Dự kiến người có thu nhập hơn 15 triệu đồng/tháng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân từ năm 2026. Ảnh minh họa: TTXVN
Dự thảo nhận định mức giảm trừ gia cảnh hiện hành được áp dụng từ năm 2020 đến nay nên cần thiết phải điều chỉnh cho phù hợp, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Cụ thể, phương án 1, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Cụ thể, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế
từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng; mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành).
Phương án 2, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành); mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng.
Bộ Tài chính cho biết, đa số các ý kiến tham gia đồng tình theo phương án 2. Với phương án này, theo Bộ Tài chính, người có thu nhập tiền lương, tiền công 15 triệu đồng mỗi tháng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp. Còn nếu thu nhập 20 triệu đồng, khoản thuế phải nộp khoảng 120.000 đồng một tháng sau khi trừ chi phí bảo hiểm.
Trường hợp có 1 người phụ thuộc, cá nhân thu nhập 25 triệu đồng sẽ nộp thuế 33.750 đồng; còn thu nhập 30 triệu mức đóng là 265.000 đồng. Trường hợp có các khoản phụ cấp, trợ cấp, tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện được trừ trước khi tính thuế thì số thuế phải nộp thấp hơn, hoặc không.
Trường hợp cá nhân có 2 người phụ thuộc thu nhập 30 triệu đồng/tháng, nếu trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp... thì không phải nộp thuế thu nhập cá nhân; nếu thu nhập 40 triệu đồng/tháng thì cũng chỉ nộp thuế 540 nghìn đồng/tháng (tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân trên tổng thu nhập khoảng 1,35%).
Theo Bộ Tài chính khi áp dụng mức giảm trừ dự kiến 15,5 triệu đồng/tháng, hầu hết người nộp thuế ở bậc 1 sẽ chuyển sang không phải nộp thuế (chiếm 95% số người nộp bậc 1 hiện hành), một phần cá nhân thuộc bậc 2 chuyển sang bậc 1 hoặc không phải đóng thuế. Tương tự, những người ở các bậc thuế còn lại đều được giảm số thuế thu nhập cá nhân phải nộp.
Bộ Tài chính tính toán, dự kiến số thu ngân sách từ thuế thu nhập cá nhân khoảng 84.477 tỷ đồng, giảm 21.000 tỷ mỗi năm so với hiện hành. Số người còn phải nộp thuế là 2,21 triệu người, giảm 2,18 triệu người (49,66%) do chuyển từ bậc 1 sang diện không chịu thuế.
Theo Bộ Tài chính, việc điều chịnh nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế theo các phương án nêu trên sẽ góp phần giảm bớt khó khăn cho người nộp thuế trong bối cảnh giá cả, lạm phát tăng so với thời điểm năm 2020. Số thuế phải nộp sẽ được giảm cho mọi người nộp thuế, trong đó tỷ lệ giảm số thuế phải nộp của nhóm người nộp thuế ở bậc thuế thấp sẽ nhiều hơn so với những người nộp thuế ở bậc thuế cao.
Nhằm bù đắp số hụt thu trước mắt do thực hiện chính sách, Chính phủ tập trung chỉ đạo các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, chính sách tài khóa theo các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy các động lực tăng trưởng GDP năm 2025 đạt ít nhất 8% và phấn đấu hai con số trong điều kiện thuận lợi hơn, qua đó tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Đồng thời, quyết liệt trong thu ngân sách nhà nước, tăng cường quản lý, cải cách thủ tục hành chính, đầy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý thuế, nhất là trong các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, thu từ đất, chuyển nhượng bất động sản, hoạt động thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số.
Dự thảo điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh sẽ có hiệu lực khi Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được ký ban hành và áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026.
Tuy nhiên, vẫn có một số góp ý đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao hơn đề xuất trong dự thảo. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên cho rằng, để mức giảm trừ gia cảnh phù hợp thực hiện, đảm bảo tính ổn định, phù hợp với tốc độ tăng CPI năm 2025 và giai đoạn 2026 - 2030, đề nghị Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 20 triệu đồng/tháng (tương đương 240 triệu đồng/năm) và điều chỉnh giảm trừ gia cảnh cho mỗi người phụ thuộc lên 10 triệu đồng/tháng (trong dự thảo đề xuất giảm trừ gia cảnh cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng). Việc điều chỉnh này không chỉ đảm bảo nguyên tắc công bằng, nuôi dưỡng nguồn thu bền vững mà còn góp phần hỗ trợ người dân vượt qua áp lực chi phí sinh hoạt ngày càng lớn, góp phần mở rộng diện tự nguyện kê khai và nộp thuế minh bạch, ổn định.
Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM cho rằng, theo các số liệu phân tích và căn cứ tình hình biến động giá gần đây, dự đoán mức tăng chỉ số giá các mặt hàng cơ bản cuối năm 2025 có thể đạt mức 50%. Do đó, kiến nghị điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng tương ứng 50%, lên 16,5 triệu đồng/tháng. Đồng thời, với mức tăng giảm trừ gia cảnh, khi xây dựng luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) cũng cần thay đổi các bậc thuế trong biểu thuế lũy tiến để mức thu nhập của bậc thuế có thuế suất cao nhất cũng tăng tương ứng 50%, đạt mức 120 triệu đồng/tháng.
Đoàn đại biểu Quốc hội TP Huế cho rằng hai phương án điều chỉnh giảm trừ gia cảnh được xây dựng trên cơ sở khác nhau. Phương án 1, dựa theo CPI và phương án 2, dựa theo tốc độ tăng thu nhập/GDP bình quân đầu người.
Trong bối cảnh Việt Nam tăng trưởng nhanh, mức sống cải thiện nhưng ngân sách vẫn phải đảm đương nhiều nhiệm vụ an sinh – xã hội việc lựa chọn một phương án duy nhất là chưa phù hợp.
Vì vậy, Đoàn đại biểu Quốc hội TP Huế đề nghị xây dựng phương án kết hợp (Phương án 3). Cụ thể, điều chỉnh hằng năm theo CPI để bảo đảm giảm trừ gia cảnh không bị trượt giá do lạm phát; định kỳ 3-5 năm, điều chỉnh bổ sung theo tốc độ tăng thu nhập/GDP bình quân đầu người, nhằm chia sẻ hợp lý thành quả tăng trưởng với người nộp thuế.
Thùy Dương/Bnews/vnanet.Vn