnh…Đồng thời, gây áp lực lên ngân sách Nhà nước hàng năm sẽ phải hỗ trợ vào quỹ để duy trì mức kết dư như quy định”, Bộ Tài chính cho hay.
GIẢM TIỀN ĐÓNG CHO DOANH NGHIỆP SỬ DỤNG LAO ĐỘNG LÀ NGƯỜI KHUYẾT TẬT
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các cơ quan, đơn vị có liên quan, đồng thời tính toán về thu, chi bảo hiểm thất nghiệp, cơ quan soạn thảo đã lựa chọn mức đóng 1% để đảm bảo khả năng chi trả của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, và đảm bảo an toàn qũy mà không cần sự hỗ trợ từ Ngân sách Nhà nước trong 3 năm tới.
Bộ Nội vụ tính toán, nếu giữ nguyên mức đóng là 1% thì dự kiến số thu bảo hiểm thất nghiệp trong những năm tiếp theo như sau: Năm 2026 khoảng 27.000 tỷ đồng/năm, năm 2027 khoảng 28.300 tỷ đồng, và năm 2028 khoảng 29.700 tỷ đồng.
Lao động đăng ký thông tin tìm kiếm việc làm. Ảnh: TH.
Đáng chú ý, Bộ Nội vụ còn đề xuất giảm tiền đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp từ 1% xuống 0% tiền đóng thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động phải đóng cho người lao động là người khuyết tật trong thời gian người lao động làm việc. Thời gian hỗ trợ không quá 12 tháng.
Theo Bộ Nội vụ, tại bài toán tính toán Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp khi xây dựng Luật Việc làm, thì theo kết quả điều tra quốc gia về lao động việc làm và điều tra quốc gia người khuyết tật Việt Nam, có 31% trong tổng số 6,4 triệu người khuyết tật có khả năng lao động (khoảng 2 triệu người).
Giả sử chính sách này giúp thu hút được 10% người khuyết tật có khả năng lao động, với mức tiền lương bình quân tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp hiện nay là 6 triệu đồng/tháng, mức đóng bảo hiểm thất nghiệp hằng tháng là 1% mức tiền lương tháng, thì số tiền đóng giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp khoảng 144 tỷ đồng/năm. Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn trong các năm tiếp theo.
Mặt khác, việc giảm đóng này cũng không phát sinh thủ tục hành chính khi người sử dụng lao động đăng ký tham gia bảo hiểm thất nghiệp đối với người lao động là người khuyết tật với cơ quan Bảo hiểm xã hội.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định còn bổ sung 1 điều về trách nhiệm đóng bảo hiểm thất nghiệp, theo hướng quy định cụ thể trách nhiệm của người sử dụng lao động trong đóng bảo hiểm thất nghiệp, việc người lao động lựa chọn nộp tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp khi người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Quy định này để đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong việc thụ hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp.
Thu Hằng