Đừng để giới đầu tư Nhật Bản 'sốt ruột' trước những vướng mắc âm ỉ

một ngày trướcBài gốc

Ông Kume Kunihide, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Tp.HCM (JCCH), nói rằng đối với những doanh nghiệp (DN) Nhật Bản đã hoạt động trên 30 năm tại Việt Nam, việc cải thiện môi trường kinh doanh hiện hữu là vô cùng quan trọng.

Những kiến nghị, đề xuất mới nhất

Theo ông Kunihide, việc tạo điều kiện để các DN đầu tư có thể hoạt động một cách thuận lợi chính là nền tảng thúc đẩy thêm nhiều DN, nhà đầu tư mới đến trong tương lai.

Các nhà đầu tư Nhật Bản ở Tp.HCM đang gặp những vướng mắc âm ỉ (như pháp lý – lao động, thuế, hải quan…) và mong muốn được sớm tháo gỡ.

Chính vì thế, trong trung tuần tháng 12/2025, tại một hội nghị bàn tròn ở Tp.HCM, phía JCCH đã đưa ra đến 23 kiến nghị và đề xuất của các DN Nhật Bản với chính quyền Tp.HCM trong bốn lĩnh vực: Pháp lý – lao động, thuế, hải quan, môi trường đời sống.

Đặc biệt là những vấn đề cụ thể mà các nhà đầu tư Nhật Bản ở Tp.HCM còn nhiều băn khoăn, như: Quy định về kê khai, tính thuế thu nhập cá nhân đối với chuyên gia, người lao động nước ngoài; việc xác định mức thuế áp dụng đối với hàng hóa của DN trong khu chế xuất khi xuất khẩu và khi tiêu thụ nội địa; thủ tục đóng mã số thuế; chính sách hoàn thuế giá trị gia tăng…

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư này mong muốn có giải pháp xử lý và cơ chế thông báo khi xảy ra sự cố hệ thống hải quan điện tử. Họ cũng quan tâm việc điều chỉnh mức thu phí hạ tầng cảng biển tại Tp.HCM đối với vật tư hỗ trợ xuất nhập khẩu (bao bì, pallet);

Ngoài ra, phía DN Nhật còn chỉ rõ vướng mắc trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quy định mức trần thời gian làm thêm giờ, thủ tục và hồ sơ cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài; quy định về di chuyển lao động nội bộ…

Không chỉ vậy, các nhà đầu tư Nhật Bản phản ánh liên quan đến việc sử dụng cổng kiểm soát tự động và thủ tục xuất nhập cảnh tại Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Phía JCCH có đề xuất giải pháp cải thiện thủ tục nhập cảnh như: Mở rộng sử dụng cổng tự động (Autogate), khai báo trực tuyến trước khi nhập cảnh; mở rộng đối tượng áp dụng cửa tự động.

Nên lưu ý thêm, tại hội nghị bàn tròn hồi năm rồi phía JCCH đã từng phản ánh tình trạng mất nhiều thời gian chờ đợi vô ích khi làm thủ tục xuất nhập cảnh tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.

Nhất là sự quá tải khi các quầy làm thủ tục xuất nhập cảnh luôn xếp hàng rồng rắn. So với cảng hàng không quốc tế của một số quốc gia trong khu vực (Campuchia, Singapore, Malaysia, Indonesia...) thì thời gian chờ đợi của du khách ở sân bay Tân Sơn Nhất dài hơn rất nhiều.

Mặt khác, trong kiến nghị mới nhất, phía hiệp hội này nêu vấn đề liên quan đến định hướng phát triển giao thông tại Tp.HCM trong thời gian tới (trong bối cảnh Hà Nội đang áp dụng hạn chế xe xăng vào trung tâm, gây bất tiện cho DN nước ngoài hoạt động tại Hà Nội…).

Có thể thấy với một loạt phản ánh, kiến nghị như vậy là điều mà chính quyền Tp.HCM cần hết sức lưu tâm và sớm giải quyết để nhà đầu tư Nhật Bản không phải “sốt ruột”.

