Hầu như ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, tại xưởng sản xuất của HTX Dafusa Phú Đa (xã Phú Vang), mùi thơm bùi ngậy của đậu nành cũng tỏa khắp không gian. Những chiếc máy ép, máy xay vận hành nhịp nhàng, tạo nên nhịp điệu sản xuất hối hả.
Khởi nghiệp từ hạt đậu nành
Giữa nhà xưởng hiện đại, anh Võ Văn Tố – chàng trai 9X từng học chuyên ngành Công nghệ thực phẩm tại Đại học Nông Lâm Huế, người sáng lập và cũng là Giám đốc HTX Dafusa Phú Đa – tất bật với công việc kiểm tra chất lượng sản phẩm.
“Chúng tôi muốn làm ra những miếng đậu phụ, chai dầu lạc thật sự sạch, không phụ gia, không hóa chất. Ban đầu vất vả lắm, sản phẩm nhanh hỏng, thị trường chưa quen, phải đi chào hàng từng nơi, từ quán ăn nhỏ đến bếp ăn công nghiệp. Nhưng rồi, sự kiên trì đã được đền đáp”, anh Tố chia sẻ.
Vào HTX giúp nông dân nâng cao nội lực sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế.
Chỉ sau hơn một năm thành lập, HTX Dafusa Phú Đa đã có doanh thu gần 2 tỷ đồng/năm. Trung bình mỗi ngày, HTX ép hơn 2 tạ đậu nành, cung cấp sản phẩm cho các siêu thị, nhà hàng, bếp ăn trong và ngoài huyện.
Ngoài đậu phụ, dầu lạc của HTX cũng dần chinh phục người tiêu dùng bởi quy trình sản xuất khép kín, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho thành viên, hộ liên kết sản xuất.
Không chỉ dừng ở sản phẩm chính, HTX còn tận dụng phế phẩm bán cho chăn nuôi, tăng thêm nguồn thu, đồng thời tạo việc làm ổn định cho 7 lao động địa phương, với thu nhập bình quân 6 triệu đồng/tháng, cùng hàng chục lao động thời vụ.
Anh Trần Nhơn Giàu, thành viên HTX, phấn khởi nói: “Trước đây trồng lúa, lạc nhưng được mùa thì mất giá, bấp bênh lắm. Từ khi tham gia HTX, nông sản được thu mua ổn định, lại có thêm công việc thường xuyên, thu nhập đỡ lo toan hơn nhiều”.
Câu chuyện của Dafusa không chỉ là hành trình khởi nghiệp của một nhóm bạn trẻ mà còn là minh chứng sống động cho thấy khi có khát vọng, tri thức và mô hình tổ chức phù hợp, HTX hoàn toàn có thể trở thành động lực xóa đói giảm nghèo ở nông thôn.
“Mắt Biếc” trên cánh đồng lớn
Nếu ở Phú Vang có hạt đậu nành thì ở xã Đan Điền lại nổi tiếng với hạt gạo. Tại đây, HTX Sản xuất và Dịch vụ nông nghiệp Phú Thuận đang từng bước biến những cánh đồng lúa thành thương hiệu gạo riêng của Huế – “gạo Mắt Biếc”.
Ông Trần Minh Ích, Giám đốc HTX, kể: “Để cạnh tranh với những thương hiệu gạo lớn ở đồng bằng sông Cửu Long là điều không dễ. Nhưng chúng tôi nghĩ, nếu làm nghiêm túc, tuân thủ kỹ thuật và xây dựng thương hiệu bài bản thì vẫn có chỗ đứng”.
Từ 15ha lúa giống HG12, thành viên HTX tổ chức trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, mỗi ha cho năng suất 6 – 7 tấn. Giống lúa này không chỉ chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt, ít sâu bệnh mà còn cho hạt gạo thơm nhẹ, dẻo vừa, mềm dễ ăn. Nhờ đó, gạo Mắt Biếc nhanh chóng được ưa chuộng tại các bếp ăn tập thể và thị trường địa phương.
Với giá bán hợp lý 16.000 – 18.000 đồng/kg, thành viên và hộ liên kết của HTX cũng yên tâm vì lúa luôn có đầu ra ổn định. Ông Thái Phước, một thành viên HTX, hồ hởi cho hay: “Trồng lúa rồi bán lại cho HTX, giá ổn định, không còn cảnh lo được mùa mất giá. Khi gạo Mắt Biếc đạt chứng nhận OCOP 3 sao, tôi vui lắm, vì thấy công sức mình bỏ ra được đền đáp”.
