Luật Nhà giáo đầu tiên của Việt Nam sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Một trong những nội dung đáng chú ý là quy định rõ 3 nhóm đối tượng được ưu tiên trong tuyển dụng nhà giáo, thể hiện định hướng tuyển chọn nhân lực giáo dục dựa trên kinh nghiệm, năng lực thực tiễn và sự đóng góp lâu dài.
Cụ thể, 3 nhóm đối tượng này gồm:
Ưu tiên người từng giảng dạy ở vị trí phù hợp
Theo Điều 14 của Luật Nhà giáo số 73/2025/QH15, nhóm đầu tiên được ưu tiên là những người đã làm nhiệm vụ giảng dạy hoặc giáo dục tại vị trí phù hợp với nhu cầu tuyển dụng.
Đây có thể là các giáo viên hợp đồng nhiều năm tại địa phương, những người đã từng tham gia giảng dạy thỉnh giảng, hay cán bộ giáo dục có kinh nghiệm gắn bó với trường lớp ở cấp học tương ứng.
Việc ưu tiên nhóm này không chỉ ghi nhận đóng góp thực tế, mà còn đảm bảo sự kế thừa và ổn định trong quá trình giảng dạy – đặc biệt trong bối cảnh nhiều địa phương còn thiếu giáo viên nhưng lại khó tuyển do rào cản thủ tục hoặc biến động nhân sự.
Ưu tiên người có kỹ năng nghề và kinh nghiệm thực tiễn trong giáo dục nghề nghiệp
Đối với hệ thống giáo dục nghề nghiệp, Luật Nhà giáo lần đầu tiên quy định rõ việc ưu tiên tuyển dụng các ứng viên có tay nghề cao, kinh nghiệm thực tế trong sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy ở các trường trung cấp, cao đẳng nghề - nơi cần nhiều giảng viên có khả năng "cầm tay chỉ việc" hơn là lý thuyết thuần túy.
Theo đó, một người thợ lành nghề, kỹ sư thực hành hoặc chuyên gia từng làm việc lâu năm trong lĩnh vực cụ thể có thể được ưu tiên xét tuyển vào vị trí giáo viên nghề, nếu đáp ứng các tiêu chuẩn giảng dạy và có nguyện vọng tham gia đào tạo thế hệ mới.
Ưu tiên theo quy định khác của pháp luật hiện hành
Ngoài hai nhóm trên, Luật cũng mở rộng phạm vi ưu tiên với những trường hợp đặc biệt theo quy định của pháp luật hiện hành. Điều này có thể bao gồm: giáo viên công tác ở vùng sâu vùng xa, người dân tộc thiểu số, người có năng khiếu đặc biệt, hoặc những cá nhân có đóng góp xuất sắc trong nghiên cứu, đổi mới giáo dục.
Việc mở rộng các đối tượng ưu tiên thể hiện sự linh hoạt của luật, đồng thời tạo điều kiện để phát hiện và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng, gắn với đặc thù từng vùng miền và yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kỳ chuyển đổi số.
Đảm bảo công bằng và nâng cao chất lượng tuyển dụng
Dù có chính sách ưu tiên, Luật Nhà giáo vẫn nhấn mạnh việc tuyển dụng phải đúng quy trình, bảo đảm công khai, minh bạch và dựa trên năng lực. Các đối tượng được ưu tiên sẽ được cộng điểm hoặc xét đặc cách trong một số trường hợp, nhưng không có nghĩa là “miễn thi” hay vượt qua tất cả ứng viên khác một cách mặc định.
Sự xuất hiện của quy định này trong Luật Nhà giáo là bước tiến nhằm hướng đến đội ngũ nhà giáo thực chất - những người có cả năng lực chuyên môn và sự từng trải, thay vì chỉ dựa vào bằng cấp hay lý lịch. Đồng thời, nó cũng là lời khẳng định vị thế đặc biệt của nghề giáo trong hệ thống công vụ quốc gia.
Luật Nhà giáo 2025 không chỉ là hành lang pháp lý đầu tiên dành riêng cho đội ngũ nhà giáo, mà còn là nền tảng để nâng cao chất lượng đội ngũ trong dài hạn. Ba nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng là minh chứng cho sự đánh giá đúng năng lực và kinh nghiệm, từ đó tạo động lực để những người thực sự tâm huyết với nghề có cơ hội phát triển, cống hiến và lan tỏa giá trị giáo dục đến nhiều thế hệ học sinh.
Yến Nguyễn