Dư nợ tín dụng tăng cao: thận trọng điều hành chính sách tiền tệ

7 giờ trướcBài gốc

Tín dụng tăng do đâu?

Đến 29/9, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt khoảng 17,71 triệu tỷ đồng, tăng 13,37% so với cuối năm 2024. Tốc độ tăng trưởng tín dụng này đồng nghĩa với việc các ngân hàng đã giải ngân cho vay ròng ra nền kinh tế gần 2,1 triệu tỷ đồng sau 9 tháng, tương đương con số của cả năm 2024 và ở mức cao kỷ lục trong nhiều năm qua. Đến thời điểm này, các chỉ báo kinh tế chịu tác động bởi vốn tín dụng cao, tăng trưởng kinh tế quý III/2025 đạt 8,23% cho thấy nỗ lực tăng cung - kích cầu vốn tín dụng đã đạt hiệu quả ngắn hạn.

Hoạt động cho vay những tháng đầu năm 2025 được thúc đẩy bởi các yếu tố chính, mặt bằng lãi suất thấp, kích thích nhu cầu vay vốn; đầu tư công được đẩy mạnh, pháp lý bất động sản dần được tháo gỡ giúp thị trường bất động sản phục hồi…

Từ đầu năm 2025 đến nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục duy trì lãi suất điều hành ở mức thấp để định hướng thị trường giảm lãi suất cho vay hỗ trợ DN và người dân; đồng thời, NHNN thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và các giải pháp khác để phấn đấu hạ lãi suất cho vay. Mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục có xu hướng giảm.

Khách hàng giao dịch tại Agribank Chi nhánh Láng Hạ, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Theo NHNN tính đến tháng 9, khoảng 78% dư nợ tín dụng được phân bổ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh, còn lại chủ yếu phục vụ tiêu dùng. Cụ thể, thương mại - dịch vụ là nhóm ngành chiếm tỷ trọng vốn tín dụng lớn nhất, gần 70%. Tiếp đến, vốn rót vào công nghiệp - xây dựng chiếm gần 24% và nông - lâm - nghiệp khoảng 6,23%... Về tín dụng bất động sản (BĐS), tính đến cuối tháng 8/2025, tín dụng BĐS đã đạt hơn 4 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 19%.

Tăng trưởng tín dụng các tháng trong năm nay đều tăng cao hơn so với cùng kỳ năm 2024, đồng thời duy trì xu hướng tháng sau cao hơn tháng trước. Kết quả tăng trưởng tín dụng tích cực đã mở ra triển vọng đạt mục tiêu tăng trưởng cuối năm cao. Bởi nửa cuối năm, nhu cầu vốn của khách hàng cao hơn trong mùa kinh doanh cao điểm.

Lãnh đạo một Ngân hàng thương mại (NHTM) tư nhân cho hay: "Cuối năm là thời điểm quan trọng cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Việc liên tục giảm lãi suất nhằm giúp khách hàng kịp thời tiếp cận nguồn vốn giá rẻ để thúc đẩy DN vượt qua khó khăn và phát triển".

Ghi nhận của PV, nhiều NHTM cũng đẩy mạnh các gói tín dụng cho vay đối với cả khách hàng cá nhân, các nhu cầu vốn mua BĐS, mua ô tô… để kích cầu tín dụng cuối năm.

Kiểm soát, cảnh báo sớm rủi ro để ứng phó kịp thời

NHNN dự báo tăng trưởng tín dụng cả năm nay có thể đạt 19 - 20%, cũng là mức tăng cao nhất trong khoảng 15 năm trở lại đây.

Các chuyên gia nhận định, năm 2025, tăng trưởng tín dụng rất cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới, một mặt hỗ trợ cho nền kinh tế, mặt khác có ý kiến lo ngại dòng tiền chảy vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như BĐS đầu cơ, chứng khoán, thậm chí bị chi phối bởi sở hữu chéo, gây ra những tác động tiêu cực cho thị trường và nền kinh tế.

PGS.TS Phạm Thế Anh (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, với mặt bằng giá BĐS đang rất cao, vượt quá khả năng chi trả của người mua ở thực, nhiều khả năng đầu cơ mới là lực cầu đang dẫn dắt thị trường.