Điều đặc biệt, cái tên “Mắt Biếc” không chỉ để quảng bá mà còn là cách bà con giữ lại giá trị văn hóa đặc sắc gắn với vùng đất. Hình ảnh cây cô đơn, ngôi trường Đo Đo từng xuất hiện trong truyện, trong phim, nay được gửi gắm vào từng bao gạo, trở thành câu chuyện văn hóa đi cùng thương hiệu.
Hiệu quả của các HTX đang thúc đẩy kinh tế nông nghiệp ở Huế, làm giàu cho người dân.
Không chỉ Dafusa hay Phú Thuận, nhiều HTX khác trên đất Huế cũng đang từng ngày khẳng định vai trò trong công cuộc xóa đói giảm nghèo.
Đơn cử như, HTX mây tre đan Bao La (xã Đan Điền) đã thổi luồng sinh khí mới vào làng nghề truyền thống. Hơn 500 mẫu mã sản phẩm được tạo ra, từ giỏ xách, khay đựng đến đồ trang trí, giúp hàng trăm lao động có thêm thu nhập ổn định.
Cách đó không xa, HTX Quảng Thọ 2 với sản phẩm bột và trà rau má cũng đang trở thành thương hiệu quen thuộc. Các hộ liên kết và thành viên được HTX hỗ trợ từ khâu giống, kỹ thuật đến thu mua sản phẩm với giá cao hơn thị trường. Nhờ vậy, thu nhập hộ thành viên tăng gấp 3 – 4 lần chỉ sau hơn một thập kỷ.
Hướng tới tương lai bền vững
Những câu chuyện trên cho thấy, HTX không chỉ dừng lại ở vai trò “liên kết sản xuất” mà đã thực sự trở thành chiếc cầu nối để người nông dân bớt nỗi lo “được mùa mất giá”, yên tâm bám đất, bám làng, tạo ra sinh kế bền vững.
Phía sau những thành công của các HTX ở Huế là sự đồng hành không ngừng nghỉ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX TP Huế.
Trong nhiều năm qua, hàng loạt chương trình hỗ trợ đã được Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX TP Huế triển khai, như đào tạo quản trị, hỗ trợ xúc tiến thương mại, cho đến xây dựng thương hiệu và ứng dụng công nghệ số…
Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX TP Huế cũng tích cực hỗ trợ HTX vay vốn ưu đãi, tiếp cận chính sách bảo hiểm nông nghiệp, đồng thời đồng hành trong các thủ tục pháp lý để đăng ký nhãn hiệu, chứng nhận OCOP, VietGAP. Nhờ đó, nhiều HTX trẻ như Dafusa hay Phú Thuận có thể tự tin đưa sản phẩm ra thị trường, tạo chỗ đứng vững chắc.
Theo thống kê, thu nhập của lao động thường xuyên trong HTX ở Huế hiện đã tăng gấp 2,3 lần so với giai đoạn trước. Hàng trăm lao động nông thôn được tạo việc làm tại chỗ, giảm hẳn tình trạng bỏ quê đi làm ăn xa.
Nhìn lại hành trình đã qua, có thể thấy, HTX không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn mở ra cơ hội làm giàu, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn. Huế với định hướng trở thành thành phố đáng sống bậc nhất nước, càng cần những HTX mạnh để thúc đẩy phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn và du lịch cộng đồng.
Từ hạt đậu nành đến hạt gạo, từ tấm mây tre đến lá rau má, những sản phẩm tưởng chừng bình dị ấy lại đang mang trong mình sức mạnh thay đổi cuộc sống của hàng ngàn nông dân Huế. Và chính các HTX – với sự hỗ trợ của Liên minh HTX – đã và đang viết tiếp câu chuyện thoát nghèo, khẳng định vị thế của kinh tế tập thể trong sự phát triển bền vững của Thừa Thiên Huế hôm nay và mai sau.
HTX chính là nơi hội tụ sự gắn kết cộng đồng, tri thức khoa học kỹ thuật, và sự đồng hành từ chính sách. Khi ba yếu tố ấy gặp nhau, con đường xóa đói giảm nghèo không còn là “giấc mơ xa” mà đã trở thành hiện thực trên từng cánh đồng, từng xưởng sản xuất của vùng đất cố đô.
Đông Phong