Gia đình ông Nguyễn Minh Phương ở Khu 7, mỗi ngày sản xuất khoảng 2 tạ gạo, thu được gần 190 kg mì khô bán ra thị trường, từ đó nâng cao thu nhập.
Nghề làm mì gạo ở làng Vai có lịch sử vài chục năm, gắn bó mật thiết với đời sống của nhiều thế hệ người dân nơi đây. Trải qua thời gian, nghề vẫn được gìn giữ, phát triển và đổi mới nhờ sự năng động, sáng tạo của các hộ dân và sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền địa phương. Trước đây, mì gạo được sản xuất thủ công với quy mô nhỏ lẻ, chủ yếu phục vụ nhu cầu người dân trong vùng. Gạo được xay bằng cối đá, tráng mì bằng xoong, đun bếp củi, mì sau khi phơi ráo nước được thái bằng dao. Qua thời gian, các hộ làm mì nhận thức rõ về giá trị kinh tế cũng như tiềm năng phát triển của sản phẩm đã mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại, mở rộng sản xuất, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tăng năng suất lao động.
Điển hình là cơ sở sản xuất mì gạo của gia đình ông Nguyễn Minh Phương - một trong những hộ sản xuất mì gạo lâu năm. Ông Phương cho biết: “Trước đây, làng chỉ có vài hộ sản xuất mì, bún bánh. Vài năm trở lại đây, do nhu cầu thị trường tăng lên, các hộ mở rộng sản xuất, đầu tư thêm máy móc để tăng năng suất, tăng khả năng cạnh tranh về chất lượng, giá thành sản phẩm. Việc sử dụng máy móc trong sản xuất đã rút ngắn công đoạn, nâng cao sản lượng lại tiết kiệm được nhân công lao động. Mỗi ngày, gia đình tôi sản xuất khoảng 2 tạ gạo, thu được khoảng 190 kg mì khô. Để có sợi mì dai, ngon, nấu không bị nát, tôi chọn gạo Khang dân để chế biến. Mì sau khi cán thành sợi được phơi khô, đóng gói, đảm bảo sợi mì giòn ngon, để lâu không bị mốc. Mì sản xuất đến đâu bán hết đến đó, đã giúp nâng cao thu nhập cho gia đình”.
Nhằm nâng tầm giá trị sản phẩm, xã Dân Chủ đã hỗ trợ các hộ sản xuất tham gia chương trình OCOP của tỉnh, hướng dẫn kỹ thuật đóng gói, tem truy xuất nguồn gốc và cải tiến mẫu mã bao bì. Năm 2023, sản phẩm mì gạo làng Vai được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, mở ra cơ hội lớn để vươn xa hơn trên thị trường. Hiện nay, sản phẩm được sản xuất tập trung tại Khu 7 với gần 10 hộ tham gia, đã có mặt tại nhiều cửa hàng, siêu thị mini trong và ngoài tỉnh, nhận được phản hồi tích cực từ người tiêu dùng. Năm 2024, các hộ cung cấp ra thị trường gần 5.000 kg mì gạo, góp phần nâng cao thu nhập.
Không chỉ là sản phẩm tiêu dùng thiết yếu, mì gạo làng Vai còn chứa đựng giá trị văn hóa, góp phần quảng bá hình ảnh quê hương. Trong các dịp lễ hội, hội chợ xúc tiến thương mại, sản phẩm luôn được lựa chọn để giới thiệu đến du khách và đối tác.
Hiện nay, sản phẩm mì gạo làng Vai đang được sản xuất tập trung tại Khu 7, xã Dân Chủ. Sản phẩm đang được quảng bá tích cực, kết nối phân phối trong tỉnh và một số tỉnh lân cận. Năm 2024, các hộ dân làm mì cung cấp ra thị trường gần 5.000 kg mì gạo. Đồng chí Nguyễn Hữu Nhật - Bí thư Đảng ủy xã Dân Chủ cho biết: Đối với địa phương còn nhiều khó khăn như Dân Chủ, việc xây dựng thành công sản phẩm OCOP là nỗ lực lớn của chính quyền địa phương. Nguồn nguyên liệu đầu vào được lựa chọn kỹ, quá trình sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm và môi trường. Sản phẩm làm ra đến đâu tiêu thụ hết đến đấy, từ đó mang lại thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân làm nghề. Chính quyền địa phương sẽ tiếp tục chỉ đạo mở rộng kênh tiêu thụ trên các sàn thương mại điện tử để người dân khắp nơi biết đến nông sản của vùng quê Dân Chủ, từ đó thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương ngày càng khởi sắc.
Đưa mì gạo làng Vai bay xa không chỉ là mục tiêu kinh tế mà còn là tâm huyết gìn giữ nghề truyền thống của người dân nơi đây. Với sự nỗ lực không ngừng của các hộ sản xuất và sự đồng hành của chính quyền địa phương, sản phẩm đặc sản này hứa hẹn sẽ vươn tầm, khẳng định chỗ đứng trên thị trường, nâng cao thu nhập và tạo việc làm bền vững cho người dân địa phương.
Hoàng Hương