Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi): Cân đối giữa lợi nhuận và an toàn quỹ

2 giờ trướcBài gốc

Bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) được xây dựng nhằm xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi thời gian qua, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với pháp luật liên quan, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức bảo hiểm tiền gửi nâng cao năng lực tài chính và tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng, qua đó bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, bảo đảm duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh, an toàn xã hội.

Toàn cảnh phiên họp của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính. Ảnh: Hồ Long

Khẳng định "các sửa đổi với quy định của Luật hiện hành đều hướng đến mục tiêu cao nhất là bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đoàn Thái Sơn phân tích, dự thảo luật quy định thời điểm chi trả tiền bảo hiểm sớm hơn so với hiện hành, khi cho phép chi trả trong trường hợp Ngân hàng Nhà nước có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt khi tổ chức đó có lỗ lũy kế lớn hơn 100% giá trị của vốn điều lệ. Như vậy, sẽ không phải đợi khi phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt hoặc Ngân hàng Nhà nước có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả tiền gửi thì mới được thực hiện chi trả tiền bảo hiểm tiền gửi như hiện nay.

Theo Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn, việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi chỉ có thể thực hiện chi trả tiền gửi sau khi tổ chức tín dụng đã có quyết định phá sản sẽ không bảo đảm được vai trò của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong việc ổn định tâm lý người gửi tiền, ngăn chặn nguy cơ đổ vỡ, bảo vệ tốt nhất quyền lợi người gửi tiền. Trong khi đó, khi tổ chức tín dụng rơi vào trường hợp nêu trên cũng gần như chủ sở hữu không còn năng lực điều hành, quản lý và không thể làm được gì nữa, cần được triển khai chi trả tiền bảo hiểm tiền gửi.

Hay như, dự thảo luật bổ sung quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện cho vay đặc biệt tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi tổ chức này được can thiệp sớm, được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt; để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc… Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn cho biết, các bổ sung này của dự thảo luật sẽ tạo điều kiện để Ngân hàng Nhà nước được thực hiện biện pháp cuối cùng để xử lý tổ chức tín dụng yếu kém (sử dụng bảo hiểm tiền gửi), tương tự như cách các quốc gia trên thế giới đang áp dụng; qua đó, giúp tránh ảnh hưởng đến hệ thống tài chính, bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đoàn Thái Sơn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm. Điều chỉnh quy định về số tiền bảo hiểm được trả trong trường hợp nhiều người sở hữu chung tiền gửi được bảo hiểm tiền gửi theo thông lệ quốc tế...

“Các quy định nêu trên hướng tới mục tiêu phát huy vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và bảo đảm an toàn hệ thống”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.

Đâu là mục tiêu tối thượng của quỹ bảo hiểm tiền gửi?

Một trong những nội dung đáng chú ý là dự thảo luật điều chỉnh các quy định về mô hình tổ chức, hoạt động, nguồn vốn hoạt động, chế độ tài chính, hạch toán, kế toán của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Theo đó, dự thảo luật bổ sung quy định rõ tổ chức bảo hiểm tiền gửi hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Đồng thời, mở rộng thêm các hình thức đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi như: mua, bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi do các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, ngân hàng thương mại cổ phần có vốn doanh nghiệp nhà nước trên 50% vốn điều lệ phát hành; gửi tiền tại ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, ngân hàng thương mại cổ phần có vốn doanh nghiệp nhà nước trên 50% vốn điều lệ; hoạt động đầu tư khác theo quy định của Chính phủ.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Trần Văn Lâm phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Những nội dung sửa đổi, bổ sung trên tại dự thảo luật hướng tới việc nâng cao năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, tạo điều kiện để tổ chức này thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ được giao theo mục tiêu, yêu cầu đề ra. Tuy nhiên, về nguyên tắc, bảo hiểm tiền gửi là một hình thức bảo vệ gốc và lãi tiền gửi của người gửi tiền trong trường hợp tổ chức tín dụng phá sản hoặc mất khả năng thanh toán. Mục đích chính của bảo hiểm tiền gửi là bảo đảm an toàn cho người gửi tiền, duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính.

Với tính chất nêu trên của quỹ bảo hiểm tiền gửi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng, không nên đặt nặng yêu cầu gia tăng lợi nhuận, buộc phải cân nhắc hình thức đầu tư nào sẽ mang lại nguồn thu cao hơn. Theo đại biểu, quỹ bảo hiểm tiền gửi cần được sử dụng, không thể để "chết", nhưng cần hướng đến sử dụng để mang lại lợi ích chung cho nền kinh tế, tức là phải có cái nhìn rộng hơn trong đầu tư quỹ này.

"Như vậy, về tính chất, quỹ bảo hiểm tiền gửi gần giống như một khoản tiền của ngân sách Nhà nước. Bản thân quỹ này cũng có sự liên thông với ngân sách, vì trong trường hợp quy mô của quỹ không bảo đảm thực hiện chức năng của mình sẽ được ngân sách cấp bù, hỗ trợ".

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Hải Nam nhận thấy, các hình thức đầu tư của quỹ bảo hiểm tiền gửi đã được quy định khá chi tiết tại dự thảo luật, và tương đương với các hình thức đầu tư tiền từ ngân sách Nhà nước hiện nay. Trong khi, thông lệ thế giới và thực tế nước ta cho thấy, bản thân các quỹ tài chính có quy chế về hạn mức đầu tư, kiểm soát rủi ro, kiểm soát an toàn kỹ càng trong đầu tư các quỹ này. Bản thân Ngân hàng Nhà nước cũng luôn nêu cao trách nhiệm quản lý, kiểm tra, giám sát bảo hiểm tiền gửi thời gian qua, và Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cũng có đủ năng lực, kinh nghiệm để bảo đảm hiệu quả đầu tư quỹ.

Do đó, đại biểu đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần bổ sung tờ trình, báo cáo thuyết minh về dự án Luật để nêu rõ tính chất của những hoạt động đầu tư quỹ bảo hiểm tiền gửi, tránh gây hiểu nhầm; bổ sung kinh nghiệm từ các mô hình tương tự tại Hoa Kỳ, Canada… Đồng thời, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong quá trình hoạt động phải nêu cao yêu cầu bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền, vì chỉ như vậy mới có thể cân đối giữa nhu cầu tạo lợi nhuận và bảo đảm an toàn cho quỹ này.

Song, để bảo đảm an toàn cho quỹ bảo hiểm tiền gửi, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, việc bảo toàn vốn Nhà nước tại tổ chức bảo hiểm tiền gửi không thể chỉ được đánh giá trên cơ sở hiệu quả tổng thể của tổ chức bảo hiểm tiền gửi như quy định tại khoản 3, Điều 33 của dự thảo luật. Việc này phải được kiểm soát, thông qua cơ chế báo cáo hàng năm với cơ quan đại diện chủ sở hữu, tương tự như yêu cầu với doanh nghiệp Nhà nước được quy định tại Điều 26 của Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-bao-hiem-tien-gui-sua-doi-can-doi-giua-loi-nhuan-va-an-toan-quy-10389468.html