Cần chú ý đến việc nợ xấu mới có khả năng gia tăng đến từ việc đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng. Mặc dù sự phục hồi của tín dụng BĐS và tiêu dùng hỗ trợ thị trường trong ngắn hạn, nhưng sự tập trung này làm tăng nguy cơ phân bổ sai tín dụng và có thể làm hệ thống tài chính dễ bị tổn thương nếu xảy ra cú sốc ngành.

TS Lê Xuân Nghĩa

Thông tin từ cuộc họp báo của NHNN mới đây cho biết, tính đến cuối tháng 8/2025, tín dụng BĐS đã đạt hơn 4 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 19% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng này cho thấy một lượng vốn khổng lồ đã được bơm vào thị trường địa ốc trong thời gian rất ngắn. Tốc độ tăng trưởng tín dụng của nhiều ngân hàng vào BĐS lên tới 20 - 30%, cao gấp 2 - 3 lần so với tốc độ tăng trưởng tín dụng chung toàn hệ thống.

PGS.TS Hoàng Văn Cường lại lo ngại, tỷ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam hiện đã ở mức 134%; hệ thống ngân hàng đang gánh vác phần lớn vai trò cung ứng vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, dẫn tới rủi ro mất cân đối thanh khoản kỳ hạn và áp lực nợ xấu tăng cao nếu chất lượng tín dụng không được kiểm soát chặt chẽ.

Tại Công điện số 190/CĐ-TTg ngày 7/10/2025, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN nghiên cứu, có giải pháp quản lý chặt chẽ, thẩm định, đánh giá kỹ khi cấp tín dụng đối với các dự án BĐS có giá sản phẩm ở mức cao hoặc có dấu hiệu "thổi giá", "đẩy giá"; các tổ chức tín dụng cho vay có tài sản bảo đảm là BĐS cần được định giá khách quan, hợp lý, tuân thủ quy định để bảo đảm hiệu quả và an toàn tín dụng; hướng dòng vốn vào phân khúc nhà ở xã hội và các dự án phục vụ nhu cầu thật của người dân.

NHNN khẳng định sẽ điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, liên tục rà soát để vừa bảo đảm tăng trưởng kinh tế vừa kiểm soát lạm phát; Chỉ đạo các tổ chức tín dụng cân nhắc, lưu ý các khoản vay ở lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, tránh nợ xấu phát sinh.

Để kiểm soát rủi ro, Thông tư 14/2025 có hiệu lực từ ngày 15/9, quy định chuẩn mực an toàn vốn đối với NHTM với nhiều giải pháp, bao gồm hoàn thiện các quy định về tỷ lệ an toàn trong hoạt động cấp tín dụng, tăng cường dự phòng rủi ro đối với các khoản vay có liên quan tới BĐS và tiến tới quy định các khoản vay phục vụ kinh doanh BĐS phải áp dụng hệ số rủi ro cao nhất 200%.

Trong các giải pháp kiến nghị, NHNN kiến nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất chính sách về thuế liên quan đến lĩnh vực BĐS theo nội dung tại Nghị quyết 161/2024/QH15 (quy định về mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang…).

Ngoài ra, NHNN cũng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu, hoàn thiện các quy định về thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu DN, tạo cơ sở phát triển bền vững thị trường vốn.

Dòng vốn ngân hàng đổ vào quá mạnh cũng khiến giá tài sản tăng cao, dù CPI chưa phản ánh rõ. Mặt khác, nguồn vốn của ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn song lại được sử dụng cho vay trung và dài hạn đang và sẽ gây rủi ro về thanh khoản, nợ xấu có thể tăng mạnh nếu không kiểm soát tốt. Tỷ trọng vốn tín dụng/GDP dự kiến lên đến 150% vào cuối năm nay (trên cơ sở dự báo tăng trưởng tín dụng 20%) là mức đáng ngại có thể gây rủi ro với hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.

TS Châu Đình Linh, giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh

Trâm Anh

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/du-no-tin-dung-tang-cao-than-trong-dieu-hanh-chinh-sach-tien-te.870779.html