Và không chỉ có JCCH, tại một cuộc đối thoại gần đây giữa các nhà đầu tư nước ngoài với lãnh đạo Tp.HCM, ông Okabe Mitsutoshi, Trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro) tại Tp.HCM, đã đề nghị chính quyền Tp.HCM cần nỗ lực thực hiện các biện pháp đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện khung pháp lý và tăng cường tính minh bạch trong thực thi pháp luật, nhằm nâng cao tính hiệu quả và cải thiện môi trường đầu tư.

Nhiều việc phải làm để tăng mức độ hài lòng

Ông Okabe Mitsutoshi dẫn lại một cuộc khảo sát thực trạng về các DN Nhật Bản hoạt động ở nước ngoài hồi năm 2024 và lưu ý ba rủi ro hàng đầu đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam bao gồm: Thủ tục hành chính phức tạp (62,4%), chi phí lao động tăng (58,9%), hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, thiếu minh bạch trong thực thi (57,8%).

Theo vị trưởng đại diện Jetro tại Tp.HCM, trong các nội dung khảo sát, tỷ lệ các DN xem “thủ tục hành chính phức tạp” và “hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện và thiếu minh bạch trong thực thi” như những rủi ro tại Việt Nam thì cao hơn mức trung bình trong khối ASEAN. Điều này cho thấy các DN Nhật Bản đánh giá những vấn đề này là đặc biệt nghiêm trọng.

Chính vì vậy, ông Okabe Mitsutoshi đề nghị chính quyền Tp.HCM tiếp tục thúc đẩy việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, hoàn thiện khung pháp lý và tính minh bạch trong trong các thủ tục như thủ tục thành lập DN, thủ tục nhập khẩu, giấy phép lao động, thị thực nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các DN Nhật Bản có thể hoạt động kinh doanh ổn định.

“Nếu các vấn đề nêu trên được chính quyền Tp.HCM quan tâm và thực hiện thì mức độ hài lòng của các DN Nhật Bản đối với môi trường đầu tư tại Thành phố sẽ được nâng cao, từ đó thúc đẩy và thu hút thêm nhiều dự án đầu tư mới từ các DN Nhật Bản”, vị trưởng đại diện Jetro tại Tp.HCM nhấn mạnh.

Còn theo ông Ono Masuo, Tổng Lãnh sự Nhật Bản tại Tp.HCM, việc xây dựng một môi trường kinh doanh mà các DN Nhật Bản có thể hoạt động thuận lợi hơn tại Việt Nam là điều vô cùng quan trọng. Nhất là thông qua các buổi đối thoại, các vướng mắc của DN Nhật Bản cần được giải quyết từng bước một.

Việc giải quyết từng bước một những khúc mắc như vậy đang đòi hỏi sự chủ động hơn nữa của các cơ quan quản lý. Đơn cử như sau khi nghe những kiến nghị của DN Nhật Bản về việc cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Khu chế xuất Linh Trung, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND Tp.HCM đã yêu cầu các bên liên quan nỗ lực giải quyết dứt điểm ngay trong tháng 12/2025.

Để giúp các nhà đầu tư Nhật Bản yên tâm triển khai các kế hoạch dài hạn, vị chủ tịch UBND Tp.HCM cũng cam kết sẽ tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, nhất quán và thân thiện hơn.

Và nói như ông Kume Kunihide: Điều chúng tôi kỳ vọng rằng với việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, trong tương lai môi trường kinh doanh sẽ được cải thiện đến mức không còn cần tổ chức các buổi hội nghị bàn tròn thêm nữa, và mọi DN nước ngoài đều có thể hoạt động một cách suôn sẻ hơn.

Tựu trung, sẽ có nhiều việc phải làm để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở Tp.HCM để hấp dẫn hơn đối với các DN có vốn đầu tư nước ngoài (trong đó có giới đầu tư Nhật Bản).

Nhưng, trước mắt là phải tháo gỡ những vướng mắc âm ỉ của của các nhà đầu tư ngoại để họ không phải “sốt ruột”. Nhất là các vấn đề trọng tâm như đơn giản hóa thủ tục hành chính, giải quyết tình trạng chồng chéo giữa các sở ngành với yêu cầu chính là nâng cao tính minh bạch và khả năng dự đoán trong thực thi pháp luật.

Thế Vinh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/viet-nam/dung-de-gioi-dau-tu-nhat-ban-sot-ruot-truoc-nhung-vuong-mac-am-i-1111492.html