Nhiều cơ sở giáo dục đã đăng tải dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo.
Trong đó, nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo các mức từ 25% đến 80%.
Cụ thể, mức phụ cấp 25% áp dụng đối với nhà giáo giảng dạy trong các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng và trường bồi dưỡng của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và các trường chính trị của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Mức phụ cấp cao nhất là 80% áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ.
Theo lãnh đạo nhiều trường, mức phụ cấp đề xuất trong dự thảo nhìn chung cao hơn so với mức hiện hành mà giáo viên đang hưởng. Đây là tín hiệu tích cực góp phần cải thiện thu nhập, là động lực tinh thần để giáo viên yên tâm gắn bó với nghề.
Giáo viên mầm non khu vực I phấn khởi khi được tăng thêm 10% phụ cấp nhưng vẫn còn trăn trở
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Đào Thị Thúy Vân - Hiệu trưởng Trường Mầm non Ánh Sao (xã Yên Châu, tỉnh Sơn La) cho biết, một trong những điểm đáng chú ý trong dự thảo là đề xuất mức phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên dao động từ 25% đến 80%, tùy theo khu vực công tác và điều kiện cụ thể. Đây là một bước tiến tích cực, khi đã có sự điều chỉnh tăng lên đáng kể về mức phụ cấp cho đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là giáo viên vùng khó khăn.
Theo cô Vân, hiện nay cô đang hưởng mức phụ cấp ưu đãi nghề là 50%. Mặc dù công tác tại Sơn La - vốn là địa bàn miền núi nhưng địa bàn trường của cô vẫn thuộc khu vực 1. Trong khi đó, theo đề xuất mới trong dự thảo, mức phụ cấp 60% được áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các trường mầm non thuộc xã khu vực I, khu vực II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; các xã đảo, hải đảo, xã biên giới, xã an toàn khu theo quy định của Chính phủ. So với mức phụ cấp hiện hưởng, như dự thảo mức phụ cấp của cô được tăng thêm 10%.
Cô Đào Thị Thúy Vân - Hiệu trưởng Trường Mầm non Ánh Sao (xã Yên Châu, tỉnh Sơn La). Ảnh: Nhân vật từng cung cấp
“Tôi cho rằng đây là một chính sách có tính thực tiễn nếu được triển khai. Với đặc thù là giáo viên công tác tại vùng núi, mức phụ cấp 60% như đề xuất là hợp lý. Nếu được thông qua, tôi kỳ vọng có thể tạo thêm động lực cho giáo viên yên tâm công tác, nhất là ở những địa bàn còn nhiều khó khăn.
Trên thực tế, đối với những giáo viên đã gắn bó lâu năm, có hệ số lương cao, các thầy cô có thể đủ trang trải sinh hoạt. Tuy nhiên, với các giáo viên trẻ mới ra trường, lương khởi điểm còn hạn chế phải công tác tại các vùng sâu, vùng xa, cuộc sống sinh hoạt sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Nhiều người buộc phải thắt chặt chi tiêu, nhất là khi trong gia đình chỉ có một người làm giáo viên, còn người còn lại làm nông nghiệp, thu nhập không ổn định. Trong bối cảnh nông sản khó tiêu thụ, chăn nuôi dễ gặp rủi ro do dịch bệnh, việc một gia đình trông chờ vào đồng lương giáo viên là điều không dễ dàng.
Một thực tế khác cũng cần được lưu tâm là những giáo viên từ vùng xuôi lên miền núi công tác thường phải gánh thêm nhiều chi phí như tiền thuê nhà, chi phí đi lại về quê… Hiện nay, chỉ một số ít địa bàn vùng sâu, vùng xa có xây dựng nhà công vụ cho giáo viên, song phần lớn đã xuống cấp, không còn đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt cơ bản. Đây là những vấn đề cần được xem xét một cách thấu đáo nếu muốn chính sách thực sự phát huy hiệu quả trong việc hỗ trợ, giữ chân đội ngũ giáo viên tại các địa phương còn nhiều khó khăn”, cô Vân nêu quan điểm.
Cùng bàn vấn đề này, cô Nguyễn Thị Hà - Hiệu trưởng Trường Mầm non 2 (xã Tuấn Sơn, tỉnh Lạng Sơn) cho biết: “Hiện tôi đang công tác tại một trường mầm non thuộc khu vực 1 và hưởng mức phụ cấp ưu đãi nghề là 50%. Khi biết trong dự thảo có đề xuất mức phụ cấp lên 60%, tôi cho rằng mức tăng này có ý nghĩa động viên cho giáo viên rất lớn. Trong bối cảnh hiện nay, giá cả các mặt hàng thiết yếu đều tăng, việc tăng mức phụ cấp ưu đãi nghề lên 60% là phù hợp để giúp giáo viên đảm bảo đời sống sinh hoạt”.
Theo cô Hà, việc phân theo khu vực và cấp học để áp dụng mức phụ cấp từ 25% đến 80% như trong dự thảo hiện nay là hợp lý về mặt nguyên tắc. Mặc dù khu vực 3 là vùng đặc biệt khó khăn và giáo viên mầm non được hưởng mức phụ cấp cao nhất (80%), nhưng trên thực tế, nhiều xã ở khu vực 1 và 2 của một số địa phương cũng đang đối mặt với những khó khăn không kém. Do đó, mức phụ cấp nên được xem xét thấu đáo, đảm bảo được tính linh hoạt, phù hợp hơn với thực tế tại từng địa phương, thay vì chỉ cứng nhắc dựa trên phân loại về địa giới hành chính.
Hiện nay, nhà trường không thiếu giáo viên và đa phần các thầy cô đều là người địa phương, sinh sống gần khu vực trường. Trước đây, khi phân công giáo viên về công tác ở vùng khó, nhiều người đã chuyển hộ khẩu lên vùng đó và gắn bó lâu dài. Điều này cũng góp phần giúp nhà trường duy trì được sự ổn định trong đội ngũ giáo viên, giảm thiểu khó khăn trong việc sắp xếp nhân sự. Mặc dù không thiếu giáo viên, nhưng việc thu hút học sinh đến trường vẫn là một thách thức ở địa phương, do nhiều gia đình còn khó khăn, vẫn có tâm lý chưa coi trọng bậc học mầm non. Có thời điểm, thầy cô phải đến từng nhà vận động thì phụ huynh mới đồng ý cho con đi học.
Trong dự thảo, những mức phụ cấp ưu đãi nghề liên quan tới giáo viên mầm non gồm:
Mức phụ cấp 45% áp dụng đối với nhà giáo giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non; giảng dạy các môn khoa học Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng; trường bồi dưỡng của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương; các trường chính trị của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
Mức phụ cấp 60% áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các trường mầm non thuộc xã khu vực I, khu vực II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; các xã đảo, hải đảo, xã biên giới, xã an toàn khu theo quy định của Chính phủ;
Mức phụ cấp 80% áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ.
Nếu triển khai vào thực tiễn hiệu quả sẽ góp phần giữ chân, thu hút giáo viên giỏi, yêu nghề
Theo thầy Nguyễn Tiến Lực - Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Tà Ghênh (xã Nậm Có, tỉnh Lào Cai), phụ cấp ưu đãi nghề là một trong những khoản mang ý nghĩa cả về vật chất lẫn tinh thần đối với đội ngũ giáo viên. Đây không chỉ là sự ghi nhận mà còn là một trong những yếu tố giúp tạo động lực, giữ chân giáo viên, nhất là ở những địa bàn khó khăn.
Một tiết học ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Tà Ghênh (xã Nậm Có, tỉnh Lào Cai). Ảnh: NTCC
“Chúng tôi cũng mới được tiếp cận dự thảo và thời điểm hiện tại nhà trường đang tập trung cho các nhiệm vụ chuyên môn chuẩn bị đầu năm học, nên chưa có đủ thời gian để nghiên cứu sâu toàn bộ nội dung.
Tôi cho rằng nếu dự thảo được thông qua và thực hiện theo hướng tăng mức phụ cấp ưu đãi nghề như đề xuất, thì đây sẽ là một động lực rất lớn về mặt tinh thần đối với đội ngũ giáo viên. Đặc biệt, với những giáo viên đang ngày ngày ‘bám trường’ ở vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn thì mức phụ cấp hợp lý sẽ góp phần giúp họ yên tâm cống hiến. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh phụ cấp cũng thể hiện rõ sự ghi nhận với đặc thù nghề nghiệp của giáo viên, góp phần nâng cao vị thế, giá trị của nghề dạy học trong xã hội”, thầy Lực nêu quan điểm.
Trong dự thảo, mức phụ cấp ưu đãi nghề liên quan tới giáo viên trường phổ thông dân tộc bán trú như sau: "Mức phụ cấp 50% áp dụng đối với nhà giáo giảng dạy trong các trường năng khiếu thể dục thể thao, trường năng khiếu nghệ thuật; trường phổ thông dân tộc bán trú; các trường tiểu học ở xã khu vực I, khu vực II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; các xã đảo, hải đảo, xã biên giới, xã an toàn khu theo quy định của Chính phủ".
Tuy nhiên, theo thầy Lực, điều quan trọng không chỉ nằm ở con số được nêu trong dự thảo, mà còn ở cách tổ chức thực hiện chính sách trong thực tiễn. Do vậy, chính sách cần được triển khai một cách đồng bộ, có hướng dẫn cụ thể và rõ ràng để đảm bảo tính minh bạch, công bằng giữa các nhóm giáo viên. Bởi trên thực tế, giáo viên ở mỗi địa phương, mỗi cấp học và vùng miền khác nhau đều có những điều kiện làm việc, mức độ khó khăn cũng như yêu cầu chuyên môn khác nhau. Nếu không có quy định chi tiết, dễ dẫn đến tình trạng áp dụng không thống nhất giữa các địa phương, gây ra tâm lý so bì cho một số nhóm giáo việc. Việc xác định đối tượng được hưởng phụ cấp, mức hưởng và cách tính toán cụ thể cần dựa trên các tiêu chí rõ ràng.
“Tôi ủng hộ các chính sách về điều chỉnh phụ cấp ưu đãi nghề đối với nhà giáo và kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho các thầy cô. Đặc biệt, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn như hiện nay, việc có một chính sách phụ cấp ưu đãi nghề công bằng, hợp lý và bền vững sẽ là yếu tố quan trọng để giữ chân giáo viên giỏi, khuyến khích họ gắn bó với nghề”, thầy Lực bày tỏ.
Thu Thủy